Przejdź do zawartości

Siekiernica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siekiernica
Ilustracja
Siekiernica górska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

siekiernica

Nazwa systematyczna
Hedysarum L.
Sp. Pl. 745. 1753
Typ nomenklatoryczny

H. coronarium L.[3]

Synonimy
  • Banalia Bubani
  • Sulla Medikus[3]
  • Stracheya Bentham.[4]

Siekiernica (Hedysarum L.) – rodzaj roślin należących do rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 220 gatunków[5]. Występują one głównie w centralnej i zachodniej Azji, poza tym w Ameryce Północnej, północnej Afryce i Europie, zwłaszcza południowej[6][4]. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek – siekiernica górska (Hedysarum hedysaroides)[7]. Gatunki z tego rodzaju zasiedlają suche zarośla i widne lasy, tereny skaliste, klify. Znaczenie użytkowe jako roślina pastewna ma siekiernica włoska[6] oraz alpejska[8]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (siekiernica alpejska, biała)[9].

Hedysarum grandiflorum
Hedysarum boreale
Hedysarum vicioides

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Byliny i rośliny jednoroczne, rzadko krzewy o wysokości nie przekraczającej 1 m[6][4].
Liście
Pierzasto złożone z 3 do 16 parami listków[6]. Przylistki łuskowate, zrosłe lub wolne[4].
Kwiaty
Motylkowe, zebrane w luźne lub gęste grona liczące do 40 kwiatów. Kielich zrosłodziałkowy, dzwonkowaty lub cylindryczny, powstający z 5 działek podobnych do siebie długością. Płatki korony nierówne i zróżnicowane, zwykle czerwone, różowe, rzadko żółte lub białe. Górny płatek tworzy żagielek, ma brzegi odgięte do tyłu. Dwa boczne płatki tworzą zaokrąglone skrzydełka otulające dolny płatek, tworzący łódeczkę skrywającą pręciki i słupek. Dziewięć pręcików jest zrośniętych w rurkę, pojedynczy, najwyższy jest wolny. Słupek pojedynczy z zalążnią górną[6][4].
Owoce
Strąki spłaszczone, rozpadające się zwykle na 8 członów, każde z pojedynczym nasionem[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Hedysareae[10].

Pozycja rodzaju według systemu Revealu (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), podrodzina siekiernicowate (Hedysaroideae Burnett), plemię Hedysareae DC., podplemię Hedysarinae DC., rodzaj siekiernica (Hedysarum L.)[11].

Wykaz gatunków[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
  3. a b Hedysarum. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-04-02].
  4. a b c d e Langran Xu & Byoung-Hee Choi: Hedysarum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-04-10].
  5. a b Hedysarum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-20].
  6. a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 129. ISBN 0-333-74890-5.
  7. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 236. ISBN 83-7079-778-4.
  9. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 94. ISBN 978-83-925110-5-2.
  10. Genus: Hedysarum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].
  11. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Hedysarum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-02]. (ang.).