Przejdź do zawartości

Powidz (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powidz
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

słupecki

TERC

3023052

Wójt

Jakub Gwit

Powierzchnia

80,15 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


2 308[1]

• gęstość

28,6 os./km²

Nr kierunkowy

63

Tablice rejestracyjne

PSL

Adres urzędu:
ul. 29 Grudnia 24
62-430 Powidz
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Powidz
Liczba sołectw

10

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°25′00″N 17°55′00″E/52,416667 17,916667
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Powidzgmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie konińskim.

Siedziba gminy to Powidz.

Według danych z 31 grudnia 2012[2] gminę zamieszkiwało 2218 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwało 2302 osób.

Jest to najmniejsza pod względem ludności gmina województwa wielkopolskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Obszar Powidza i okolic jest również terenem bogatym historycznie. Pierwsze ślady osadnictwa na tych ziemiach pochodzą z połowy I tysiąclecia p.n.e. Z tego okresu pochodzą odkryte osady nabrzeżne w Powidzu i Polanowie. Lokacji Powidza jako miasta dokonał w 1243 r., na prawie magdeburskim, książę Bolesław Pobożny. Przywilej ten został potwierdzony przez kolejnych władców Polski: Kazimierza Wielkiego, Kazimierza Jagiellończyka (1464 r.), Zygmunta Augusta (1563 r.) i Stefana Batorego (1582 r.). Mieszkańcy w XIV w. wsławiali się bohaterską obroną miasta przez najazdem krzyżackim. W wieku XV w. powstała w Powidzu szkoła przy kościele parafialnym, podlegająca Akademii Krakowskiej. Fakt ten stanowi źródło często występującego w tych stronach powiedzenia: „Dokąd idziesz?”, „Do Powidza po rozum.” Z kolei w XVIII w. na terenie Powidza zaczął rozwijać się przemysł, powstała fabryka szkła, zwana Hutą Powidzką. W wyniku zaborów Powidz znalazł się w granicach wpływów Prus. W 1793 r. wyodrębniono powiat Powidzki, który istniał do 1815 r. W okresie zaborów przez środek Jeziora Powidzkiego przebiegała granica pomiędzy zaborem pruskim a rosyjskim Królestwem Polskim. W latach 1893–1911 pobudowana została sieć wąskotorowa kolei powiatowej, łączącą Powidz z Gnieznem (trasa biegła od Anastazewa). Mieszkańcy Gminy brali czynny udział w walkach o niepodległość – w Powstaniu Listopadowym i Styczniowym. Z racji granicy prusko-rosyjskiej przebiegającej przez jezioro, obszar Gminy Powidz w okresie powstań 1831 i 1863 roku był punktem przerzutowym Wielkopolan w szeregi powstańcze. Na początku XX w. uczniowie powidzkiej szkoły zorganizowali strajk przeciwko wprowadzeniu nauczania religii w języku niemieckim. Wraz z wybuchem w 1918 r. Powstania Wielkopolskiego w Powidzu uformowała się grupa mieszkańców, funkcjonująca następnie jako Kompania Powidzka, która wyzwoliła Powidz, rozbrajając pruski posterunek w Anastazewie; brała także czynny udział w wyzwalaniu Ziemi Gnieźnieńskiej. W XIX w. Powidz był uzdrowiskiem słynącym ze zdrojowych wód oraz mikroklimatu korzystnego dla zdrowia. W okresie międzywojennym wybudowano hotel nad jeziorem oraz 60-metrowy pomost. W 1934 roku odebrano Powidzowi prawa miejskie, włączając go jako gromadę do powiatu gnieźnieńskiego. Status gminy, Powidz uzyskał w 1972 r., jednak już w 1975 roku włączono teren gminy do gminy Witkowo i województwa konińskiego. W 1994 roku gmina Powidz została reaktywowana, a w wyniku reformy administracyjnej wdrożonej w 1999 r. znalazła się w powiecie słupeckim, województwie wielkopolskim. Herb Powidza to złota korona królewska otwarta w stylu gotyckim XV w., umieszczona na czerwonym polu w kształcie tarczy.

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002[4] gmina Powidz ma obszar 80,15 km², w tym:

  • użytki rolne: 28%
  • użytki leśne: 47%

Gmina stanowi 9,57% powierzchni powiatu.

W Gminie Powidz znajduje się wojskowa 33 Baza Lotnictwa Transportowego wraz z lotniskiem.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 31 grudnia 2017 roku[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 2302 100 1 138 49,4 1 164 50,6
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
29 14 15
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Powidz w 2014 roku[1].


Edukacja

[edytuj | edytuj kod]
  • Szkoła Podstawowa w Powidzu[5]

Koło Gospodyń Wiejskich

[edytuj | edytuj kod]
  • Koło Gospodyń Wiejskich w Powidzu
  • Koło Gospodyń Wiejskich w Ostrowie "FORSYCJA"
  • Koło Gospodyń Wiejskich w Anastazewie
  • Koło Gospodyń Wiejskich w Wylatkowie
  • Koło Gospodyń Wiejskich w Charbinie
  • Koło Gospodyń Wiejskich Polanowo[6]

Sołectwa

[edytuj | edytuj kod]

Anastazewo, Charbin, Ługi, Ostrowo, Polanowo, Powidz, Powidz-Osiedle, Przybrodzin, Smolniki Powidzkie, Wylatkowo.

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Kleczew, Orchowo, Ostrowite, Słupca, Strzałkowo, Witkowo

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Gmina Powidz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2012 r.. stat.gov.pl. [dostęp 2014-07-31]. (pol.).
  3. a b Gmina Powidz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Lista szkół - szkoły podstawowe - Gmina Powidz [online], szkolypodstawowe.gminapowidz.szkolnictwa.pl [dostęp 2023-09-12].
  6. https://krkgw.arimr.gov.pl/#

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]