Przejdź do zawartości

Dębosz żukowaty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dębosz żukowaty
Aesalus scarabaeoides
Panzer, 1794
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

Stawonogi

Gromada

Owady

Rząd

Chrząszcze

Rodzina

Jelonkowate

Podrodzina

Aesalinae

Plemię

Aesalini

Rodzaj

Aesalus

Gatunek

Dębosz żukowaty

Dębosz żukowaty, dębosz[1] (Aesalus scarabaeoides) – gatunek chrząszcza z rodziny jelonkowatych.

Wyglądem zbliżony do modzelatkowatych. Ciało długości 5-8 mm, silnie wypukłe, słabo błyszczące, brunatne do czarnobrunatnego. Głowa niewielka, gęsto punktowana i oszczeciniona. Czułki o buławce trójczłonowej. Przedplecze silnie punktowane i oszczecinione. Pokrywy wypukłe, gęsto punktowane, grubo, czarnobrunatnie oszczecinone, o krawędziach ząbkowanych. Przednie golenie z szeregiem ząbków po zewnętrznej stronie, a środkowe i tylne spłaszczone z kilkoma ząbkami. W budowie żuwaczek przejawia się dymorfizm płciowy: na grzbietowej ich stronie występują u samców tępe, prostopadłe zęby, a u samic mały ząbek lub brak ząbków w ogóle[2]

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje cieplejsze obszary nizin i pogórza. Cykl rozwojowy trwa 3 lata. Larwy zasiedlają próchniejące drewno, najczęściej pieńków dębów, rzadziej buków, a poza Polską także grabów, wiązów, wierzb i orzechów. Przepoczwarczają się pod koniec lata bądź jesienią i zimują jako imagines w kolebkach poczwarkowych. Pojawiają się w maju i czerwcu[3]. Latają wieczorami i nocą[2].

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Wykazany został z Austrii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, europejskiej Turcji, Francji, Grecji, Hiszpanii, byłej Jugosławii, Niemiec, Norwegii, Polski, Rumunii, Rosji, Sardynii, Słowacji, Słowenii, Sycylii, Szwecji, Szwajcarii, Węgier i Włoch[4].

W Polsce gatunek spotykany sporadycznie, głównie na zachodzie i południu kraju[3], objęty częściową ochroną gatunkową[5][6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 2014 r. poz. 1348
  2. a b Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 26-27 Jelonkowate – Lucanidae, Modzelatkowate – Trogidae. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1983, s. 17-18.
  3. a b A. scarabaeoides w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-05-27].
  4. A. scarabaeoides na Fauna Europaea. [dostęp 2014-05-27].
  5. Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2014-10-08].
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..