Przejdź do zawartości

Wikipedia:Łasica: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
Fraximus (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Julo (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{inne znaczenia|2=[[Wikipedia:Łasice]]}}
'''Łasicza mowa''' ([[język angielski|ang.]] ''weasel words'') – szczególna, wieloznaczna terminologia lub szczególna składnia stosowana (zazwyczaj intencjonalnie) przez wypowiadającego się, która bądź to powoduje ukrycie siły kontrowersyjnego lub obciążonego emocjonalnie stwierdzenia, bądź też pozwala uniknąć jednoznacznego zajęcia stanowiska w danej kwestii.
'''Łasicza mowa''' ([[język angielski|ang.]] ''weasel words'') – bliski odpowiednik określenia '''mowa trawa''' – świadomie użyta, szczególna i wieloznaczna terminologia lub składnia, która bądź to powoduje ukrycie siły dyskusyjnego, emocjonalnego stwierdzenia, bądź też pozwala uniknąć jednoznacznego zajęcia stanowiska w poruszonej sprawie, często korzystając przy tym z usług [[Wikipedia:Unikaj wyrażeń zwodniczych|wyrażeń zwodniczych]], [[Wikipedia:Unikaj próżnych wyrażeń|próżnych]] oraz [[eufemizm]]ów.


"Łasicza mowa" otwiera drogę dla [[Manipulacja językowa|przekazu manipulowanego]] – unikając jednak posądzenia autora wypowiedzi o [[kłamstwo]]. Z tego powodu bywa stosowana przez niektórych [[polityk]]ów do skierowania uwagi odbiorców na przekaz nieistotny bądź powierzchowny treściowo z zamiarem ukrycia informacji lub faktów niewygodnych dla własnej partii politycznej. Stosowana jest często, niestety, również w szeroko rozumianej [[publicystyka|publicystyce]].
"Łasicza mowa" jest często stosowana zwłaszcza przez polityków, np. w celu manipulowania słuchaczami, odwrócenia ich uwagi od zjawisk niekorzystnych dla danej opcji politycznej, czy ukrycia faktów, przy równoczesnym zabezpieczeniu się przed posądzeniem o kłamstwo. Stosowana jest także często w publicystyce.


Termin ten pochodzić ma jakoby od zdolności łasicy do wypijania zawartości jajek z gniazd ptasich, bez niszczenia skorupki. Sformułowanie ''weasel words'' prawdopodobnie po raz pierwszy użyte zostało przez Stewarta Chaplina w roku [[1900]]<ref>''Why, weasel words are words that suck the life out of the words next to them, just as a weasel sucks the egg and leaves the shell.''</ref> [[Theodore Roosevelt]] w [[1916]] określił tak sposób wypowiadania się prezydenta [[Woodrow Wilson|Wilsona]].
Określenie pochodzi od rzekomej zdolności [[Łasica|łasicy]] do wysysania zawartości jajek z gniazd ptasich, bez zniszczenia skorupki. Prawdopodobnie po raz pierwszy użył go Stewart Chaplin w 1900 roku{{u|SC}}.


W języku polskim określenie "łasicza mowa", w opisie słownikowym, nie jest znane, ponieważ stanowi [[neologizm]] wykorzystywany, jak na razie, tylko przez [[Wikipedia:Wikipedyści|wikipedystów]], powstały z bezpośredniego tłumaczenia {{lang|en}} ''weasel words''. Obecnie spełnia rolę [[Definicja#Definicja sprawozdawcza i definicja projektująca|definicji projektującej]].
W języku polskim pojęcie to nie jest stosowane, a proponowane tu tłumaczenie ma charakter [[definicja|definicji]] projektującej.

Znane i dobrze oddające sens określenia angielskiego, odpowiedniki w języku polskim to np.: odpowiedzi wymijające, wieloznaczne (mętne) sformułowania, mowa trawa, gadka szmatka, pustosłowie{{r|MS}}.

'''Przykład łasiczej mowy:'''
{{cytat|treść=W tej kwestii akurat zacofanym Prosiaczkiem proponuję nie sugerować się, przewagą Kubusia Puchatka nad tym pierwszym jest podążanie za aktualnym stanem prawnym i sytuacją w cywilizowanym świecie. Na tej zasadzie gdybyśmy niedawno chcieli napisać definicję wstępną pożeracza miodu w oparciu o Prosiaczka, to wyszłoby z tego, że jest to zaburzenie (vide Blog). Nie ma wątpliwości, że stan prawny w rosnącej liczbie krajów usankcjonował pożeranie miodu i Kubuś Puchatek, który ma charakter uniwersalny, a nie prosiaczkowy, odzwierciedla ten stan (stan, który jest zgodny z duchem neutralnego punktu widzenia).}}

W [[programowanie neurolingwistyczne|programowaniu neurolingwistycznym]] (NLP) tego rodzaju mowa stanowi fundament tzw. [[model Miltona|modelu Miltona]].


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[Pomoc:Słowniczek|słowniczek wikigwary]]
*[[eufemizm]]
* [[eufemizm]]y
*[[manipulacja językowa]]


== Uwagi ==
{{Przypisy}}
{{uwagi|
<ref name="SC" group="uwaga">{{w języku|en|Why, weasel words are words that suck the life out of the words next to them, just as a weasel sucks the egg and leaves the shell.}}</ref>
}}


== Przypisy ==
[[Kategoria:Retoryka]]
{{Przypisy|
<ref name="MS">{{cytuj stronę|url=http://megaslownik.pl/slownik/synonimy_antonimy/10110,mowa+trawa|tytuł=''mowa trawa''
|opublikowany=megaslownik.pl|data dostępu=2017-01-05|archiwum=https://web.archive.org/web/20090610033629/http://megaslownik.pl/slownik/synonimy_antonimy/10110,mowa+trawa|zarchiwizowano=2009-04-10}}</ref>
}}


[[Kategoria:Słowniczek wikipedystów]]
[[en:Weasel word]]
[[fa:الفاظ طفره‌آمیز]]
[[no:Unnvikende uttrykk]]

Aktualna wersja na dzień 18:51, 15 lis 2022

Łasicza mowa (ang. weasel words) – bliski odpowiednik określenia mowa trawa – świadomie użyta, szczególna i wieloznaczna terminologia lub składnia, która bądź to powoduje ukrycie siły dyskusyjnego, emocjonalnego stwierdzenia, bądź też pozwala uniknąć jednoznacznego zajęcia stanowiska w poruszonej sprawie, często korzystając przy tym z usług wyrażeń zwodniczych, próżnych oraz eufemizmów.

"Łasicza mowa" otwiera drogę dla przekazu manipulowanego – unikając jednak posądzenia autora wypowiedzi o kłamstwo. Z tego powodu bywa stosowana przez niektórych polityków do skierowania uwagi odbiorców na przekaz nieistotny bądź powierzchowny treściowo z zamiarem ukrycia informacji lub faktów niewygodnych dla własnej partii politycznej. Stosowana jest często, niestety, również w szeroko rozumianej publicystyce.

Określenie pochodzi od rzekomej zdolności łasicy do wysysania zawartości jajek z gniazd ptasich, bez zniszczenia skorupki. Prawdopodobnie po raz pierwszy użył go Stewart Chaplin w 1900 roku[a].

W języku polskim określenie "łasicza mowa", w opisie słownikowym, nie jest znane, ponieważ stanowi neologizm wykorzystywany, jak na razie, tylko przez wikipedystów, powstały z bezpośredniego tłumaczenia (ang.) weasel words. Obecnie spełnia rolę definicji projektującej.

Znane i dobrze oddające sens określenia angielskiego, odpowiedniki w języku polskim to np.: odpowiedzi wymijające, wieloznaczne (mętne) sformułowania, mowa trawa, gadka szmatka, pustosłowie[1].

Przykład łasiczej mowy:

W tej kwestii akurat zacofanym Prosiaczkiem proponuję nie sugerować się, przewagą Kubusia Puchatka nad tym pierwszym jest podążanie za aktualnym stanem prawnym i sytuacją w cywilizowanym świecie. Na tej zasadzie gdybyśmy niedawno chcieli napisać definicję wstępną pożeracza miodu w oparciu o Prosiaczka, to wyszłoby z tego, że jest to zaburzenie (vide Blog). Nie ma wątpliwości, że stan prawny w rosnącej liczbie krajów usankcjonował pożeranie miodu i Kubuś Puchatek, który ma charakter uniwersalny, a nie prosiaczkowy, odzwierciedla ten stan (stan, który jest zgodny z duchem neutralnego punktu widzenia).

W programowaniu neurolingwistycznym (NLP) tego rodzaju mowa stanowi fundament tzw. modelu Miltona.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. ang. Why, weasel words are words that suck the life out of the words next to them, just as a weasel sucks the egg and leaves the shell.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. mowa trawa. megaslownik.pl. [dostęp 2017-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-10)].