Przejdź do zawartości

Grupa nilpotentna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Grupa nilpotentnagrupa „prawie” abelowa. Grupy nilpotentne pojawiają się w teorii Galois, a także w zagadnieniach związanych z klasyfikacją grup, również grup Liego.

Definicja

[edytuj | edytuj kod]

Grupę nazywamy nilpotentną, jeżeli istnieje ciąg podgrup normalnych że:

  1. grupy ilorazowe podgrupami centrum dla

Jeśli istnieje ciąg o tej własności to nazywamy go ciągiem centralnym grupy Najmniejsze dla którego grupa jest nilpotentna, nazywamy stopniem nilpotentności i oznaczamy

Następujące warunki są równoważne:

  1. Ciąg jest centralny.
  2. Ciąg jest normalny oraz

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]

Grupą nilpotentną jest na przykład:

  • dowolna grupa przemienna,
  • grupa multiplikatywna macierzy postaci gdzie są elementami pewnego ciała,
  • grupa kwaternionów ma centrum rzędu 2 ciąg centralny tej grupy to zatem jest to grupa nilpotentna drugiego stopnia nilpotentności,
  • każdy produkt prosty skończonej liczby p-grup,
  • dyskretna grupa Heisenberga.
  • każda grupa rzędu gdzie jest liczbą pierwszą jest nilpotentna oraz

Własności

[edytuj | edytuj kod]
  • Każda grupa nilpotentna jest rozwiązalna.
  • Jeżeli komutant grupy jest zawarty w jej centrum, to grupa jest nilpotentna.
  • grupy permutacji nie są nilpotentne dla
  • Każda podgrupa grupy nilpotentnej klasy jest grupą nilpotentną klasy co najwyżej co więcej to samo dotyczy obrazu homomorficznego grupy nilpotentnej.
  • Następujące zdania są równoważne dla grup skończonych:
    • jest nilpotentna.
    • Jeżeli jest właściwą podgrupą to jest właściwą podgrupą normalną normalizatora
    • Każda maksymalna podgrupa właściwa jest normalna.
    • G jest sumą prostą swoich podgrup Sylowa.
  • Ostatnie stwierdzenie może być uogólnione na grupy nieskończone: jeżeli jest nilpotentna, to każda podgrupa Sylowa grupy jest normalna, a suma prosta tych podgrup Sylowa jest podgrupą wszystkich elementów skończonego rzędu w (zob. podgrupa torsyjna).
  • Jeśli grupa jest nilpotentna stopnia to jest nilpotentna stopnia

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Czesław Bagiński: Wstęp do teorii grup. Warszawa: Script, 2002. ISBN 83-904564-9-4. (pol.).
  • M. Bryński, J. Jurkiewicz, Zbiór zadań z algebry, PWN, Warszawa 1978