Przejdź do zawartości

Dzioborożec srebrnolicy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzioborożec srebrnolicy
Bycanistes brevis[1]
Friedmann, 1929
Ilustracja
Samiec w Ngorongoro
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzioborożcowe

Rodzina

dzioborożce

Rodzaj

Bycanistes

Gatunek

dzioborożec srebrnolicy

Synonimy
  • Bycanistes cristatus brevis Friedmann, 1929[2]
  • Bycanistes brevis brevis Rüppell, 1835[3]
  • Buceros cristatus Rüppell, 1835[3]
  • Bycanistes brevis omissus J.L. Peters, 1945[4]
  • Ceratogymna brevis (Friedmann, 1929)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Dzioborożec srebrnolicy[6] (Bycanistes brevis) – gatunek dużego ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Występuje we wschodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Herbert Friedmann w 1929 roku na łamach „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. Autor nadał mu nazwę Bycanistes cristatus brevis, uznając go za podgatunek Bycanistes cristatus[3] – taksonu opisanego w 1835 roku z Abisynii przez Eduarda Rüppella jako Buceros cristatus[7], a obecnie traktowanego jako synonim[3], gdyż nazwa ta okazała się wcześniej zajęta[4] – w 1816 roku Louis Jean Pierre Vieillot nadał nazwę Buceros cristatus gatunkowi przywiezionemu z Batawii w Indiach Holenderskich[8]. Nazwa nadana przez Vieillota jest z kolei traktowana jako młodszy synonim Buceros bicornis (dzioborożca wielkiego)[9].

Bycanistes brevis to gatunek monotypowy[2][10]. W 1945 roku James Lee Peters opisał podgatunek omissus z Etiopii[4], ale nie jest on obecnie uznawany[2][3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała: 60–70 cm; masa ciała: samce 1265–1400 g, samice 1050–1450 g[2].

Samice są mniejsze od samców, mają mniejszą i ciemniejszą narośl na dziobie oraz różową obrączkę oczną (u samców jest ona niebieskoczarna)[2].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Afryka Wschodnia – od Etiopii i południowo-wschodniego Sudanu Południowego na południe po środkowy Mozambik i południowo-wschodnie Zimbabwe[2][10]. Status występowania w Erytrei niepewny[2][5].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Biotop
Zasiedla tropikalne lasy, a także luźne zadrzewienia[11]. Występuje do 2600 m n.p.m.[2][5]
Sezon lęgowy
Raz dobrana para tworzy trwały związek monogamiczny[11]. Gniazdo zakłada w dziuplach[11]. Samica podczas okresu lęgowego zamurowuje się w dziupli od środka, używając do tego mułu, kału oraz resztek pożywienia[11]. Pomaga jej w tym samiec, tworząc twardą ściankę z niewielkim otworem[11]. Samica składa 1–2 jaja, które wysiaduje przez 40 dni, a przez ten czas jest karmiona przez samca[11].
Pożywienie
Żywi się owocami, jagodami, owadami i drobnymi kręgowcami[11]. Schwytane drobne zwierzęta zabija uderzeniem dzioba i po podrzuceniu w górę połyka w całości[11].

Status

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dzioborożca srebrnolicego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana; ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity, ale rozmieszczony plamowo. Trend liczebności oceniany jest jako spadkowy ze względu na utratę siedlisk[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bycanistes brevis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h A.C. Kemp, P.F.D. Boesman, Silvery-cheeked Hornbill Bycanistes brevis, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-11-13] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  3. a b c d e f D. Lepage: Silvery-cheeked Hornbill Bycanistes brevis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-13]. (ang.).
  4. a b c J.L. Peters, Check-list of birds of the world, t. 5, 1945, s. 269 (ang.).
  5. a b c d Bycanistes brevis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].
  7. Eduard Rüppell, Neue Wirbelthiere zu der Fauna von Abyssinien gehörig. Vögel, Frankfurt nad Menem 1835, 3–4 + Taf. 1 (niem.).
  8. praca zbiorowa, Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Nouvelle édition, t. 4, Paryż 1816, s. 591 (fr.).
  9. D. Lepage: Great Hornbill Buceros bicornis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-13]. (ang.).
  10. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-04]. (ang.).
  11. a b c d e f g h Przewodnik Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, 2010, s. 7, ISBN 83-907571-6-8.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]