Przejdź do zawartości

Kopalnia Węgla Kamiennego Porąbka-Klimontów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
KWK Porąbka-Klimontów
Ilustracja
Kopalnia Mortimer w Zagórzu (Sosnowiec), pocztówka, fot. przed 1920.
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Siedziba

Sosnowiec

Adres

ul. Karola Szymanowskiego 1, 41-219 Sosnowiec

Data założenia

1851

Data likwidacji

31 grudnia 1998 r.

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „KWK Porąbka-Klimontów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „KWK Porąbka-Klimontów”
Ziemia50°16′38,8″N 19°11′43,7″E/50,277444 19,195472

Kopalnia Węgla Kamiennego Porąbka-Klimontówkopalnia węgla kamiennego w Sosnowcu, działająca w latach 1851–1998.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1851 r. powstała kopalnia „Ignacy”, której właścicielem był Jacek Siemieński, a od 1864 r. – Gustaw von Kramsta. W 1890 r. zakład przejęło Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych w Sosnowcu. W latach 90. XIX w. jego nazwę zmieniono na „Mortimer”. Nazwy „Ignacy” używano ponownie w latach 1920–1927, by następnie ponownie przemianować kopalnię na „Mortimer”. W 1933 r., w czasie Wielkiego Kryzysu, wydobycie wstrzymano, a wyrobiska zatopiono. W 1942 r. eksploatację wznowił niemiecki koncern Preussag A.G. Wówczas zakład nosił nazwę „Bismarck III”. W 1945 r. kopalnia „Mortimer” została włączona do Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. W latach 1945–1950 dokonano połączenia kopalń „Mortimer” i „Klimontów” (1908-1974 r.) pod nazwą „Klimontów-Mortimer”[1]. Od 1951 r. kopalnie „Mortimer” i „Klimontów” działały oddzielnie[2]. W 1957 r. podjęto decyzję o budowie kopalni „Porąbka”, a w kolejnym roku kopalnie „Mortimer” i „Porąbka” połączono, tworząc KWK „Mortimer-Porąbka”. W 1974 r. doszło do połączenia kopalni „Mortimer-Porąbka” i „Klimontów” w jeden trzyruchowy zakład o nazwie KWK „Czerwone Zagłębie” (Ruch I „Jadwiga”, Ruch II „Józef” i Ruch III „Klimontów”)[3]. W 1992 r. zmieniono nazwę kopalni na „Porąbka-Klimontów”. Od 1 marca 1993 r. funkcjonowała jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa[4]. Ostatecznie kopalnia zakończyła eksploatację 31 grudnia 1998 r. Szyby zostały zasypane, a jej likwidację zakończono 31 grudnia 2000 r.[5][6][a]

21 sierpnia 2000 r. KWK „Porąbka Klimontów" S.A., wraz z likwidowanymi kopalniami KWK „Jan Kanty" S.A., KWK „Saturn” S.A., KWK „Sosnowiec" S.A. i KWK „Żory" S.A. w likwidacji, weszła w skład nowo utworzonej Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.[5].

Eksploatacja

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo wydobycie prowadzono metodą odkrywkową. W 1880 r. zakończono budowę szybu „Mortimer” o głębokości 230 m. W latach 1952–1956 wybudowano szyb wydobywczy „Ryszard” (592 m), a w latach 1948–1959 szyb zjazdowo-podsadzkowy „Józef” (495 m). W tym okresie powstały także szyby: „Jakub” (wentylacyjny), „Jadwiga” (materiałowo-zjazdowy), „Leśny” (podsadzkowy), „Franciszek” (wentylacyjny), „Południowy” (wentylacyjno-podsadzkowy). Wydobycie prowadzono wówczas na poziomach 340 m i 470 m. Po 1974 r. eksploatację prowadzono na poziomach 420 m, 470 m, 500 m i 550 m z wykorzystaniem szybów „Ryszard”, „Mariusz” i „Jan”. Na obszarze górniczym kopalni eksploatowano pokłady: 349, 404/1, 404/2, 404/3, 409, 418 i 510 w strefie głębokościowej od 0 do ok. 550 m. Eksploatacja w pokładach grupy 300 i 400 z uwagi na zmienne zaleganie, prowadzona była fragmentarycznie, niekiedy pojedynczymi ścianami lub pokłady te rozpoznane zostały jedynie wyrobiskami korytarzowymi. Główną bazę zasobową kopalni stanowił pokład 510 o miąższości 13–19 m”[6]. Maksymalną wielkość rocznej produkcji kopalnia osiągnęła w 1979 r. Wydobyto wówczas ok. 4,2 mln t węgla[7].

  1. Data według Siemieniec J., Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.. Serwis zapadliska.gig.eu podaje nieistniejącą datę 31 września.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Klimontów - kopalnia węgla kamiennego – IBR wiki [online], ibrbs.pl [dostęp 2023-12-30].
  2. Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2023-12-31].
  3. Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2023-12-31].
  4. WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH, PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM W 1993 R. [online], www.sbc.org.pl, luty 1994, s. 60 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  5. a b Janusz Siemieniec, Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A., www.archiwum.srk.com.pl, Katowice 2005, s. 34 [dostęp 2023-01-01] (pol.).
  6. a b Kopalnie | zapadliska.gig.eu [online], zapadliska.gig.eu [dostęp 2023-12-30].
  7. Karta zespołu archiwalnego Archiwum Państwowego w Katowicach [online], www.wug.gov.pl/ [dostęp 2023-12-30] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Frużyński A., Kopalnie węgla kamiennego w Polsce, Łódź 2012
  • Jaros J., Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, Katowice 1984.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]