Przejdź do zawartości

Władysław Wrażej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Wrażej
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1894
Lwów

Data i miejsce śmierci

14 lipca 1975
Ottawa

profesor nauk technicznych
Specjalność: metalurgia
Alma Mater

Politechnika Lwowska

Doktorat

1926

Profesura

1927

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Lwowska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi

Władysław Jan Wrażej (ur. 23 marca 1894 we Lwowie, zm. 14 lipca 1975 w Ottawie) – polski metalurg, wykładowca uniwersytecki, podpułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo spędził w Jarosławiu, tam wiosną 1914 zdał maturę. We wrześniu tego samego roku ochotniczo wstąpił w szeregi 90 pułku piechoty armii austro-węgierskiej, następnie w Wojsku Polskim brał udział w obronie Lwowa oraz w wojnie polsko-bolszewickiej, z której powrócił z Krzyżem Walecznych. Za bohaterstwo podczas walk polsko-ukraińskich został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, do rezerwy przeszedł w stopniu kapitana uzbrojenia, do 1934 był oficerem rezerwy. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 2. lokatą w korpusie oficerów rezerwy uzbrojenia[1].

Od 1919 z przerwami na służbę w wojsku studiował metalurgię, w 1923 uzyskał na Politechnice Lwowskiej stopień inżyniera, a następnie został asystentem prof. Stanisława Anczyca w Katedrze Technologii Metali. W 1926 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, a następnie doktora habilitowanego. Po śmierci prof. Anczyca w lutym 1927 został profesorem i kierownikiem Katedry Technologii Metali. Po trzech latach przestał pracować na Politechnice Lwowskiej, został na zlecenie rządu metalurgiem w przemyśle zbrojeniowym tj. prowadził prace laboratoryjne w fabryce w Starachowicach, część swoich prac opatentował[2]. W 1936 został inspektorem naukowym w Hucie Batory należącej do koncernu Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych w Hajdukach Wielkich, a rok później zamieszkał w Warszawie, gdzie pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych jako rzeczoznawca w zakresie uzbrojenia.

Po wybuchu II wojny światowej został jako major oddelegowany do akcji ewakuacji złota stanowiącego rezerwy Skarbu Państwa. Przedostał się do Rumunii, a następnie w przez Francję do Wielkiej Brytanii, gdzie łączył pracę badawczą ze służbą w Polskich Siłach Zbrojnych. Pracował w Laboratorium Krystalograficznym (Cavendish Laboratory) Uniwersytetu w Cambridge, w 1946 był jednym z siedemdziesięciu sześciu polskich oficerów Polskich Sił Zbrojnych, którzy zostali oficjalnie pozbawieni obywatelstwa przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.

Od 1946 do 1949 był profesorem metalurgii w Polish University College, w 1951 wyjechał do Kanady. Rząd kanadyjski uhonorował dr. Władysława Wrażeja tytułem „Senior Scientist” w sekcji metalurgicznej departamentu „Mines and Technical Surveys”. Wykładał w tamtejszej filii Polskiego Uniwersytetu Na Obczyźnie, w 1969 został uhonorowany tytułem doctor honoris causa Wydziału Mechanicznego tej uczelni[3]. Należał do Stowarzyszenia Inżynierów Polskich w Kanadzie[4], od 1952 przez dwie kadencje pełnił funkcję sekretarza. Razem z Romanem Gapskim angażował się w organizowanie polskiego ruchu skautingowego w Kanadzie (harcerzem był już podczas studiów we Lwowie), do 1964 stał na czele ZHP w Kanadzie[5][6]. W 1962 został wybrany przez PUNO profesorem delegatem na Kanadę oraz przystąpił do Rady Akademickiej Szkół Technicznych. W 1964 przeszedł na emeryturę, należał do Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie[7]. 3 maja 1985 pośmiertnie został odznaczony przez władze RP na uchodźstwie Srebrnym Krzyżem Zasługi[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]