Przejdź do zawartości

Bitwa o Bachmut

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa o Bachmut
Inwazja Rosji na Ukrainę
Ilustracja
Ziemia niczyja na peryferiach Bachmutu
Czas

1 sierpnia 2022 – 20 maja 2023[1]

Miejsce

Bachmut, obwód doniecki

Terytorium

Ukraina

Przyczyna

inwazja Rosji na Ukrainę

Wynik

zwycięstwo Rosji

Strony konfliktu
 Ukraina  Rosja
Dowódcy
Ołeksandr Syrski[2]
Ołeksandr Tarnawski
Jurij Bereza
Andrij Michejczenko
Jewgienij Prigożyn
Aleksiej Nagin
Siły
nieznane nieznane
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
48°35′42″N 38°00′00″E/48,595000 38,000000

Bitwa o Bachmut – bitwa tocząca się od początku sierpnia 2022 między Siłami Zbrojnymi Ukrainy a wojskami Federacji Rosyjskiej o kontrolę nad miastem Bachmut. W wyniku działań zbrojnych miasto oraz okolice zostały w dużym stopniu zniszczone[3]. Ze względu na uporczywość walk i względną krwawość porównywana jest do bitwy pod Verdun – najdłuższej bitwy I wojny światowej[4].

Prolog

[edytuj | edytuj kod]

Federacja Rosyjska dokonała pełnoskalowej inwazji na Ukrainę nad ranem 24 lutego 2022 w wyniku eskalacji trwającego od 2014 roku konfliktu zbrojnego pomiędzy tymi dwoma państwami[5]. Po wycofaniu się wojsk ukraińskich z Siewierodoniecka i Lisiczańska Rosjanie skierowali swoje siły do zdobycia Bachmutu, stojącego na drodze do zajęcia Słowiańska i Kramatorska, a następnie całego obwodu donieckiego[6].

Pierwszy ostrzał Bachmutu miał miejsce 17 maja 2022 r., a 30 maja rozpoczęto walki o drogę Konstantinowka – Bachmut. Przez czerwiec i lipiec toczyły się walki o kontrolę nad drogami prowadzącymi do Bachmutu, a po ich opanowaniu Rosjanie przenieśli walki na pogranicze Sołedaru i Bachmutu[7].

Faza początkowa

[edytuj | edytuj kod]
Skutki pierwszego ostrzału miasta, 17 maja 2022

1 sierpnia 2022 wojska rosyjskie dokonały szeregu ataków na miejscowości położone na południu i południowym wschodzie od Bachmutu[8]. Następnego dnia Ukraina poinformowała, że siły rosyjskie zintensyfikowały naloty i ostrzał Bachmutu, rozpoczynając atak lądowy na południowo-wschodnią część miasta[9] siłami 5-7 szturmowych brygadowych grup bojowych, które podeszły do miasta na odległość 4–6 km. Tego dnia rozpoczął się regularny ostrzał miasta z ciężkiej artylerii. W ciągu pierwszego tygodnia walk Rosjanom udało się posunąć o 10 km w głąb ukraińskich pozycji[7].

Ukraińskie kontruderzenie rozpoczęte 12 sierpnia zmusiło Rosjan do odwrotu w rejonie Jakowlewki, Kodemy, Wierszyny i Weselej Doliny, a duże straty wśród słabo wyszkolonych, wyposażonych i zmotywowanych żołnierzy skłoniły Rosję do wprowadzenia w rejon Bachumutu najemników z Grupy Wagnera. 18 sierpnia najemnicy z Grupy Wagnera podjęli nieudany, trzydniowy atak w kierunku Soledaru i walki o drogę łączącą Gorłowkę z Bachmutem, ponosząc znaczne straty[7].

Po nieudanej ofensywie na Sołedar walki przybrały charakter pozycyjny, a na znaczeniu zyskało zastosowanie artylerii. W następnym okresie Rosjanie kilkukrotnie próbowali uderzyć na miasto od południa i północnego wschodu, ale wskutek niekorzystnych warunków związanych z rozmiękłym gruntem, ataki te załamały się. W ciągu dwóch miesięcy po zalegnięciu frontu w sierpniu, Rosjanom udało się posunąć o 2–5 km[7]. Rosyjski atak rakietowy z 22 września zniszczył główny most przez rzekę Bachmutkę, która przecina miasto, zakłócając ukraińską logistykę wojskową[10]. 7 października siły rosyjskie wkroczyły do wiosek Zajcewe i Opytne na południowych i południowo-wschodnich obrzeżach miasta[11]. Bezpośrednie walki o miasto zaczęły się w połowie października, a pierwszą jego część – zakłady cementowe – Grupa Wagnera zajęła 27 października[12].

Eskalacja i wojna pozycyjna

[edytuj | edytuj kod]
Płonący Bachmut podczas walk miejskich, 5 kwietnia 2023

Na początku listopada bitwa przybrała charakter walk pozycyjnych w okopach z dużymi stratami obu stron od intensywnego ostrzału artyleryjskiego[13].

10 stycznia 2023 r. Grupa Wagnera zdobyła pobliskie miasto Sołedar[14][15][16], położone 20 km na północ od Bachmutu[17], ale ostatnie ukraińskie jednostki opuściły granice miasta 25 stycznia[7]. 20 stycznia Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej i Grupa Wagnera stwierdziły, że zajęły wioskę Kliszczijiwka, położoną 9 km na południowy zachód od miasta[17].

Zdobycie Sołedaru pozwoliło Rosjanom odciąć jedną z dróg zaopatrzenia ukraińskiej armii, w związku z czym Rosjanie na początku lutego wznowili atak na Bachmut. W efekcie dalszych ciężkich walk Grupa Wagnera zdobyła Krasną Horę i Paraskowiewkę, odcinając drugą drogę zaopatrzeniową do miasta[7].

Na początku marca Ukraińcy cofnęli się do południowo-zachodniej części miasta, ustanawiając linię obrony na rzece i kanałach[7].

7 marca siły ukraińskie częściowo wycofały się z pozycji położonych nad rzeką Bachmutka[18].

18 maja niemiecka gazeta „Bild” poinformowała, że wojskom rosyjskim dzień wcześniej udało się przedrzeć przez rzekę Bachmutkę i zmusić Ukraińców do stopniowego wycofywania się z miasta. Według stanu na 18 maja pod kontrolą obrońców pozostawało 20 budynków na zachodnich obrzeżach Bachmutu[19]. 20 maja Rosja ogłosiła zdobycie ostatnich budynków miasta, aczkolwiek w części jego administracyjnych granic nadal bronili się Ukraińcy[12].

20 maja 2023 r. Prigożyn ogłosił, że jego najemnicy opanowali wszystkie budynki w mieście, przy czym dowództwo wojsk ukraińskich początkowo nie chciało potwierdzić prawdziwości tego komunikatu[20].

Następstwa

[edytuj | edytuj kod]

Ukraińska kontrofensywa

[edytuj | edytuj kod]

W lipcu 2023 r. intensywna kontrofensywa Ukrainy doprowadziła do półokrążenia miasta i przejęcia kontroli nad wszystkimi drogami dojazdowymi[21], a oddziały w mieście zostały niemal całkowicie pozbawione dostaw zaopatrzenia. 10 lipca Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował, że pod Bachmutem od początku działań wojennych wyzwolone zostały łącznie 24 km² terytorium, w tym nad głównymi dominującymi wzniesieniami wokół miasta. W raporcie brytyjskiego wywiadu wskazano, że na początku lipca Bachmut ponownie stał się miejscem jednych z najbardziej intensywnych walk na froncie[22].

Bilans

[edytuj | edytuj kod]

5 listopada 2022 roku zastępca burmistrza Bachmutu stwierdził, że w mieście zginęło 120 cywilów[23].

W pierwszym tygodniu marca 2023 roku straty rosyjskie oszacowano na ok. 20–30 tys. zabitych i rannych[24]. 25 marca według strony ukraińskiej straty rosyjskie wyniosły 40 tysięcy zabitych i rannych, w większości wagnerowców i zwerbowanych więźniów[25]. Liczba członków Grupy Wagnera zmniejszyła się z 45 tysięcy do 7 tysięcy[26]. 23 marca poinformowano, że Prigożyn planuje przenieść Grupę Wagnera do krajów afrykańskich[27].

Na początku marca 2023 NATO określiło straty ukraińskie na pięciokrotnie mniejsze niż u strony rosyjskiej[28].

Straty rosyjskie są wg szacunków amerykańskich z maja 2023 r. zgodne w przybliżeniu z liczbami, podawanymi przez Prigożyna: około 20 tysięcy zabitych[a][29] (w tym 10 tysięcy więźniów i drugie tyle „zawodowych najemników”[30]). Podczas szczytu G7 w Hiroszimie pod koniec maja 2023 r. prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden przekazał jednak, że aby zdobyć miasto Rosja straciła w Bachmucie ponad 100 tys. żołnierzy[31].

Bachmut mógł stanowić bazę do późniejszego ataku od południa na Kramatorsk i Słowiańsk, połączonego z atakiem z północy od Iziumu, lecz we wrześniu 2022 roku ukraińska kontrofensywa odepchnęła rosyjskie siły spod Iziumu, likwidując groźbę okrążenia tych miast[12]. Pomimo braku znaczenia strategicznego i utraty znaczenia operacyjnego, zdobycie Bachmutu pozostało symbolicznym celem dla Rosjan[12]. Ukraińskie siły natomiast stosowały obronę uporczywą, angażując tam siły rosyjskie. Na skutek walk opanowane ostatecznie przez Rosjan miasto zostało całkowicie zrujnowane[12].

  1. Dla porównania: straty wojsk radzieckich podczas walk o Wrocław (miasto 8–10 razy większe od Bachmutu) zakończonych po czterech miesiącach oblężenia w maju 1945 r. wyniosły od 8 do 13 tysięcy zabitych (zależnie od źródeł)[32][33].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bachmut: kto wygrał bitwę? na img.belsat.eu.
  2. Łukasz Golowanow, 367. dzień wojny. Sytuacja Bachmutu coraz trudniejsza [Aktualizacja] [online], Konflikty.pl, 25 lutego 2023 [dostęp 2023-02-26] (pol.).
  3. „Bachmut wygląda jak apokalipsa”. Wielomiesięczna bitwa trwa, Ukraina zmienia strategię – Wiadomości – polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2023-02-13] (pol.).
  4. Jamie Dettmer: „To czyste piekło”. Czeczeni o taktyce oraz porażce Rosji i okrutnych metodach kadyrowców. Onet.pl, 27 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-29].
  5. Deutsche Welle, Rosja zaatakowała Ukrainę. Eksplozje w wielu częściach kraju | DW | 24.02.2022 [online], DW.COM [dostęp 2023-02-13] (pol.).
  6. Russians trying to improve tactical position in Bakhmut direction [online], www.ukrinform.net [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  7. a b c d e f g Sławek Zagórski, Sytuacja Ukraińców jest beznadziejna. „Jedynie cud może odwrócić losy bitwy o Bachmut” [online], www.newsweek.pl, 6 marca 2023 [dostęp 2023-03-07] (pol.).
  8. Russian Offensive Campaign Assessment, August 1 [online], Critical Threats [dostęp 2023-02-13].
  9. Russian Offensive Campaign Assessment, August 2 [online], Critical Threats [dostęp 2023-02-13].
  10. Russian occupiers destroy bridge that bisects Bakhmut [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  11. Ukraine battles Russian advance in key town of Bakhmut [online], www.aljazeera.com [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  12. a b c d e Michał Fiszer: 452. dzień wojny. Bachmut padł. Dlaczego niewiele to Rosjanom da?. Polityka.pl, 21 maja 2023.
  13. Léonie Chao-Fong, Tom Ambrose, Samantha Lock, Ukraine braced for new Russian missile strikes targeting power grid as sporadic shelling of cities continues – as it happened, „the Guardian”, 28 listopada 2022, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  14. Russische Wagner-Gruppe verkündet Einnahme der umkämpften Stadt Soledar, Der Standard.
  15. Ukraine confirms that Russia has taken control of disputed town of Soledar, 360News.
  16. The Kyiv Independent, Ukrainian military source: Russia controls administrative territory of Soledar [online], The Kyiv Independent, 15 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-15].
  17. a b Russia claims capture of village near Ukraine’s Bakhmut [online], www.aljazeera.com [dostęp 2023-02-15] (ang.).
  18. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2023-03-10] (ang.).
  19. Wagnerowcy się przedarli. Fatalne informacje z Bachmutu. [online], Wirtualna Polska [dostęp 2023-03-18] (pol.).
  20. Daniel Flis: Prigożyn: Bachmut całkowicie zdobyty. Ukraina zaprzecza. oko.press, 2023-05-21. [dostęp 2023-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-25)].
  21. WJR, Rosjanie będą musieli oddać Bachmut. Są zaszachowani [online], wiadomosci.wp.pl, 12 lipca 2023 [dostęp 2023-07-12] (pol.).
  22. Sławek Zagórski, Ukraińcy chcą odbić Bachmut. Bunt Prigożyna dał im szansę [online], www.newsweek.pl [dostęp 2023-07-13] (pol.).
  23. Joseph Campbell, ‘We’re holding on’, says deputy mayor of besieged Ukrainian city, „Reuters”, 5 listopada 2022 [dostęp 2023-04-03] (ang.).
  24. „Guardian”: Rosja straciła pod Bachmutem dziesiątki tysięcy żołnierzy [online], www.gazetaprawna.pl, 7 marca 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  25. Олег Терещенко, Крепость Бахмут – место, где закончится эпоха „вагнеровцев” [online], 24 Канал, 25 marca 2023 [dostęp 2023-04-03] (ros.).
  26. Magdalena Partyła, Coraz mniej wagnerowców walczy w Ukrainie. „Formacja istnieje w teorii” [online], www.rmf24.pl, 24 marca 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  27. Bloomberg: szef Grupy Wagnera Prigożyn chce ograniczyć aktywność na Ukrainie i skoncentrować się na Afryce [online], Polska Agencja Prasowa SA, 23 marca 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  28. Joshua Zitser, Russia is losing 5 of its soldiers for every Ukrainian it kills in the war’s bloodiest battle, NATO official tells CNN [online], Business Insider [dostęp 2023-04-03] (ang.).
  29. Prigożyn poinformował o wycofywaniu Grupy Wagnera z Bachmutu. Zostawi dwóch najemników. belsat.pl, 2023-05-25. [dostęp 2023-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-25)]. (pol.).
  30. PAP: Amerykanie potwierdzają dane Prigożyna. 20 tys. Rosjan zabitych pod Bachmutem. wnp.pl, 2023-05-24. [dostęp 2023-05-25]. (pol.).
  31. Rosjanie w Bachmucie okrążani? Zaskakujące doniesienia z frontu [ZAPIS RELACJI] [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-07-12] (pol.).
  32. Владимир Бровко: Битва за Бреслау. [dostęp 2023-05-25]. (ros.).
  33. Beata Maciejewska, Ostatnia twierdza Hitlera. 75 lat temu Wrocław znalazł się w radzieckich kleszczach [online], wyborcza.pl, 16 lutego 2020 [dostęp 2020-05-15].