Wikipedysta:C41n/Mielec

Pocz Zaaw Końc Done Dział Wstęp 1 Etymologia nazwy miasta 2 Geografia 3 Ludność 4 Historia 5 Zabytki 6 Architektura 7 Gospodarka 8 Komunikacja i transport 9 Kultura 10 Edukacja 11 Religia 12 Sport 13 Media 14 Podział administracyjny 15 Władze 16 Miasta partnerskie 17 Ludzie związani z Mielcem 18 Ciekawostki 19 Zobacz też 20 Linki zewnętrzne 21 Bibliografia

Mielec

miasto i gmina
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	mielecki
Data założenia	1229
Prawa miejskie	1470
Prezydent	Janusz Chodorowski
Powierzchnia	47,36 km²
Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość	62 954 1329,3 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 17
Kod pocztowy	39-300 do 39-303, 39-323
Tablice rejestracyjne	RMI
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Mielec
Położenie na mapie Polski Mielec
50°17′N 21°26′E
TERC (TERYT)	181101 1
SIMC	0974618
Urząd miejski ul. Żeromskiego 26 39-300 Mielec
Strona internetowa

Plan miasta

Mielec - Powiat w północno-zachodniej części województwa podkarpackiego, położone w dolinie Wisłoki, w Kotlinie Sandomierskiej. Miasto liczy około 63 tys. mieszkańców i ma powierzchnię 47,36 km² (2003 rok). Jest członkiem Związku Miast Polskich.

Geografia

Położenie geograficzne

Mielec leży na południowym wschodzie Polski, w Dolinie Dolnej Wisłoki (środkowa część Kotliny Sandomierskiej). Przepływa przez niego rzeka Wisłoka, która kilkadziesiąt kilometrów dalej na północ wpada do Wisły. Mielec zajmuje powierzchnię 47,26 km² od 21°23'50"E (zakole Wisłoki) do 21°34'23"E (Łuże) oraz od 50°13'50"N (Rzochów) do 50°19'51"N (lotnisko). Najwyższymi punktami są wzniesienie na Porębach Rzochowskich (189 m n.p.m.) oraz Górka Cyranowska (185 m n.p.m.), a najniższym północno-zachodnia część lotniska (165 m n.p.m.).

Położenie administracyjne

Od 1999 Mielec leży w północno-zachodnim krańcu województwa podkarpackiego w centrum powiatu mieleckiego. Graniczy od północy z Chorzelowem i Trześnią, od zachodu przez Wisłokę z Wolą Mielecką, Podleszanami, Książnicami, Bożą Wolą i Kiełkowem, a od południa z Rzemieniem.

Zmiany przynależności administracyjnej w historii

• IX i X wiek: terytorium Wiślan, a następnie Polan
• od końca X wieku: terytorium pierwszego państwa Polskiego
• 1569-1772: Korona Królestwa Polskiego, Prowincja Małopolska, województwo sandomierskie
• 1772-1918: Galicja zachodnia (zabór austriacki)
  • 1782-1850: cyrkuł tarnowski
  • 1850-1918: powiat mielecki
• 1918-1939: województwo krakowskie, powiat mielecki
• 1939-1945: Generalne Gubernatorstwo, dystrykt krakowski, powiat dębicki (Kreishauptmannschaft - starostwo Dębica mit Landkommissariaten in Tarnobrzeg und Mielec)
• 1945-1975: województwo rzeszowskie, powiat mielecki
• 1975-1998: województwo rzeszowskie

Ludność

Liczba ludności w historii
...
1600	~ 800
...
1662	458
...
1750	~ 3 000
...
1799	2 950
...
1843	2 475
1851	2 509
1869	4 177
1880	4 981
1900	4 909
1914	~ 6 500
...
1931	8 352
1939	11 300
1946	9 750
1950	10 817
1955	~ 19 000
1960	24 422
1970	31 339
1975	34 913
1979	41 285
1982	~ 45 900
1985	~ 54 400
1989	60 169
1994	64 378
2000	64 250
2003	63 309
2005	62 954

Edukacja

Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Władysława Szafera w Mielcu (www, ul. Kilińskiego 37)
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Mielcu (www, ul. Kościuszki 4)
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Wojska Polskiego w Mielcu (www, ul. Żeromskiego 30)
• Szkoła Podstawowa nr 6 im. Żwirki i Wigury w Mielcu (www, ul. Solskiego 8)
• Szkoła Podstawowa nr 9 im. Władysława Jasińskiego "Jędrusia" w Mielcu ( ul. Drzewieckiego 11)
• Szkoła Podstawowa nr 11 im. Jana Pawła II w Mielcu (www, ul. Warneńczyka 2)
• Szkoła Podstawowa nr 12 im. Henryka Sienkiewicza w Mielcu (ul. Wandy 11)
• Szkoła Podstawowa nr 13 im. Jana Bytnara "Rudego" w Mielcu (www, ul. Łąkowa 6)

Gimnazja

• Gimnazjum nr 1 w Mielcu (www, ul. Biernackiego 6)
• Gimnazjum nr 2 w Mielcu (www, ul. Grunwaldzka 7)
• Gimnazjum nr 3 w Mielcu (w ZSO nr1, www, ul. Tańskiego 3)
• Gimnazjum nr 4 w Mielcu (www, ul. Łąkowa 6)

Szkoły ponadgimnazjalne

• I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego w Mielcu (www, ul. Jędrusiów 1)

Budynek II Liceum Ogólnokształcącego

• II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Mielcu (www, ul. Żeromskiego 28)
• Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Mielcu im. st. sierż. pilota Stanisława Działowskiego (www, ul. Tańskiego 3)
  • V Liceum Ogólnokształcące im. st.sierż.pilota Stanisława Działowskiego w Mielcu
• Zespół Szkół Budowlanych im. Żołnierzy Armii Krajowej w Mielcu (www, ul. K. Jagiellończyka 3)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2
  • Technikum Nr 2
  • II Liceum Profilowane
• Zespół Szkół Ekonomicznych w Mielcu (www, ul. Warszawska 1)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1
  • Technikum Nr 1
  • I Liceum Profilowane

Budynek Zespołu Szkół Technicznych

• Zespół Szkół Technicznych w Mielcu (www, ul. K. Jagiellończyka 3)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 3
  • Technikum Nr 3
  • III Liceum Profilowane
  • III Liceum Ogólnokształcące
  • Szkoła Policealna Nr 3
  • Technikum Uzupełniające Nr 3
  • III Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące
• Zespół Szkół im. prof. Janusza Groszkowskiego w Mielcu (www, ul. Kilińskiego 24)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 4
  • Technikum Nr 4
  • IV Liceum Profilowane
  • IV Liceum Ogólnokształcące

Uczelnie wyższe

• Wyższa Szkoła Gospodarki i Zarządzania w Mielcu (www, ul. Sękowskiego 1)

Szkoły specjalne

• Zespół Szkół Specjalnych w Mielcu (www, ul. Żeromskiego 34)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 1
• Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy w Mielcu (www, ul. Królowej Jadwigi 1)
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 2
  • Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy

Budynek Państwowej Szkoły Muzycznej (dawna siedziba Rady Miejskiej)

Szkoły artystyczne

• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Mieczysława Karłowicza w Mielcu (www, ul. Kościuszki 10)
• Prywatna Szkoła Muzyczna I i II stopnia (ul. Sienkiewicza 129)

Inne szkoły i placówki

• Niepubliczna Szkoła Mistrzostwa Sportowego im. Grzegorza Lato w Mielcu (www, ul. Tańskiego 3)
• Medyczna Szkoła Policealna (www, ul.Kościuszki 7)
• Mielecka Szkoła Biznesu - Policealne Studium Zawodowe w Mielcu (www, ul. Drzewieckiego 11)
• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Mielcu (www, ul. Tańskiego 3)
• Niepubliczna Szkoła Biznesu - Policealne Studium Zawodowe w Mielcu (www, ul. K. Jagiellończyka 3)
• Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu (www, ul. Wyspiańskiego 6)
• Katolickie Centrum Edukacji Młodzieży "KANA" (www, ul. ks. Arczewskiego 7)

Religia

Obecnie zdecydowana większość mielczan to chrześcijanie. Przez długi czas sporą grupą mieszkańców były osoby pochodzenia żydowskiego, jednak zostali oni praktycznie zlikwidowani podczas II wojny światowej.

Wyznania

• Chrześcijaństwo
  • Katolicyzm
  • Kościół Zielonoświątkowy w RP - zbór został powołany 8 marca 1994, należy do okręgu wschodniego Kościoła Zielonoświątkowego

Miejsca kultu

Chrześcijaństwo

Katolicyzm

Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy

Bazylika mniejsza św. Mateusza

Kościółek św. Marka

Mielec leży na terenie dwóch dekanatów: Mielec Północ i Mielec Południe. Należy do diecezji tarnowskiej w metropolii krakowskiej.

• Parafia św. Mateusza Apostoła Ewangelisty w Mielcu
  • Bazylika Mniejsza pw. św. Mateusza
  • Kościół pomocniczy pw. św. Marka
  • Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (Wojsław)
  • Kaplica św. Maksymiliana Kolbe
• Parafia Ducha Świętego w Mielcu
  • Kościół pw. Ducha Świętego
  • Kaplica gimnazjalna pw. św. Stanisława Kostki
• Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Mielcu
  • Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy
  • Kaplica Podwyższenia Krzyża Świętego w Szpitalu Powiatowym
• Parafia Trójcy Przenajświętszej w Mielcu
  • Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej
  • Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej
  • Kaplica Matki Bożej Fatimskiej w Domu Pomocy Społecznej
• Parafia św. Marka Ewangelisty w Mielcu-Rzochowie
  • Kościół pw. św. Marka Ewangelisty]]
  • kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej w Łużu

Kościół zielonoświątkowy

• Kaplica przy ulicy Reja 1

Judaizm

Mielecka Synagoga

• Stara Synagoga w Mielcu - drewniana synagoga zbudowana w XVII wieku, zastąpiona przez murowaną
• Synagoga w Mielcu - wybudowana w XIX wieku na miejscu drewnianej synagogi, spalona przez hitlerowców w 1939
• Synagoga w Rzochowie - synagoga w Rzochowie z XVIII w., drewniana, rozebrana przez Niemców w 1939 lub w 1941 r. Synagoga należała do jednych z najcenniejszych tego typu zabytków w Polsce. Jej frontową ścianę zdobiły profilowane słupki, między którymi znajdowały się na I piętrze dwułucza. Budynek nakrywał wysoki czterospadowy łamany dach polski. //// Z żydowskich bożnic zabytkowy charakter miała piękna synagoga drewniana z podsieniem w Rzochowie prawdopodobnie z XVIII stulecia. [1]

Cmentarze

Katolickie

• Cmentarz parafialny przy ulicy Sienkiewicza - powstały w latach 1860-70, usytuowany na niewielkim piaszczystym wzniesieniu. Na cmentarzu chowano mielczan, znajdują się tam także prochy żołnierzy poległych w I wojnie światowej, a także żołnierzy niemieckich (w oddzielnych kwaterach), zachowały się również grobowce uczestników powstania styczniowego z 1863 (m.in. Walentego Działowskiego i majora Mieczysława Prusa Koryckiego).
• Cmentarz komunalny przy ulicy Królowej Jadwigi - został utworzony w 1975 we wschodniej części Mielca przy ścianie lasu. Prowadzi do niego ulica Królowej Jadwigi. Powstał po przepełnieniu się cmentarza parafialnego przy ul. Sienkiewicza. Na cmentarzu znajduje się kaplica cmentarna, wysoki krzyż i zbudowany obok grobowiec mieleckich księży (m.in. ks. proboszcz Henryk Arczewski). Pośród zmarłych przeważają urodzeni w pierwszej połowie XX w., m.in. budowniczy fabryki samolotów, uczestnicy II wojny światowej.
• Cmentarz parafialny w Rzochowie - pierwszy cmentarz powstał przy okazji utworzeni parafii w latach 1379-82, obecny cmentarz leży o kilkaset metrów na północny zachód od pierwotnego cmentarza, który został zniszczony przez powódź w 1839.
• Cmentarz parafialny przy kościele św. Trójcy - najstarsze miejsce pochówku w Mielcu. Znajdował się na Błoniu (okolice ulic Sandomierskiej, Sękowskiego i Lelewela). Po cmentarzu nie pozostały już żadne ślady, jedynie ustawiona na pamiątkę murowana tabliczka.
• Cmentarz parafialny nad Wisłoką - powstał w 1784 po zarządzeniu cesarza Józefa II o urządzaniu cmentarzy poza zabudową miejską. Znajdował się się przy drodze do Wojsławia przy Wisłoce. Częste powodzie podmywały cmentarz, więc zmarłych zaczęto grzebać w innym miejscu a cmentarz popadł w ruinę. Do dziś zachowało się tylko kilka kamiennych płyt nagrobnych.

Żydowskie

• Stary cmentarz żydowski przy ulicy Jadernych - miejsce pochówku mieleckich Żydów zmarłych między XVII w. a rokiem 1941, miał powierzchnię 0,7 hektara. Cmentarz został całkowicie zniszczony w czasie II wojny światowej, macewy użyto do utwardzenia dróg i wyłożenia koryta Wisłoki. W 1993 z inicjatywy Racheli Sussman został uporządkowany i ogrodzony, a na środku postawiono pomnik.
• Nowy cmentarz żydowski przy ulicy Traugutta - został założony w XIX wieku, ostatni pochówek odbył się w 1942, cmentarz miał powierzchnię 0,8 hektara. W czasie II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców i do dziś nie zachował się żaden nagrobek.
• Przy ulicy Wspólnej na osiedlu Borek znajdują się masowe mogiły około 1000 Żydów zamordowanych w latach 1939-44. Teren ten jest ogrodzony, znajdują się na nim 3 pomniki.

Inne

• Cmentarz Żołnierzy Radzieckich - powstały w 1947 przy ulicy Wolności obok lasku komunalnego; w 120 mogiłach (84 zbiorowe i 36 indywidualnych) leży 2291 żołnierzy radzieckich poległych w czasie obrony ziemi mieleckiej przed hitlerowcami w latach 1939-45

Media

Done

Podział administracyjny

Done Wikipedysta:C41n/Mielec/Osiedla

Statystyka

Osiedle	Przyłączenie do Mielca	Początek budowy	Status osiedla	Nadanie nazw ulicom	Liczba mieszkańców	Powierzchnia
Borek			1978	1987	ok. 1190
Cyranka	1973	–	1978		ok. 1900
Dziubków		l. 70. XX w.	1978	1975	ok. 2810
Kazimierza Wlk.		1960	1978	1960	1078
Kilińskiego	–	–	1978		ok. 5050
Kopernika		l. 60 XX w.	1978		ok. 8200
Kościuszki	–	–	1978		ok. 1950
Kusocińskiego		l. 50. XX w.	1978	1957	ok. 4720
Lotników		l. 70. XX w.	1978		ok. 12140 13 863	471.063 m2
Mościska	1985	–	1985	1985	287
Niepodległości		1937	1978	1957	ok. 6130
Rzochów	1985	–	1985		ok. 910
Smoczka	1985	–	1985		ok. 990
Smoczka I	1985	1985	koniec l. 80.		ok. 6630
Szafera		1980	koniec l. 80.		ok. 3750
Wojsław	1985	–	1985		ok. 1900
Wolności		l. 50. XX w.	1978		ok. 1870
Żeromskiego		l. 70. XX w.	1978		ok. 2060

Miasta partnerskie

Miasta partnerskie Mielca

Z kilkoma innymi miastami Mielec kontaktował się incydentalnie, istnieje dalsza możliwość rozwoju kontaktów:

• Abano Terme (Włochy) - występ młodych piłkarzy Stali Mielec w międzynarodowym turnieju, w rewanżu młodzi Włosi przyjechali na turniej piłkarski do Mielca
• Erlangen (Niemcy) - od wielu lat prowadzona jest wymiana pomiędzy Liceum Muzycznym w Erlangen a II Liceum Ogólnokształcącym w Mielcu
• Morlaix (Francja) - Stowarzyszenie Przyjaciół Francji przy Szkole Podstawowej nr 6 współpracuje z Morlaix
• Newark (Anglia) - kontakty nawiązane w związku z procesem przekazania prochów gen. Władysława Sikorskiego z Anglii do Polski, obecnie wygasły
• Shannon (Irlandia) - specjalna strefa ekonomiczna w tym mieście była pierwowzorem Strefy w Mielcu

Ludzie związani z Mielcem

Done

Właściciele Mielca

Lata posiadania	Właściciel	Lata życia	Uwagi	źródła
1405-	Jan z Gierzyc	13xx-14xx		ź1
14xx-1459	Jan z Mielca	14xx-1459	syn Jana z Gierzyc	ź1
14xx-14xx	Jan i Bernardyn Mieleccy	14xx	synowie Jana z Mielca	ź1
1491-1532	Stanisław Mielecki	1470-1532		ź1
1542-1561	Jan Mielecki	1501-1561	współwłaściciel, syn Stan.M.	pl.w, ź1
1542-	Sebastian Mielecki i Walerian Mielecki	-1574(Seb.)	część dóbr ziemii mieleckiej, synowie Stan.M.	ź1
15xx	Mikołaj Mielecki	1540-1585	współwłaściciel
1593-1610	Jan Karol Chodkiewicz		współwłaściciel, albo do 1608	"wydarzenia", ź1
1608-1620	Jan Zbigniew Ossoliński	1555-1623	kupił od Mieleckich lub Chodkiewicza, podzielił dobra mieleckie między synów Krzysztofa, Maxa, Jerzego	ź1, ź2
1620	Krzysztof Ossoliński	1587-1645	szybko wymienił z bratem Maksymilianem	ź2
1620-1655	Maksymilian Ossoliński	1588-1655		ź2
1655?-?	Maksymilian Hieronim Ossoliński	16xx-1710	syn Max.O.	ź2
17xx-1731	Józef Ossoliński	16xx-1731	syn. Max.Hier.O.	ź2
173x-178x	Michał Ossoliński	1716-1788?97	syn Józefa O.	ź2
178x-1xxx	Józef Maksymilian Ossoliński	1754-1826	syn Michała O.	ź2
17xx	Morsztyni		współwłaściciele	ź3
1795-18xx	Jan Pieniążek		współwłaściciel (od 1775 wg ź3)	ź4, ź3
18xx-1847	Ignacy Suchorzewski			ź3
1847-1857	Ludwik Starzeński			ź3
1857-18xx	żydowska rodzina Gross			ź3
1891	Oborscy		ostatni właściciele	ź3, ź4

Mielczanin Roku wg Korso

• 1996 - ks. Stanisław Jurek (proboszcz parafii św. Mateusza, prałat)
• 1997 - Małgorzata Lubieniecka
• 1998 - Mariusz Błędowski (dyrektor mieleckiego oddziału ARP)
• 1999 - Jacek Bąk (mielczanin) (prezes Autopartu?)
• 2000 - Bogusław Kamuda (działacz sekcji piłki siatkowej mieleckiej Stali)
• 2001 - Marek Paprocki (dyrektor S.P. nr 1, przewodniczący Rady Powiatu)
• 2002 - Krystyna Skowrońska (posłanka)
• 2003 - Łucja Bielec (Fundacja SOS życie)
• 2004 - Józef Witek (autor Encyklopedii Miasta Mielca, pracownik wydziału kultury UM)
• 2005 - Władysław Ortyl (senator, były wiceminister rozwoju regionalnego)
• 2006 - Janusz Zakręcki (prezes Polskich Zakładów Lotniczych w Mielcu)

Linki zewnętrzne

• Urząd Miejski w Mielcu
• Plan miasta
• Stary Mielec Online - historia miasta, stare miejsca i budynki
• Mielec na starej widokówce

Bibliografia

• Józef Witek - Encyklopedia miasta Mielca. Tom 1 (Wyd. "AWR Korso", Mielec, 2004, ISBN 83-906287-7-5)
• Włodzimierz Gąsiewski - Leksykon Ziemi Mieleckiej, przewodnik historyczno-turystyczny (Wyd. Agencja Wydawnicza "Promocja", Mielec, 2006, ISBN 83-87549-23-1)
• http://www.mielec.pl