Przejdź do zawartości

Biegacz fioletowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biegacz fioletowy
Carabus violaceus
Linneusz, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

Carabinae

Plemię

Carabini

Podplemię

Carabina

Rodzaj

Carabus

(bez rangi) Multistriati
(bez rangi) Procrustimorphi
Podrodzaj

(Megodontus)

Gatunek

biegacz fioletowy

Biegacz fioletowy (Carabus (Megodontus) violaceus) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny Carabinae.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza[1][2]. Klasyfikowany jest obecnie w podrodzaju Megodontus, zaliczanym do podziału (subdivisio) Procrustomorphi w dziale (divisio) Multistriati[3].

Osiąga długość od 18[4] lub 22[5] do 34[4] lub 35[5] mm. Przedostatni człon głaszczków wargowych wieloszczeciniasty. Gula bez uszczecinionych punktów. Boczna krawędź przedplecza i pokryw silnie metalicznie fioletowa lub niebieska (do niebieskozielonej[4]). Pokrywy ma gładkie lub z podłużnymi homogenicznymi rzędami. Gatunek bardzo zmienny[5].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Jest drapieżnym polifagiem[6] polującym na inne owady oraz ich larwy, ślimaki i dżdżownice. Żywi się również świeżą padliną oraz grzybami. Aktywny nocą. W ciągu dnia ukrywa się w mchu, pod kamieniami lub kawałkami drewna. Larwy smukłe i długie podobnie jak dorosłe prowadzą nocą drapieżny tryb życia. Po trzech linieniach przepoczwarczają się w ziemi. Okres aktywności rozciąga się od czerwca do sierpnia.

Habitat

[edytuj | edytuj kod]

Żyje w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych, preferując gleby humusowe[7]. Zamieszkuje również łąki łęgowe oraz inne otwarte tereny. Preferuje tereny wilgotne natomiast zdecydowanie unika suchych.

W górach występuje także powyżej piętra lasu[7].

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek palearktyczny. W Europie wykazany z Albanii, Andory, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Białorusi, Czech, Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, byłej Jugosławii, Luksemburgu, Liechtensteinu, Litwy, Łotwy, Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, obwodu królewieckiego, Polski, europejskiej Rosji, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[2][1]. Poza Europą znany z zachodniej Syberii[7], Kazachstanu i Gruzji[1].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się 20 podgatunków tego biegacza[1]:

  • Carabus violaceus andrzejuscii Fischer, 1823
  • Carabus violaceus aurichalceus Kraatz, 1879
  • Carabus violaceus aurolimbatus Dejean, 1829
  • Carabus violaceus azurescens Dejean, 1826
  • Carabus violaceus baeterrensis Lapouge, 1901
  • Carabus violaceus dryas Gistl, 1857
  • Carabus violaceus exasperatus Duftschmid, 1812
  • Carabus violaceus fiorii Born, 1901
  • Carabus violaceus fulgens Charpentier, 1825
  • Carabus violaceus germarii Sturm, 1815
  • Carabus violaceus liguriensis Breuning, 1934
  • Carabus violaceus mixtus Gehin, 1876
  • Carabus violaceus neesi Hoppe et Hornschuch, 1825
  • Carabus violaceus picenus
  • Carabus violaceus purpurascens Fabricius, 1787
  • Carabus violaceus rilvensis Kolbe, 1887
  • Carabus violaceus salisburgensis Kraatz, 1879
  • Carabus violaceus violaceus Linne, 1758
  • Carabus violaceus vlasuljensis Apfelbeck, 1894
  • Carabus violaceus wolffii Dejean, 1826

W Polsce występują C. v. violaceus i C. v. andrzejuscii[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Carabus violaceus w Carabidae of the World. [dostęp 2014-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)].
  2. a b Carabus violaceus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-14].
  3. a b Mieczysław Stachowiak: Przegląd systematyczny biegaczowatych Polski (Coleoptera, Carabidae) – wersja skrócona. 25 stycznia 2008. [dostęp 2014-02-15].
  4. a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 136.
  5. a b c Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987.
  6. Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  7. a b c Carabus violaceus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-02-14].