Przejdź do zawartości

Lambesis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lambesis
Lambæsis
Ilustracja
Tetrapylon w centrum Lambesis
Państwo

Cesarstwo Rzymskie

Kościół

Kościół katolicki

Współczesne położenie
Państwo

 Algieria

Współczesna miejscowość

w pobliżu wioski Tazoult

Stolica tytularna

Lambaesis, Lambæsis, Lambaisis, Lambaesa – starożytna kolonia rzymska i miejsce stacjonowania Legio III Augusta, a obecnie stanowisko archeologiczne w Algierii położone 11 km na południowy wschód od Batny i 27 km na zachód od Timgad w pobliżu wioski Tazoult.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Lambesis zostało założone jako obóz trzeciego legionu rzymskiego określanego jako Legio III Augusta na przełomie I i II wieku n.e. w czasach cesarza Trajana[1][2]. Po wydzieleniu przez cesarza Septymiusza Sewera z Afryki Prokonsularnej prowincji Numidii pod wojskowym zarządem legata III legionu, Lambesis zostało jej stolicą, co świadczy o znacznej rozbudowie miasta w ciągu II wieku n.e.[3] Następnego podziału dokonał cesarz Dioklecjan, który wydzielił z Numidii część południową, najbardziej zagrożoną napadami górskich plemion Berberów, pod nazwą Numidia Militiana ze stolicą w Lambesis, oraz północną pod nazwą Numidia Cirtensis ze stolicą w Cyrcie. Jednakże niedługo potem cesarz Konstantyn Wielki połączył obie Numidie w jedną prowincję zarządzaną z Cyrty przemianowanej na jego cześć na Konstantynę.

Latem 128 Hadrian dokonał przeglądu wojsk w Lambesis w czasie manewrów Legio III Augusta. Przy tej okazji cesarz wygłosił przemowę skierowaną do żołnierzy (adlocutio), którą uwieczniono na inskrypcji CIL VIII 2532; 18042=ILS 2487 (Hadriani adlocutio ad excertium Africanum). Żołnierze w ramach manewrów zbudowali dwa kilometry na zachód od pretorium w Lambesis obóz marszowy z silniejszymi niż zwykle wałami. Odbyły się również pokazy umiejętności kawalerii (decursio) z wykonaniem galopu kantabryjskiego (circulus cantabricus). Opinia władcy była pozytywna, choć zawierała kilka krytycznych uwag pomniejszej wagi[4][5][6].

Lambesis było siedzibą biskupów[7]. Obecnie jest tytularną stolicą biskupią.

Pozostałości

[edytuj | edytuj kod]
Widok z powietrza na ruiny obozu

Ruiny Lambesis są położone na niższych tarasach gór Auras i składają się z łuków triumfalnych (jeden Septymiusza Sewera, inny Kommodusa), świątyń, akweduktów, pozostałości amfiteatru, łaźni i dużej ilości murów domów prywatnych. Na północ i wschód znajduje się rozległy cmentarz z kamieniami pozostającymi na swych pierwotnych miejscach. Natomiast na zachodzie jest podobne miejsce, lecz kamienie zostały w większości zabrane i wykorzystane do budowy współczesnych wiosek.

W świątyni Eskulapa pozostała tylko jedna kolumna. Kapitol lub świątynia poświęcona Jupiterowi, Junonie i Minerwie, która została oczyszczona z gruzu, posiada portyk złożony z ośmiu kolumn.

Około kilometra od centrum starożytnego miasta znajdują się pozostałości dobrze zachowanego typowego obozu rzymskiego[2]. Ma on rozmiary 500 na 420 metrów[8]. W jego centrum są ruiny tetrapylonu, poczwórnego łuku triumfalnego[9], budowli datowanej na 268 rok o rozmiarach 28 na 20 metrów i 15 metrów wysokości. Jej południowa fasada ma zachowany perystyl do połowy wysokości ściany z rzędem masywnych kolumn jońskich na przedzie oraz rzędem korynckich pilastrów.

Za tym budynkiem, który był zadaszony, jest duży dziedziniec pretorium dający dostęp do innych budowli, między innymi arsenału. Znaleziono w nim tysiące pocisków. Na południowy wschód leżą pozostałości łaźni.

W ruinach miasta i obozu znaleziono wiele inskrypcji (4185 inskrypcji znajduje się w CIL VIII, m.in. CIL VIII 2557.), wprawdzie większość z nich to najzwyklejsze epitafia, to najważniejsze fragmenty oddają zarys historii tego miejsca. Odczytano ponad 2500 inskrypcji odnoszących się do obozu. Miejscowe muzeum znajdują się starożytne znaleziska z okolic[10]. Oprócz inskrypcji znaleziono posągi Eskulapa i Higiei ze świątyni Eskulapa oraz piękne mozaiki odkryte w 1905 w pobliżu łuku Septymiusza Sewera.

Jedna z inskrypcji informuje o istnieniu "klubu oficerskiego", który zbierał środki na pokrycie kosztów podróży jego członków w razie przeniesienia w inne miejsce służby[11].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

The Lambaesis Inscription. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).