Przejdź do zawartości

Warcz (rodzaj ssaków)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Warcz
Bdeogale
W. Peters, 1850[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – warcz gruboogonowy (B. crassicauda)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Infrarząd

Viverroidea

Rodzina

mangustowate

Podrodzina

Herpestinae

Rodzaj

warcz

Typ nomenklatoryczny

Bdeogale crassicauda W. Peters, 1852

Synonimy
Gatunki

4 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania
Mapa występowania

     Bdeogale nigripes

     Bdeogale jacksoni

     Bdeogale crassicauda

Warcz[4] (Bdeogale) – rodzaj ssaków z podrodziny Herpestinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki zamieszkujące lasy deszczowe środkowej i wschodniej Afryki[5][6][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 40–65 cm, ogona 18–40 cm, tylnej łapy 7–11,5 cm, ucha 2–3,9 cm; masa ciała 1,3–4,8 kg[6][8].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1850 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters na łamach Spenersche Zeitung[1]. Peters nie wskazał gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1882 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczył Bdeogale crassicauda W. Peters, 1852 (warcz gruboogonowy)[9].

  • Bdeogale (Beleogale): gr. βδεέιν bdeēin ‘śmierdzieć’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’[10].
  • Galeriscus: rodzaj Galera Browne, 1789 (hirara); łac. przyrostek zdrabniający -iscus[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Galeriscus jacksoni O. Thomas, 1894.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[12][8][5]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[4] Podgatunki[6][5][8] Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] Podstawowe wymiary[6][8][b] Status
IUCN[13]
Bdeogale crassicauda W. Peters, 1852 warcz gruboogonowy 4 podgatunki Kenia (Lukenya Hill), Tanzania (w tym wyspa Zanzibar w archipelagu Zanzibar), południowo-wschodnia Demokratyczna Republika Konga, północna i wschodnia Zambia, Malawi, północny i środkowy Mozambik oraz północne Zimbabwe; niepotwierdzony w Jemenie DC: 38–45 cm
DO: 22–28 cm
MC: 1,1–2,1 kg
 LC 
Bdeogale omnivora E. Heller, 1913 warcz nadbrzeżny gatunek monotypowy przybrzeżne lasy Kenii i skrajnie północno-wschodniej Tanzanii DC: ok 42 cm
DO: około 24 cm
MC: brak danych
 VU 
Bdeogale nigripes Pucheran, 1855 warcz czarnołapy gatunek monotypowy środkowa Afryka w północno-wschodniej Nigerii, Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Demokratycznej Republice Konga, Gwinei Równikowej, Gabonie i Kongu; niepewny w Angoli DC: 45–65 cm
DO: 29–40 cm
MC: 2–4,8 kg
 LC 
Bdeogale jacksoni (O. Thomas, 1894) warcz masajski gatunek monotypowy wschodnia Afryka w południowo-wschodniej Ugandzie, Kenii (Aberdare Range, góra Kenia) i Tanzanii (góry Udzungwa) DC: 51–57 cm
DO: 28–32 cm
MC: 2–3 kg
 NT 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski,  NT gatunek bliski zagrożenia,  VU gatunek narażony.

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Bdeogale W. Peters, 1850.
  2. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b W. Peters. [Bez tytułu]. „Spenersche Zeitung”. 25 lipca, s. 81–82, 1850. (niem.). 
  2. A.F. Marshall: Nomenclator zoologicus continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita. Vindobonae: typis C. Ueberreuter (M. Salzer), 1873, s. 3. (łac.).
  3. O. Thomas. On a new African Genus of Mustelidae. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 13, s. 522, 1894. (ang.). 
  4. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 414. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  6. a b c d e J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron, P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 318–319. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Bdeogale. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-10-01].
  8. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 656. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. O. Thomas. On the African mungooses. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1882 (1), s. 81, 1882. (ang.). 
  10. Palmer 1904 ↓, s. 135.
  11. Palmer 1904 ↓, s. 289.
  12. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-15]. (ang.).
  13. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]