Przejdź do zawartości

Mohammad Dżawad Zarif

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mohammad Dżawad Zarif
Ilustracja
Mohammad Dżawad Zarif (2021)
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1960
Teheran

Minister spraw zagranicznych Islamskiej Republiki Iranu
Okres

od 15 sierpnia 2013

Poprzednik

Ali Akbar Salehi

podpis
Odznaczenia
Wielki Łańcuch Narodowego Orderu Kondora Andów (Boliwia) Order „Honor” (Kazachstan)

Mohammad Dżawad Zarif (pers. محمدجواد ظریف; ur. 7 stycznia 1960 w Teheranie) – perski polityk i dyplomata. W latach 2002–2007 ambasador Iranu przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Od 15 sierpnia 2013 do 2021 r. minister spraw zagranicznych Islamskiej Republiki Iranu.

W 2014 oraz 2015 umieszczony na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie według tygodnika „Time[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Teheranie 7 stycznia 1960, chociaż niektóre źródła podają jako rok jego urodzenia 1959[3] lub 1961[4]. Według informacji podawanych przez amerykański „The New Republic” urodził się jako czwarte dziecko w „zamożnej, religijnej i politycznie konserwatywnej rodzinie kupieckiej w Teheranie”[5]. Jego ojciec był jednym z najbardziej znanych biznesmenów Isfahanu, a jego matka Efat Kashani (zm. 2013)[6], była córką jednego z najbardziej znanych biznesmenów w Teheranie.

Mohammad Dżawad Zarif podczas spotkania z ministrem spraw zagranicznych Grecji Nikosem Kodzias w 2015

Uczył się w prywatnej szkole religijnej[5]. W 1977 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie studiował stosunki międzynarodowe na San Francisco State University. Uzyskał tam bakalaureat oraz tytuł Master of Arts[7]. Później kontynuował naukę w Josef Korbel School of International Studies oraz na University of Denver[8][9]. Uzyskał tam stopień doktora na podstawie pracy pt. „Samoobrona w międzynarodowym prawie i polityce”[10].

W maju 1982 został mianowany członkiem irańskiej delegacji przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, głównie ze względu na swoje umiejętności mówienia w języku angielskim i znajomość amerykańskich realiów[5].

W 1992 został wiceministrem spraw zagranicznych Iranu. Politycznie był związany z prezydentem Ali Akbarem Haszemim Rafsandżanim. Po ataku terrorystycznym na World Trade Center i Pentagon był wśród dyplomatów irańskich domagających się większego zaangażowania kraju we współpracy z Zachodem, spotykał się z dyplomatami amerykańskimi, by dyskutować o przyszłości Afganistanu[11]. W latach 2002–2007 był ambasadorem Iranu przy ONZ[12]. Brał udział w tajnych rozmowach amerykańsko-irańskich[13], w czasie których poruszana była kwestia obalenia rządu Saddama Husajna[11].

Odegrał znaczącą rolę na konferencji w Bonn, w czasie której omawiana była kwestia sformowania nowego rządu Afganistanu po obaleniu rządów talibów wskutek interwencji NATO w Afganistanie[11]. W 2003 brał udział w opracowywaniu planu uregulowania stosunków irańsko-amerykańskich[11].

Minister spraw zagranicznych Islamskiej Republiki Iranu

[edytuj | edytuj kod]

4 sierpnia 2013 prezydent Iranu Hasan Rouhani przedstawił jego kandydaturę do objęcia stanowiska ministra spraw zagranicznych[14]. Jego nominacja na ministra spraw zagranicznych została odczytana jako wyraz dążeń irańskiego prezydenta Hasana Rouhaniego do uporządkowania relacji irańsko-amerykańskich, pozostających w impasie od czasu rewolucji islamskiej 1979[11]. Równocześnie najbardziej konserwatywni politycy irańscy krytykują go za zbyt prozachodnią postawę, czy wręcz przejmowanie zachodnich poglądów i chęć uzyskania stałego pobytu w Stanach Zjednoczonych[12].

15 sierpnia 2013 parlament Iranu zgodził się na objęcie przez niego teki ministra spraw zagranicznych[13]. 25 lutego 2019 złożył dymisję na ręce prezydenta Hasana Rouhaniego[15]. Prezydent odrzucił rezygnację, a Zarif rozpoczął kontynuowanie pełnienia funkcji ministra.

Mohammad Dżawad Zarif i minister spraw zagranicznych Wenezueli Jorge Arreaza w 2018

Potępił udział Amerykanów w interwencji pod kierunkiem Arabii Saudyjskiej w Jemenie, mówiąc, że Stany Zjednoczone powinny zostać pociągnięte do „odpowiedzialności za zbrodnie przeciwko ludzkości[16].

11 lutego 2019 spotkał się w Bejrucie z przywódcą Hezbollahu Hasanem Nasrem Allahem, który podziękował za wsparcie Iranu dla walki Hezbollahu z „agresją syjonistyczną[17]. Jako irański minister spraw zagranicznych potępił ofensywę wojsk tureckich na Rożawę w październiku 2019, uznając ją za naruszenie suwerenności Syrii[18].

Porozumienie pokojowe zawarte pomiędzy Izraelem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi określił mianem „zdrady wobec krajów arabskich i niearabskich na Bliskim Wschodzie[19].

Mohammad Dżawad Zarif pozostawał ministrem spraw zagranicznych Iranu do sierpnia 2021 r., gdy rozpoczął urzędowanie nowy rząd kierowany przez nowego prezydenta Iranu Ebrahima Raisiego[20].

Sankcje

[edytuj | edytuj kod]

W lipcu 2019 Stany Zjednoczone nałożyły na niego sankcje[21][22]. Unia Europejska nie poparła tej decyzji i wezwała do kontynuowania dialogu z Iranem[23].

Mohammed Dżawad Zarif witający się z Ahmedem bin Jassimem Al Thanim, członkiem katarskiej rodziny królewskiej w 2017

Ordery, odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 1979 wziął ślub z Maryam Imaniehj, z którą ma syna i córkę. Jego dzieci urodziły się w Stanach Zjednoczonych[28][29].

Biegle włada językiem angielskim. W rodzinnym Iranie był jednym z najbardziej lubianych i cenionych polityków[30][31]. Według badania opinii publicznej z marca 2016 aprobatę do jego osoby wyraziło 76% badanych respondentów[32].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. The 100 Most Influential People in the World [online], TIME.com [dostęp 2020-06-30].
  2. These Are The 100 Most Influential People In The World [online], TIME.com [dostęp 2020-06-30].
  3. H.E. Mr. Mohammed Javad Zarif [online], Network 20/20 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  4. Mohammad Javad Zarif [online], diplomacy [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  5. a b c Ali Alfoneh, Reuel Marc Gerecht, An Iranian Moderate Exposed, „The New Republic”, 24 stycznia 2014, ISSN 0028-6583 [dostęp 2020-06-30].
  6. Iran Zarif’s mother dies [online], Mehr News Agency, 28 grudnia 2013 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  7. Iran's 'Olive Branch' Foreign Minister Nominee Makes His Case In Parliament [online], RadioFreeEurope/RadioLiberty [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  8. Iran's Rouhani unveils cabinet of technocrats [online], www.dailystar.com.lb [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-26].
  9. Key figures in the Cabinet of Iran's new president [online], Associated Press, 25 marca 2015 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  10. Mohammad-Javad Zarif-Khonsari, University of Denver, Self-defense in international law and policy, Ann Arbor, Mich 1988, OCLC 223874634 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  11. a b c d e K. Foroohar, Rohani Taps U.S.-Educated Minister to End Iran Sanctions
  12. a b Iran's 'Olive Branch' Foreign Minister Nominee Makes His Case In Parliament
  13. a b Iran's parliament approves 15 of Hassan Rouhani's 18 cabinet ministers
  14. Hassan Rouhani sworn in as president of Iran, urging moderation and respect
  15. Iran's Foreign Minister Zarif, architect of nuclear deal, resigns, „Reuters”, 26 lutego 2019 [dostęp 2020-01-16] (ang.).
  16. Iranian foreign minister slams Pompeo over Yemen comments [online], CNN [dostęp 2020-07-01].
  17. T. O. I. staff, Agencies, Nasrallah thanks Iran’s Zarif for support against ‘Zionist aggression’ [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  18. Iran opposes military action in Syria, Zarif tells Turkey [online], www.timesofisrael.com [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  19. Iran threatens 'dangerous future' for UAE after Israel deal [online], AP NEWS, 15 sierpnia 2020 [dostęp 2020-10-19].
  20. Iran’s new face to the world—Hossein Amir-Abdollahian—is no Zarif [online], Atlantic Council, 24 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-07] (ang.).
  21. Nick Giampia, John Bolton: We consider Iranian Foreign Minister Zarif an illegitimate spokesman for Iran [online], FOXBusiness, 31 lipca 2019 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  22. US sanctions Iran's Foreign Minister Mohammad Javad Zarif - BBC News [online], web.archive.org, 2 sierpnia 2019 [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-02].
  23. EU vows to continue working with Iran's FM Zarif despite US sanctions [online], France 24, 1 sierpnia 2019 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  24. ایسنا - Iran’s FM, nuclear chief, DM receive medals for role in nuclear deal [online], web.archive.org, 31 maja 2016 [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-31].
  25. Iranian FM awarded Bolivia's highest state medal [online], The Iran Project, 26 sierpnia 2016 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  26. IFP Editorial Staff, Iran FM Holds Talks with Several Foreign Diplomats [online], Iran Front Page, 10 września 2018 [dostęp 2020-06-30] (ang.).
  27. John Kerry and Mohammad Javad Zarif named winners of the Chatham House Prize 2016 [online], Chatham House [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-26] (ang.).
  28. Robin Wright, "The Adversary: Is Iran’s nuclear negotiator, Javad Zarif, for real?" [online], The New Yorker [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  29. Noah Rayman, Iran Doesn’t Deny the Holocaust, New Foreign Minister Says on Twitter, „Time”, 5 września 2013, ISSN 0040-781X [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  30. Arash Karami, Zarif's domestic popularity soars with nuclear deal [online], Al-Monitor, 14 lipca 2015 [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  31. Zarif; a right man at the right time [online], The Iran Project, 12 maja 2015 [dostęp 2020-07-01] (ang.).
  32. ظریف محبوب‌ترین چهره سیاسی ایران [online], www.ipos.me [dostęp 2020-07-01].