Truman G. Madsen
Pełne imię i nazwisko |
Truman Grant Madsen |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 grudnia 1926 |
Data i miejsce śmierci |
28 maja 2009 |
Zawód, zajęcie |
historyk, filozof |
Alma Mater |
Uniwersytet Harvarda, Uniwersytet Utah, Uniwersytet Południowej Kalifornii |
Małżeństwo | |
Dzieci |
4 |
Truman Grant Madsen (ur. 13 grudnia 1926 w Salt Lake City, zm. 28 maja 2009 w Provo[1]) – amerykański historyk i filozof.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Salt Lake City, jako drugi syn Axela A. Madsena oraz Emily Wells Grant[2][3]. Pochodził z rodziny od dawna związanej z mormonizmem. Nazwany został na pamiątkę Trumana O. Angella, architekta świątyni Salt Lake[4] oraz Hebera J. Granta, prezydenta Kościoła i swego dziadka ze strony matki[1][5].
Z władzami naczelnymi Kościoła ściśle związani byli również inni przodkowie Madsena. Jeden z jego pradziadków ze strony matki, Jedediah M. Grant, posługiwał jako drugi doradca w Pierwszym Prezydium od 1854 do 1856[6][7]. Drugi pradziadek macierzysty, Daniel H. Wells[8] także był drugim doradcą w Pierwszym Prezydium, między 1857 a 1877[9][10].
Od strony ojca swoje pochodzenie Madsen wywodził ze Skandynawii. Jego dziadek, Hans Peter Madsen urodził się w duńskim Orsbjergu[11]. W 1851 poślubił Niemkę Louisę Katrinę Christinę Tetzner, która nieco później nawiązała kontakt z mormońskimi misjonarzami[12]. Obawiając się prześladowań początkowo niechętnie odnosił się do osobistego wstąpienia do Kościoła[13]. Ochrzczony został dopiero w 1868, kilkanaście lat po żonie[14]. Siedem lat później sprzedał cały swój dobytek, uzyskując tym samym środki potrzebne do sfinansowania podróży do Utah[15]. Madsen jest jego potomkiem poprzez trzecią żonę, Marię Johannę Sorensen[16][17].
Przodkowie Madsena, podobnie jak wielu innych wczesnych świętych w dniach ostatnich, zaangażowali byli w praktykę małżeństw pluralistycznych[18][19]. Z mormonami z wczesnego okresu historii wspólnoty dzielili też znaczące wyrzeczenia. Doświadczenia te spowodowały, że w środowisku rodzinnym Madsena niezwykle wysoko ceniono lojalność wobec Kościoła. Zaważyło to w sposób decydujący na światopoglądzie i formacji intelektualnej badacza[20].
Dodatkowo, poprzez dokonaną za zmarłych ceremonię pieczętowania, Madsen połączony był również z Josephem Smithem. Przynajmniej częściowo wyjaśnia to widoczne w jego pracy badawczej szczególne zainteresowanie postacią twórcy całego ruchu świętych w dniach ostatnich[21].
Młodość i służba misyjna
[edytuj | edytuj kod]Otrzymał imię oraz swe pierwsze błogosławieństwo ojcowskie w wieku niespełna dwóch miesięcy, 6 lutego 1927[22]. Wcześnie, bo już jako dwulatek, został osierocony przez matkę[23][24]. Do 1934 mieszkał z wujem i ciotką[22]. 5 stycznia 1935 został ochrzczony w chrzcielnicy świątyni Salt Lake. Konfirmowano go dzień później. Obrzędu dokonał jego ojciec[22]. Wyświęcany w urzędach przynależnych do kapłaństwa Aarona, w kształcie i rozumieniu zbieżnym zasadniczo z tym obecnym we współczesnym mormonizmie, będącym pokłosiem ruchu na rzecz reformy kapłaństwa z lat 1908-1922[25]. Kolejno wyświęcany przez swojego ojca na diakona (18 grudnia 1938), nauczyciela (21 grudnia 1941) oraz kapłana (16 kwietnia 1944). Otrzymał tradycyjną mormońską edukację religijną zapewnianą w ramach Kościelnego Systemu Edukacji. Seminarium ukończył w 1944, instytut natomiast w 1951[22].
W 1946 spędził siedemnaście dni w więzieniu hrabstwa Salt Lake, na skutek wykroczeń związanych z ruchem drogowym[1]. Po zwolnieniu został wyświęcony w kapłaństwie Melchizedeka[1] oraz otrzymał swe obdarowanie[1]. Powołany do służby misyjnej, w kulturze mormońskiej tradycyjnie podejmowanej wówczas przez młodych mężczyzn. Jako misjonarz posługiwał w Nowej Anglii[1].
Posługa w Kościele
[edytuj | edytuj kod]Od 1961 do 1965 był prezydentem misji mormońskiej obejmującej Nową Anglię, zatem ten sam region, w którym sam odbywał swoją misję. Zasiadał później we władzach naczelnych kościelnej Szkoły Niedzielnej[1] (1972-1979)[22], był doradcą w prezydium dystryktu Israel[1], wreszcie patriarchą palika Sharon East w Provo (2004-2009)[22]. Otrzymywał również inne powołania, posługiwał chociażby jako biskup jedenastego okręgu na Uniwersytecie Brighama Younga (1960-1962)[22] czy prezydent piątego palika[26] na BYU (1995-2000)[22].
Wykształcenie i działalność edukacyjna
[edytuj | edytuj kod]Podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Utah. Kształcił się także na Uniwersytecie Harvarda (doktorat z historii i religii, 1957)[2] oraz na Uniwersytecie Południowej Kalifornii[2]. Zawodowo związany z należącym do Kościoła Uniwersytetem Brighama Younga, wykładał na nim przez 37 lat[2]. Odegrał istotną rolę w zainicjowaniu dialogu między mormonizmem a szerszą społecznością akademicką[2]. Porównywany do Hugh Nibleya, w swym dążeniu do osiągnięcia syntezy między mormońską duchowością a intelektualnym rygorem. Skupiał się na kwestiach dialogu międzyreligijnego oraz na życiu, myśli i działalności Josepha Smitha[2].
Dorobek twórczy
[edytuj | edytuj kod]Ceniony za swe zdolności oratorskie oraz pisarskie, starał się w swych pracach ukazać głębię i bogactwo mormońskiej myśli. Opublikował szereg książek. Wśród jego głównych publikacji książkowych wymienić należy[22]:
- Eternal Man (1966)
- Four Essays on Love (1971)
- The Highest In Us (1978)
- Christ and the Inner Life
- Defender of the Faith: The B.H. Roberts Story (1980)
- The Temple: Where Heaven Meets Earth[27]
- Joseph Smith, the Prophet (1989)
- The Radiant Life (1994).
Brał również w opracowaniu pięciotomowej Encyclopedia of Mormonism[1]. Pozostawił po sobie rozliczne wykłady cieszące się znaczną popularnością pośród świętych w dniach ostatnich[2].
Rodzina i życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]16 czerwca 1953 w świątyni w Salt Lake City poślubił Ann Nicholls[2]. Zapieczętowani zostali przez ówczesnego prezydenta Kościoła Davida O. McKaya[22]. Para doczekała się 3 dzieci, 14 wnuków i 12 praprawnuków[26], adoptowała również pochodzącego z plemienia Nawahów chłopca[2]. Do adopcji tej doszło w ramach wspieranego przez Kościół programu współpracy ze społecznościami rdzennych Amerykanów[26][28][29].
Śmierć i pochówek
[edytuj | edytuj kod]Zmarł w swoim domu w Provo[2], na skutek choroby nowotworowej[2]. Pochowany został w kwaterze rodzinnej Hebera J. Granta cmentarza w Salt Lake City[22]. Jego pogrzeb zgromadził szereg prominentnych postaci mormońskiej przestrzeni kulturowej, zarówno w jej wymiarze intelektualnym jak i duchowym. Wśród obecnych na uroczystościach pogrzebowych znaleźli się przedstawiciele władz naczelnych Kościoła, w tym posługujący ówcześnie w Kworum Dwunastu Apostołów starsi Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, Jeffrey R. Holland oraz Richard G. Scott. Prezydent Henry B. Eyring, wówczas pierwszy doradca w Pierwszym Prezydium w wygłoszonym przemówieniu nazwał Madsena jednym z wielkich świadków proroków oraz Pana Jezusa Chrystusa. Odnosząc się do mormońskich wyobrażeń życia pozagrobowego wspomniał również o niebiańskim spotkaniu w którym z całą pewnością zmarły brać będzie już za zasłoną, w świecie duchów. Nawiązując do wpływu Madsena na myśl mormońską stwierdził, że jest całkowicie przekonany, iż prorocy tłoczyć się będą wokół niego[26].
Wyróżnienia i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Uhonorowany został Karl G. Maser Distinguished Faculty Award (1966)[1], w 1969 otrzymał też nagrodę Mormon History Association[22].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j BYU Speeches: Truman G. Madsen. [w:] By Speaker [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Lynn Arave: Former BYU professor Truman Madsen dies. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2009-05-29. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ Hafen 2017 ↓, s. 148-149.
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 156, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 145-150, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 108, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ The Joseph Smith Papers: Grant, Jedediah Morgan. [w:] People [on-line]. josephsmithpapers.org. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 95-96, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Lawrence R. Flake: Prophets and Apostles of the Last Dispensation. Provo, UT: Religious Studies Center, Brigham Young University, 2001, s. 255-257. ISBN 1-5734-5797-3.
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 122, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 127, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 129-130, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 130, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 132, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 134, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 99, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 138, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 97-98, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 102, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 93-94, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 157, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l Timeline. [w:] Truman G. Madsen [on-line]. trumanmadsen.com. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
- ↑ Hafen 2017 ↓, s. 149.
- ↑ Chapter 4 I have a Mother There, [w:] Barnard N. Madsen , The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 215, ISBN 978-1-62973-448-4 .
- ↑ Hartley 1973 ↓, s. 137.
- ↑ a b c d Church News Archives: Church scholar Truman Madsen dies. [w:] Church News [on-line]. thechurchnews.com, 2009-05-29. [dostęp 2022-08-03]. (ang.).
- ↑ Lynn Arave: Passing of Truman G. Madsen a great loss. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2009-05-29. [dostęp 2022-08-03]. (ang.).
- ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 679. ISBN 978-0-02-904040-9.
- ↑ Indian Placement Program, [w:] Arnold K. Garr , Richard O. Cowan , Donald Q. Cannon (red.), Encyclopedia of Latter-day Saint History [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2000, lokalizacja 4148-4152, ISBN 1-57345-822-8 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bruce C. Hafen. "What Is It about This Place?" Truman Madsen, Religious Education, and the Mission of BYU. „Brigham Young University Studies Quarterly”. 56 (1), s. 148-166, 2017. Brigham Young University. ISSN 2167-8472.
- James E. Faulconer. Truman Madsen, Architect. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 42 (4), s. 133-136, 2009. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399.
- William Clayton Kimball. Truman G. Madsen: A Glimpse from the Extended Family. „Dialogue: A Journal of Mormon Thought”. 42 (4), s. 136-138, 2009. Dialogue Foundation. ISSN 1554-9399.
- Ronald W. Walker. A Mormon “Widow” in Colorado: The Exile of Emily Wells Grant. „Brigham Young University Studies Quarterly”. 43 (1), s. 175-193, 2004. Brigham Young University. ISSN 2167-8472.
- William G. Hartley. From Men to Boys: LDS Aaronic Priesthood Offices, 1829-1996. „Journal of Mormon History”. 22 (1), s. 80-136, 1996. University of Illinois. ISSN 0194-7342.
- Ann N. Madsen, Barnard N. Madsen. Teaching Legacy: Truman G. Madsen Building Bridges of Faith and Knowledge. „BYU Religious Education Review”. 6 (2), s. 10–15, 2014. Brigham Young University.