Przejdź do zawartości

Turza (województwo małopolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Turza
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tarnowski

Gmina

Rzepiennik Strzyżewski

Wysokość

380–400 m n.p.m.

Liczba ludności (2007)

1196

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

33-167[2]

Tablice rejestracyjne

KTA

SIMC

0829767

Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski
Mapa konturowa gminy Rzepiennik Strzyżewski, na dole znajduje się punkt z opisem „Turza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Turza”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Turza”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Turza”
Ziemia49°46′02″N 21°03′37″E/49,767222 21,060278[1]

Turzawieś w Polsce, położona w województwie małopolskim w powiecie tarnowskim w gminie Rzepiennik Strzyżewski.

Integralne części wsi Turza[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0829773 Brzezie część wsi
0829780 Dział część wsi
0829796 Folwark część wsi
0829804 Góra część wsi
0829810 Górka część wsi
0829827 Młynek część wsi
0829833 Pańskie Pola część wsi
0829856 Sołtystwo część wsi
0829862 Zalesie część wsi
0829879 Załężcze część wsi
0829840 Zapotok część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnowskim. Pod względem geograficznym miejscowość znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Jest to wieś położona na wysokości 388–400 m z licznymi przysiółkami: Góry, Górka, Dział, Folwark, Brzezie, Pańskie Pola, Młynek, Sołtystwo, Zalesie, Załęże oraz Zapotok. Pierwsze wzmianki o istnieniu Turzy pochodzą z 1288 r. Była osadą leżącą w dobrach klasztoru tynieckiego i jego własnością pozostała do XV w. Parafia powstała prawdopodobnie w drugiej połowie XIV w. Tradycja głosi, że pierwszy drewniany kościół został zbudowany w 1331 r. (lub 1333 r.). Przy kościele istniała szkoła parafialna przed 1595 r.

Za Długosza była ona wsią królewską, w XV/XVI w. Turza należała do dóbr Turskich herbu Warnia. Mieszkańcy trudnili się rolnictwem oraz rzemiosłem. Kowale z Turzy słynęli z wyrobu sierpów. Na początku XX wieku istniało 6 warsztatów tkackich. W Turzy były również warsztaty krawieckie, szewskie, stolarskie oraz kamieniarskie. Najsłynniejszym kamieniarzem był Wojciech Jędrusiak (1860–1907).

Pod koniec XIX w. wieś zasłynęła z nowocześnie prowadzonych sadów, a chłopi należeli do pionierów w tych okolicach stosując nawożenie sztuczne. Na początku XX w. chłopi założyli kółko rolnicze, kasę spółdzielczą i sklep. Po wojnie Turzanie zasłynęli z produkcji cegły. Wybudowano szkołę, która posiada pełnowymiarową salę gimnastyczną, basen kąpielowy oraz boisko sportowe.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisanye do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].

  • Kościół parafialny pw. św. Katarzyny;
  • kapliczka św. Katarzyny wraz otaczającymi drzewami;
  • kapliczka św. Jana Nepomucena.

Galeria zdjęć

[edytuj | edytuj kod]

Osoby związane z miejscowością

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141787
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1303 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Cz. Dutka: Gmina Rzepiennik Strzyżewski zaprasza. Urząd Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim, 1996, s. 88-89.