Przejdź do zawartości

Kozioróg dębosz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kozioróg dębosz
Cerambyx cerdo
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Samiec i samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kózkowate

Rodzaj

Cerambyx

Gatunek

kozioróg dębosz

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

Kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych, największy z występujących w Polsce przedstawicieli tej rodziny.

Zasięg geograficzny

[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania tego gatunku obejmuje Europę, Azję Wschodnią i Afrykę Północną[1]. W Polsce pokrywa się z zasięgiem dębu szypułkowego – występuje tylko na dębach szypułkowych i bezszypułkowych. Preferuje dobrze nasłonecznione, ponad 100-letnie drzewa, rosnące pojedynczo lub w niewielkich skupiskach. Lubi też stare, dobrze prześwietlone dąbrowy. Spotkać go można tylko na żywych drzewach.

Morfologia i cykl rozwojowy

[edytuj | edytuj kod]

Dorosły osobnik mierzy do 56 mm długości ciała. Czułki samicy są długości jej ciała, samca – o połowę dłuższe. Samica składa jaja w spękaniach kory. Larwy żerują początkowo w korze, gdzie spędzają pierwszą zimę, następnie w łyku i twardzieli. Z uszkodzonego drzewa wypływa sok, tworząc na korze ciemne przebarwienia. Czas rozwoju to około 3 lata, w drewnie przesuszonym – nawet do 5 lat. Larwa jest jasnożółta z rdzawą głową, dorasta do 10 cm. Łączna długość żerowiska dochodzi do 1 m. Przepoczwarczenie następuje jesienią, jednak wnętrze drzewa opuszcza dopiero od maja do początku września.

Drzewo zaatakowane przez tego owada jest bardziej podatne na choroby na skutek fizycznego uszkodzenia drewna.

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Kozioróg dębosz w Polsce i krajach sąsiednich objęty jest ochroną gatunkową[2]. Żeruje między innymi na drzewach będących pomnikami przyrody, również na Bartku, który też jest pod ochroną. Od kilkudziesięciu lat obserwuje się stały spadek populacji tego chrząszcza. Najliczniejsza populacja tego gatunku w Polsce występuje na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy[3].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Cerambyx cerdo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348).
  3. Dolina baryczy blisko przyrody [online], www.barycz.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).