Przejdź do zawartości

Bitwa pod Zahalem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Zahalem
Powstanie Chmielnickiego
Czas

1718 czerwca 1649

Miejsce

Zahale

Terytorium

Rzeczpospolita

Wynik

zwycięstwo Rzeczypospolitej

Strony konfliktu
Rzeczpospolita Kozacy zaporoscy
Dowódcy
Władysław Wołłowicz Ilja Hołota
Siły
początkowo 1200, później dodatkowe 350 żołnierzy 3000
Straty
216 1600
brak współrzędnych

Bitwa pod Zahalem – bitwa pomiędzy oddziałem Kozaków zaporoskich i zbuntowanych włościan z jednej strony i polsko-litewską ekspedycją karną z drugiej strony, która miała miejsce podczas powstania Chmielnickiego, 17–18 czerwca 1649, w pobliżu wsi Zahale na Polesiu.

Siły kozackie liczyły około 3 tysięcy ludzi, którego trzon stanowił pułk kaniowski Kozaków zaporoskich, resztę zaś zbuntowani chłopi. Ich dowódcą był pułkownik kozacki Ilja Hołota. Polsko-litewska ekspedycja karna liczyła około 1200 żołnierzy i dowodzona była przez pisarza polnego Władysława Wołłowicza[1][2][3].

Kozacy przedostali się przy pomocy łodzi do Krasnosiela nad Prypecią, a następnie ruszyli lądem na północ. 17 czerwca zaatakowali słabsze siły polsko-litewskie, dowodzone pod nieobecność Wołłowicza przez Waleriana Falenckiego i Jana Donowaja. Te okopały się w obozie w Zahalu i kilkakrotnie odpierały kozackie ataki. Z pomocą Polakom i Litwinom niespodziewanie przybyły posiłki wysłane spod Rzeczycy przez innego dowódcę ekspedycji antykozackiej, strażnika litewskiego Hrehorego Mirskiego, liczące 150 dragonów i 200 piechoty niemieckiej[4]. Dzięki uderzeniu odsieczy na tyły Kozaków, siły polsko-litewskie z obozu w Zahalu mogły wyjść w pole. W rezultacie Kozacy zostali całkowicie rozbici, ponosząc straty około 1600 ludzi. Zginął także sam dowódca kozacki, pułkownik Ilja Hołota. Po stronie polsko-litewskiej straty wyniosły 216 zabitych i rannych. Ranny został między innymi jeden z dowódców, Walerian Falencki[1][2][3].

Z innego źródła o wyniku bitwy zadecydował rotmistrz Samuel Smólski, który dysponując czterema chorągwiami kozackimi (rodzaj jazdy średniozbrojnej o mylącej nazwie) rozbił lewe skrzydło wojsk zaporoskich. W bitwie wyróżniły się także lekkozbrojne chorągwie tatarskie[1][2].

Inne bitwy Litwinów z Kozakami w czasie powstania Chmielnickiego

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Poleskie ostatki. W: Grzegorz Rąkowski: Czar Polesia. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2005, s. 486, seria: Smak Kresów. ISBN 83-85557-92-X.
  2. a b c Piotr Borawski: Tatarzy w dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1986, s. 134. ISBN 83-205-3747-9.
  3. a b Tomasz Ciesielski: Od Batohu do Żwańca. Wojna na Ukrainie i w księstwach naddunajskich 1652-1653. Warszawa: „Inforteditions”, 2008. ISBN 978-83-89943-23-1.
  4. Henryk Wisner: Janusz Radziwiłł 1612-1655, Wydawnictwo MADA, Warszawa 2000.