Przejdź do zawartości

Filoteusz z Pskowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Filoteusz
Kraj działania

Carstwo Rosyjskie

Data urodzenia

ok. 1450

Data śmierci

1525

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Śluby zakonne

XV wiek

Filoteusz z Pskowa (ros. Филофе́й, Fiłofiej; ur. ok. 1450, zm. 1525) – rosyjski mnich, uczony, mnich monasteru Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego.

Informacje biograficzne na jego temat ograniczają się do wiedzy o jego istnieniu i zamieszkiwaniu w monasterze Przemienienia Pańskiego Eleazara Pskowskiego. Zainteresowanie Filoteuszem pojawiło się w latach 60. XIX w. po wydrukowaniu jego tekstów w piśmie Prawosławnyj sobiesiednik[1]. W jego liście przedstawionym być może Iwanowi III, a z pewnością Wasylowi III wyłożona została teoria Trzech Rzymów, zgodnie z którą po upadku starożytnego Rzymu w 476 i Konstantynopola w 1453 Moskwa miała stać się centrum świata, czyli „trzecim Rzymem”, a czwartego miało już nie być[2]. Upadek „starego” i „nowego” Rzymu Fiłofiej tłumaczył tym, że zarówno jeden, jak i drugi sprzeniewierzyły się prawdziwej wierze — prawosławiu — i za to spotkała je „kara boska”[3].

Koncepcja ta stała się oficjalną ideologią[4] i wytłumaczeniem dla ekspansywnej polityki Księstwa Moskiewskiego, później Cesarstwa Rosyjskiego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ПОСЛАНИЯ СТАРЦА ФИЛОФЕЯ.
  2. Billington J. H.: Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 53–54. ISBN 978-83-233-2319-8.
  3. Szczipanow 1969 ↓, s. 129.
  4. Billington J. H.: Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 75. ISBN 978-83-233-2319-8.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]