Przejdź do zawartości

ORP Mewa (1918)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z ORP Pomorzanin (1918))
ORP Mewa
Ilustracja
ORP „Pomorzanin”
Klasa

trałowiec
okręt hydrograficzny

Typ

FM

Historia
Stocznia

Lübecker Maschinenbau-Gesselschaft, Lubeka

Wodowanie

1919

 Reichsmarine
Nazwa

FM 31

Wejście do służby

11 czerwca 1919

Wycofanie ze służby

10 marca 1920

 Marynarka Wojenna (II RP)
Nazwa

ORP Mewa (1921)
ORP Pomorzanin (1934)

Wejście do służby

1 marca 1921

Zatopiony

14 września 1939 roku

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa – 170 t
pełna – 203 t

Długość

całkowita – 43 m

Szerokość

6 m

Zanurzenie

1,6 m

Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy łącznej 600 KM; 2 śruby
Prędkość

12 węzłów
(początkowo 14)

Zasięg

500 mil przy prędkości 12 węzłów (według innych danych 650 mil morskich)

Uzbrojenie
1 działko kaliber 47 mm,
2 ckm 7,92 mm Maxim wz. 08,
20 min
Załoga

32 ludzi

ORP Mewa – polski trałowiec redowy niemieckiego typu FM, dawny niemiecki FM 31. Był pierwszym z trzech okrętów w Polskiej Marynarce Wojennej o tej nazwie. W 1932 roku został przebudowany na okręt hydrograficzny ORP Pomorzanin.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

„Mewa” należała do czterech trałowców typu FM o numerach: 2, 27, 28 i 31, zakupionych 24 września 1920 roku przez Polskę od fińskiej firmy Hoffströms, z niemieckiego demobilu wojennego[1]. Według najnowszej literatury „Mewa” była dawnym trałowcem FM 31, zbudowanym w stoczni Lübecker Maschinenbau-Gesselschaf w Lubece, wodowanym w 1919 roku (numer budowy 144)[2]. Starsze publikacje podawały, że była trałowcem FM 28, zbudowanym w stoczni Caesar Wollheim we Wrocławiu. Ukończony został dopiero po I wojnie światowej i na krótko wszedł do służby w marynarce niemieckiej. Cena zakupu przez Polskę wynosiła 1,8 miliona marek niemieckich (ok. 34 tysięcy USD lub 46 kg złota) za okręt[3]. Po remoncie w Danii, trałowce przybyły do Gdańska w lutym 1921 roku. FM 31 po zakupie otrzymał prowizoryczną nazwę „Finlandia IV”, następnie „trawler nr 2”, po czym rozkazem ogłoszonym 7 kwietnia 1921 roku, ostateczną nazwę: „Mewa”, wprowadzając w polskiej marynarce tradycję nadawania nazw trałowców od ptaków[4]. Trałowiec wszedł do polskiej służby 1 marca 1921 roku, pierwszym dowódcą był por. mar. Michał Borowski[5]. Przez 10 lat służby okręt był wykorzystywany do trałowania min na Zatoce Gdańskiej, a także do szkolenia specjalistów morskich.

W maju 1929 roku „Mewa” została wycofana do rezerwy, po czym skierowana do remontu w Gdyni[6]. W toku remontu, 28 lutego 1931 roku podczas sztormu, stojąc w Basenie Południowym portu gdyńskiego, „Mewa” została staranowana przez dźwig pływający, który zerwał się z cum[6]. Na skutek uszkodzeń, okręt zatonął. 23 marca 1931 został wydobyty i wycofany ze służby jako trałowiec, po czym wyremontowany i przebudowany na okręt hydrograficzny. Do służby wszedł ponownie 10 czerwca 1932 roku z zaokrętowanym Oddziałam Pomiarowo-Hydrograficznym[6]. Zarządzeniem opublikowanym 17 września 1934 roku zmieniono nazwę na ORP „Pomorzanin”[6].

W trakcie Święta Morza w roku 1939 okręt uczestniczył w Kongresie Eucharystycznym i pierwszej pielgrzymce morskiej[7].

1 września 1939 r. okręt znajdował się w Pucku. Podczas nalotu na Morski Dywizjon Lotniczy, jedna z bomb upadła około 100 metrów od okrętu.

„Pomorzanin” został zbombardowany i zatopiony w godzinnach porannych 14 września 1939 przez niemieckie lotnictwo w Jastarni. Broń maszynowa z okrętu została zdemontowana i zainstalowana na półwyspie. Uratowana część załogi dopłynęła na półwysep Hel, biorąc udział w działaniach wojennych do ostatnich dni obrony Helu2 października 1939 r.

Wrak okrętu wydobyty przez Niemców został później pocięty na złom.

Dane techniczne (jako ORP Mewa)

[edytuj | edytuj kod]
  • wyposażenie trałowe: 2 komplety trałów kontaktowych

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bartelski 2016 ↓, s. 33-34.
  2. Bartelski 2016 ↓, s. 34, 37.
  3. Bartelski 2016 ↓, s. 33, 37.
  4. Bartelski 2016 ↓, s. 34.
  5. Bartelski 2016 ↓, s. 46.
  6. a b c d Bartelski 2016 ↓, s. 43-44.
  7. Kongres Eucharystyczny w czasie Dni Morza w Gdyni (materiał filmowy w Kronice PAT, 1939) [dostęp 2015-01-26]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Andrzej Bartelski. Pierwsze polskie „ptaszki”. „Morza i Okręty”. Nr specjalny 2/2016. II (6), 2016. ISSN 2450-3509.