Przejdź do zawartości

Daliowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daliowa
wieś
Ilustracja
Cerkiew św. Paraskewy
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

krośnieński

Gmina

Jaśliska

Liczba ludności (2018)

274[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-485[3]

Tablice rejestracyjne

RKR

SIMC

0349033[4]

Położenie na mapie gminy Jaśliska
Mapa konturowa gminy Jaśliska, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Daliowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Daliowa”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Daliowa”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Daliowa”
Ziemia49°27′02″N 21°47′17″E/49,450556 21,788056[1]

Daliowawieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Jaśliska[4][5].

Wieś leży w dolinie rzeki Jasiołki i jej prawobrzeżnego dopływu Daliówka, przy rozwidleniu dróg wojewódzkich nr 897 Jaśliska - Tylawa i 887 Daliowa - Rymanów.

Wieś prawa wołoskiego w latach 15011550, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Daliowa[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0349530 Ochronka część wsi
0349547 Za Murami część wsi
0349553 Za Wodą część wsi

Pochodzenie nazwy

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Daliowa pochodzi prawdopodobnie od imienia Dalej lub od słów dal lub dolina. W dokumentach wymieniana była pod różnymi nazwami: w 1366 - Hryciowa Wola, 1434 - Dalejow, 1526 - Dalejowa i 1527 Dalowa. W dzisiejszym brzmieniu pojawiła się po raz pierwszy w 1589.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Daliowa należy do najstarszych osad w okolicy. 25 lutego 1363 król Kazimierz Wielki w dokumencie lokacyjnym zezwala Hryćce Zarowiczowi na założenie wsi na prawie niemieckim nad rzeką Jasiołką (Yassel). Ziemia, na której lokowano wieś należała do zamku sanockiego. W maju 1434 król Władysław Jagiełło przekazał swoją królewszczyznę razem z wsiami, Królik, Lubatowa, Jasionka i miasteczkiem Jaśliska rzymskokatolickiemu biskupstwu przemyskiemu. Mieszkańcy Daliowej płacili jedynie podatek kościołowi rzymskokatolickiemu nie odrabiając pańszczyzny. W dokumencie z 20 stycznia 1527 istnieje zapis, iż sołtysem nowo powstałej wsi Szklary został Andrzej Fala z Daliowej. Około 1560 biskup przemyski zmienił lokację wsi z niemieckiej na wołoską. W 1589 powierzchnia wsi wynosiła 4 ½ łana, zamieszkana przez 6 komorników. W 1657 miejscowość jak i Jaśliska została spalona przez wojska siedmiogrodzkie Rakoczego. W latach 1768–1772 wielokrotnie przechodziły przez wieś oddziały konfederatów barskich wspierane przez miejscową ludność. We wsi zdecydowaną większość mieszkańców stanowili Łemkowie. W 1880 wieś liczyła 760 osób: 710 grekokatolików i 50 katolików rzymskich. Miejscowość znacznie ucierpiała w czasie I wojny światowej, prawie wcale w drugiej. W latach 1945–47 ludność łemkowską wysiedlono do okręgu lwowskiego i tarnopolskiego w ZSRR oraz do województw koszalińskiego i szczecińskiego.

Z Daliowej pochodził ks. Zenowiej Fedorowycz, członek kapituły AAŁ, której ordynariuszem był Ołeksander Małynowśki.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Daliowa według danych na koniec 2011 liczyła 315 mieszkańców w tym 147 kobiet i 168 mężczyzn. Było 190 osób w wieku produkcyjnym, 79 w wieku przedprodukcyjnym i 46 w wieku poprodukcyjnym[7][8].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Zabytkowa drewniana cerkiew greckokatolicka pw św. Paraskewy z 1933 w stylu ukraińskim nietypowym dla Łemkowszczyzny.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Wieś leży na terenie założonego w 1992 Jaśliskiego Parku Krajobrazowego.

Szlaki piesze
Szlaki rowerowe

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21295
  2. Strona gminy. Stan ludności w dn. 05.02.2018
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 203 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
  7. Wieś Daliowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-15].
  9. Mapa - na stronie beskid-niski.pl
  10. Opis szlaku

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]