Przejdź do zawartości

Ostredok (Wielka Fatra)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ostredok
Ilustracja
Ostredok od północy
Państwo

 Słowacja

Położenie

Liptovské Revúce, Blatnica

Pasmo

Wielka Fatra

Wysokość

1596 m n.p.m.

Wybitność

675 m

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ostredok”
Ziemia48°54′01″N 19°04′58″E/48,900278 19,082778

Ostredok (1596 m[1]) – najwyższy szczyt w grupie górskiej Wielkiej Fatry na Słowacji[2].

Topografia

[edytuj | edytuj kod]

Jest to dwuwierzchołkowy szczyt znajdujący się w południowej części Wielkiej Fatry, w jej części zwanej Halną Fatrą (słow. Hôľna Fatra). Leży w głównym grzbiecie wyróżniającym się w tej grupie górskiej, lecz już poza wododziałem Wagu i Hronu, ok. 3 km na północny zachód od zwornikowej Krížnej. Od zachodu jego stoki opadają ku Dedošovej dolinie. Wierzchołek północno-zachodni tworzy krótki grzbiet oddzielający Vratną dolinę od dolinki Veterné (obydwie są odgałęzieniami Dedošovej doliny). Ku wschodowi z Ostredoka odchodzi grzbiet z wierzchołkiem Ostré brdo (1319 m). Grzbiet ten oddziela Suchą dolinę będącą górnym ciągiem Revúckiej doliny od Zelenej doliny – odgałęzienia Revúckiej doliny[3].

Geologia i morfologia

[edytuj | edytuj kod]

W profilu wspomnianego grzbietu obły wierzchołek Ostredoka jedynie nieznacznie przewyższa sąsiednie wzniesienia. Halna, gładko modelowana rzeźba szczytu, podobnie jak całego odcinka grzbietu na południe od niego po Krížną, wynika stąd, że fragment ten budują mniej odporne margle tzw. płaszczowiny kriżniańskiej. Niżej, na zachodnim ramieniu Ostredoka, nad Dedošovą doliną, występują już odporniejsze wapienie tzw. płaszczowiny choczańskiej, budujące skaliste Štrochy (1386 m). Podobnie jest po przeciwnej stronie, gdzie Ostredok wysyła na wschód długie, zalesione ramię ze szczytem Ostré brdo. Skalne utwory tego ramienia zostały wypreparowane w izolowanej czapie wapieni płaszczowiny choczańskiej, leżącej na podłożu z margli[2].

Przyroda ożywiona

[edytuj | edytuj kod]

Wierzchołkowe partie Ostredoka, podobnie jak większości wysokich szczytów Halnej Fatry, są niezalesione. Na skutek działalności człowieka górna granica lasu została tu obniżona do 1260–1350 m. W szczególności w masywie Ostredoka zupełnie zanikło piętro kosodrzewiny. W zamknięciach otaczających szczyt dolin, na wysokościach 1000–1200 m, zachowało się kilka większych fragmentów pierwotnych lasów jodłowo-bukowych[2].

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na położenie w centrum Wielkiej Fatry, dość daleko od sieci komunikacyjnej, Ostredok nie jest zbyt często odwiedzany przez turystów. Jego wierzchołek oferuje szeroką panoramę, sięgającą aż po polskie granice[2]. Przez szczyt, w linii wspomnianego głównego grzbietu grupy, biegnie czerwono znakowana Magistala Wielkofatrzańska (Veľkofatranská Magistrála), natomiast od zachodu z Dedošovej doliny wyprowadza nań szlak zielony. Najkrótsze wejścia na szczyt wiodą ze wschodu: z Wyżniej Revúcy (słow. Vyšná Revúca, górna część Liptowskich Revúc) lub ze Starych Hor.

Szlak czerwony odcinek: Chata pod Borišovom – Nad Studeným – PloskáChyžkyKoniarkySuchý vrch – Ostredok – FrčkovNoštekKrížna. Deniwelacja 640 m, odległość 9,9 km, czas przejścia 3,30 h, ↓ 2,40 h[4].
Szlak zielony DrobkovSedlo za Štrochmi – Ostredok. Deniwelacja 740 m, odległość 3,7 km, czas przejścia 2,20 h, ↓ 1,25 h[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jana Kubisová: Pohorie Veľká Fatra má staronový najvyšší vrchol. Doteraz bol bez mena. aktuality.sk, 2016-02-24. [dostęp 2023-08-19].
  2. a b c d Hochmuth Zdenko i in: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, Bratislava: wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1980
  3. Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000, Banská Bystrica: Tatraplan, 2017, ISBN 978-80-89134-33-5
  4. a b Turystyczna mapa Słowacji. [dostęp 2019-06-16].
Położenie Suchego Wierchu w grzbiecie Wielkiej Fatry
Położenie Suchego Wierchu w grzbiecie Wielkiej Fatry