Przejdź do zawartości

Mięczak zakaźny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mięczak zakaźny
molluscum contagiosum
Ilustracja
Guzki w mięczaku zakaźnym
Klasyfikacje
ICD-10

B08.1

Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum) – choroba wywoływana przez DNA-wirus z grupy ospy (Poxvirus), objawiająca się zmianami na skórze o charakterze twardych woskowobiałych guzków (w piśmiennictwie anglojęzycznym jest to grudka[1]).

Zmiany mięczakowe w okolicy pachy

Etiologia

[edytuj | edytuj kod]

Chorobę wywołuje wirus z grupy ospy (Poxvirus), MCV (molluscum contagiosum virus). Jak sama nazwa wskazuje, zakaźność jest bardzo duża. Wyróżnia się cztery typy wirusa, MCV-1 do MCV-4, z których najpowszechniejszy jest MCV-1. Nie wykazano aby któryś typ MCV miał predylekcję do określonych okolic ciała, tak jak jest to w przypadku wirusa opryszczki. Genom wirusów z grupy MCV składa się z pojedynczej cząsteczki dwuniciowego DNA.

Epidemiologia

[edytuj | edytuj kod]

Większą podatność na zakażenie wykazują dzieci i osoby z niedoborami odporności, często jednocześnie występuje atopowe zapalenie skóry. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w grupach wiekowych dzieci do 5 lat i młodych dorosłych od 15 do 29 lat. Ocenia się, że w USA mięczak zakaźny stanowi około 1% rozpoznań dermatologicznych. Często występuje wraz z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ten ostatni fakt, jak również niedobory odporności u chorych z HIV, sprawia, że mięczak zakaźny spotykany jest u około 20% zakażonych HIV.

Objawy i przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Wykwitem pierwotnym jest guzek wielkości 2–6 mm, o kształcie zbliżonym do okrągłego, woskowobiałej barwy, błyszczący, sprawiający wrażenie przeświecającego. Charakterystyczne jest pępkowate wgłębienie w części środkowej, widoczne zwłaszcza w większych zmianach. Po nakłuciu i ucisku guzka wydobywa się z niego kaszowata treść perłowego koloru. Niekiedy można stwierdzić dodatni objaw Köbnera.

Guzki są liczne, najczęściej lokalizują się na skórze rąk, twarzy i narządów płciowych, ale mogą być obecne w każdej innej lokalizacji, także na błonach śluzowych. Może wystąpić świąd lub bolesność zmian. Zejście guzka nie pozostawia blizny.

Obraz histologiczny

[edytuj | edytuj kod]
Histologia mięczaka zakaźnego

Zmiany histologiczne w zakażeniu MCV są bardzo charakterystyczne. Polegają na zrazikowatym przeroście naskórka połączonym z ogniskowym wnikaniem naskórka w głąb tkanki łącznej. W komórkach warstwy kolczystej naskórka obserwuje się liczne, początkowo kwasochłonne, później zasadochłonne cytoplazmatyczne wtręty, tzw. ciałka mięczakowate (molluscum bodies). Są to owalne, homogenne ciała o średnicy 15-35 μm; początkowo widoczne są w komórkach warstwy kolczystej naskórka, mogą jednak znaleźć się w keratynocytach każdej warstwy naskórka. W warstwie podstawnej naskórka można stwierdzić zwiększenie objętości keratynocytów, ich jądra również są powiększone. W warstwie kolczystej natomiast komórki posiadają jądra spłaszczone i zepchnięte na obwód. Zakażone komórki przesuwają się ku powierzchni i z warstwy rogowej "wysypują się" do światła krypt, utworzonych przez rozrastający się naskórek. Zmianom może towarzyszyć miernie nasilony odczyn zapalny. Komórki z ciałkami mięczakowatymi stwierdza się także w preparacie z wyciśniętych z guzka mas, wybarwionym metodą Giemsy.

Różnicowanie

[edytuj | edytuj kod]

Leczenie

[edytuj | edytuj kod]

Leczenie wyłącznie objawowe, łyżeczkowanie, krioterapię albo mechaniczne wyciskanie treści guzków. Stosuje się nalewkę jodową, azotan srebra, wodorotlenek potasu, roztwór podofiliny lub fenolu po zabiegach. Mięczak zakaźny często ustępuje samoistnie. W przypadku nasilonych zmian stosuje się antyhistaminiki (cymetydyna), leczenie złuszczające (kantarydyna), imikwimod, retinoidy, a także leki antywirusowe.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Jednostkę chorobową jako pierwszy opisał angielski dermatolog Thomas Bateman (1778-1821) w 1817 roku. Używane niekiedy synonimy molluscum contagiosum to zespół Batemana (Bateman's syndrome), epithelioma contagiosum, molluscum epitheliale, condyloma porcelaneum, molluscum sebaceum[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. UpToDate Subscriptions for Patients and Caregivers | UpToDate [online], patients.uptodate.com [dostęp 2017-11-25] (ang.).
  2. Bateman's syndrome w bazie Who Named It (ang.)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa: PZWL, 2005. ISBN 83-200-3367-5.
  • Tomasz F. Mroczkowski (red.) Choroby przenoszone drogą płciową. PZWL 1998, ISBN 83-200-2152-9.
  • Jerzy Stachura Wenancjusz Domagała (red.) Patologia znaczy słowo o chorobie. Tom II - Patologia narządowa. Wydawnictwo PAU, Kraków 2005. ISBN 83-88857-91-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]