Przejdź do zawartości

Porohy Dniepru

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Porohy Dniepru
{{{alt grafiki}}}
Porohy Dniepru, 1920
Państwo

 Ukraina

Miejscowości

Dniepr, Zaporoże

Rodzaj obiektu

progi rzeczne

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Porohy Dniepru”
Ziemia48°11′00″N 35°11′20″E/48,183333 35,188889

Porohy Dniepru (ukr. пороги) – poprzeczne skalne progi rzeczne, zbudowane z wychodni granitów i gnejsów krystalicznej tarczy ukraińskiej, przegradzające koryto Dniepru pomiędzy miastami Dniepr i Zaporoże (a dokładniej pomiędzy Łocmańską Kamianką a Kiczkasem) na odcinku około 70 km.

Wyróżniano ponad 30 progów rzecznych, największe to:

  • Kudak (Kudacki – koło zamku Kudak)
  • Jacki
  • Suriky (Surski)
  • Łuchań (Łochański, w XVII wieku Łahanny lub Chański)
  • Strzelczy (z wyspą Strzelczą)
  • Dzwoniec (Zwoniecki)
  • Kniahiniński
  • Techniński
  • Nienasytec (Rewucznyj, Did)[1]
  • Woronowa Zapora
  • Wołnickij (Wolniow)
  • Budyło (Budziłowski)
  • Tawalszański
  • Łyszny
  • Wilnyj (Wolny)

Oprócz tego koryto Dniepru przegradzało 7 tzw. zabor. Zabory były również grzędami skalnymi, jednak odróżniały się od porohów tym, że nie przegradzały całkowicie koryta rzeki, pozostawiając szerokie kanały, i nie utrudniały żeglugi. Zabory te to: Monastyrska, Striłecka, Tjahińska, Woroniacza, Krywa, Skubowa.

Wszystkie porohy i zabory zostały zalane w 1932 roku przez Zbiornik Dnieprzański Dnieprowskiej Elektrowni Wodnej.

Od nazwy porohów pochodzi historyczna i geograficzna nazwa Zaporoże, czyli kraj „za porohami”.

  1. Widoczne w górnej części mapy nazwy: „R. Samara” to rzeka Samara, ufortyfikowane miasta „Stara Samara” i „Samara Bogoroditza” to natomiast odpowiednio Stara Samara (Стара Самара)(inne języki) i Forteca Bogorodzicka (Богородицька фортеця)(inne języki); ujście rzeki Samary do Dniepru oraz obie fortece znajdują się w obrębie dzisiejszego miasta Dniepr. Natomiast widoczne w dolnej części mapy nazwy „Chortyca” i „Chortyckoy ostr.” związane są z dnieprzańską wyspą Chortyca znajdującą się obok miasta Zaporoże.
  2. Widoczne na mapie nazwy miast: Jekaterynosław (u góry) i Aleksandrowsk (na dole) to odpowiednio miasto Dniepr i miasto Zaporoże.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nienasyciec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 101.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]