Wikipedysta:Jakas1/Kalendarz

Lunario Novo, Secondo la Nuova Riforma della Correttione del l'Anno Riformato da N.S. Gregorio XIII, wydrukowany w Rzymie przez Vincenzo Accoltiego w 1582, jedno z pierwszych drukowanych wydań nowego kalendarza.

Przyjęcie kalendarza gregoriańskiego było wydarzeniem w nowoczesnej historii większości narodów i społeczeństw, oznaczającym zmianę z tradycyjnego systemu datowania (lub starego stylu) na nowoczesny system datowania (lub nowy styl), który jest szeroko stosowany na całym świecie dzisiaj. Niektóre kraje przyjęły nowy kalendarz od 1582 roku, inne nie zrobiły tego przed początkiem XX wieku, a jeszcze inne zrobiły to w różnych datach w międzyczasie, jednak kilka nadal korzysta z innego kalendarza urzędowego. W wielu przypadkach nowy styl kalendarza jest używany tylko do celów publicznych, a stary styl kalendarza pozostaje używany w kontekście religijnym. Dziś kalendarz gregoriański jest najczęściej używanym kalendarzem cywilnym na świecie. W czasie - i przez pewien czas po zmianie systemów - powszechnie używa się terminów stary styl i nowy styl przy podawaniu dat, w celu zaznaczenia, który z kalendarzy został użyty.

Kalendarz gregoriański został ustanowiony w 1582 r. przez papieża Grzegorza XIII bullą Inter gravissimas w celu skorygowania rozbieżności w kanonicznej dacie równonocy wiosennej (północnej) w stosunku do obserwowanej rzeczywistości (z powodu błędu w systemie juliańskim), który miał wpływ na obliczanie daty Wielkanocy. Chociaż reforma Grzegorza została uchwalona w najuroczystszych formach dostępnych Kościołowi, bulla nie miała władzy poza Kościołem katolickim i Państwem Kościelnym. Proponowane przez niego zmiany to zmiany w kalendarzu cywilnym, nad którymi nie miał formalnej władzy. Wymagały one przyjęcia przez władze cywilne w każdym kraju, aby miały skutek prawny.

Bulla stała się prawem kanonicznym Kościoła katolickiego w 1582 roku, ale nie została uznana przez kościoły protestanckie, prawosławne i kilka innych. W konsekwencji dni, w których święta wielkanocne i związane z nimi święta były obchodzone przez różne kościoły chrześcijańskie ponownie się rozeszły.

Różnice między datami juliańskimi i gregoriańskimi

Przejście z dat juliańskich na gregoriańskie[a] gregoriański przedział juliański Różnica Od 15 października 1582 r. do 28 lutego 1700 Od 5 października 1582 do 18 lutego 1700 10 dni Od 1 marca 1700 do 28 lutego 1800 Od 19 lutego 1700 do 17 lutego 1800 11 dni Od 1 marca 1800 r. do 28 lutego 1900 r. Od 18 lutego 1800 r. do 16 lutego 1900 12 dni Od 1 marca 1900 r. do 28 lutego 2100 Od 17 lutego 1900 do 15 lutego 2100 13 dni Od 1 marca 2100 do 28 lutego 2200 Od 16 lutego 2100 do 14 lutego 2200 14 dni Przy przeliczaniu daty, która występuje w roku przestępnym według jednego kalendarza, ale nie według drugiego, w obliczeniach należy uwzględnić 29 lutego, jeśli przeliczenie obejmuje miesiąc luty/marzec (28 lutego - 1 marca). Patrz tabela (po prawej). Pierwszy drukowany kalendarz gregoriański

Pierwszy drukowany kalendarz gregoriański

Miesiąc po ogłoszeniu reformy papież (brewe z dnia 3 kwietnia 1582 r.) przyznał wyłączne prawo do publikacji kalendarza na okres dziesięciu lat Antoniemu Lilio. Lunario Novo secondo la nuova riforma[b] został wydrukowany przez Vincenzo Accoltiego jako jeden z pierwszych kalendarzy wydrukowanych w Rzymie po reformie. Wzmiankuje on, że został podpisany z papieską autoryzacją oraz przez Lilio (Con licentia delli Superiori..... et permissu Ant(onii) Lilij). Papieskie brewe zostało odwołane 20 września 1582 r., ponieważ Antonio Lilio nie był w stanie nadążyć za zapotrzebowaniem na kopie.

Wdrożenie w krajach katolickich

Państwa katolickie takie jak Francja, księstwa włoskie, Polska, Hiszpania (wraz z jej europejskimi i zamorskimi posiadłościami), Portugalia i katolickie państwa Świętego Cesarstwa Rzymskiego jako pierwsze zmieniły kalendarz na gregoriański. Po czwartku 4 października 1582 r. nastąpił piątek 15 października 1582 r. - pominięto 10 dni. Kraje, które nie zmieniły swojego kalendarza aż do XVIII wieku, do tego czasu doświadczyły dodatkowego roku przestępnego (1700), co wymagało pominięcia jedenastu dni. Niektóre kraje nie zmieniły swoich kalendarzy aż do XIX lub XX wieku, co wymagało pominięcia jednego lub dwóch kolejnych dni w kalendarzu.

Król Hiszpanii Filip II zarządził zmianę z kalendarza juliańskiego na gregoriański[5], co dotknęło w dużej mierze Europę rzymskokatolicką, gdyż Filip był wówczas władcą Hiszpanii i Portugalii, a także większości Włoch. Na terytoriach tych, a także we Rzeczpospolitej Obojga Narodów (rządzonej przez Annę Jagiellonkę) i w Państwie Kościelnym, nowy kalendarz został wprowadzony w dniu określonym przez bullę. Po czwartku juliańskim 4 października 1582 r. nastąpił gregoriański piątek 15 października 1582 r. Kolonie hiszpańskie i portugalskie zmieniły kalendarz nieco później de facto z powodu opóźnień w komunikacji.[6]

Wkrótce potem kalendarz zmieniły inne kraje katolickie. Francja przyjęła nowy kalendarz w niedzielę 9 grudnia 1582 r., po której nastąpił poniedziałek 20 grudnia 1582 r.[7] Prowincje holenderskie Brabancja i Zelandia, i Stany Generalne przyjęły nowy kalendarz 25 grudnia tego samego roku; Prowincje tworzące Niderlandy Południowe (współczesną Belgię), z wyjątkiem Księstwa Brabancji przyjęły go 1 stycznia 1583 r.; prowincja Holandia przyjęła go 12 stycznia 1583 r.8] Siedem szwajcarskich kantonów katolickich przyjęło nowy kalendarz w styczniu 1684 roku, podczas gdy Genewa i kilka kantonów protestanckich przyjęły go w styczniu 1701 roku lub w innych latach w ciągu XVIII wieku. Dwie szwajcarskie gminy Schiers i Grüsch były ostatnimi obszarami Europy Zachodniej i Środkowej, które w 1812 roku przeszły na kalendarz gregoriański[9].

Wdrożenie w krajach protestanckich

Wiele krajów protestanckich początkowo sprzeciwiało się przyjęciu katolickiej innowacji; niektórzy protestanci obawiali się, że nowy kalendarz będzie częścią spisku, mającego na celu objęcie ich jarzmem katolicyzmu. W Anglii królowa Elżbieta I i jej tajna rada przychylnie odniosły się do zalecenia komisji królewskiej, aby pominąć 10 dni, ale zajadły sprzeciw biskupów anglikańskich, którzy argumentowali, że papież jest z pewnością czwartą wielką bestią Daniela, skłonił królową, by pozwoliła na rezygnację z tego pomysłu. Na ziemiach czeskich protestanci sprzeciwili się kalendarzowi narzuconemu przez Monarchię habsburską[11]. W niektórych częściach Irlandii katoliccy rebelianci aż do klęski w wojnie dziewięcioletniej utrzymywali "nową" Wielkanoc wbrew władzom lojalnym wobec Anglii; później katolicy praktykujący potajemnie zwracali się z prośbą do Kongregacji Rozkrzewiania Wiary o dyspensę od przestrzegania nowego kalendarza, ponieważ wskazywało to na ich nielojalność.[12]

Prusy

Luterańskie Księstwo Pruskie, do 1657 r. wciąż lenno Polski rzymskokatolickiej, było pierwszym krajem protestanckim, który przyjął kalendarz gregoriański. Pod wpływem swego seniora, króla Polski Zygmunta III Wazy, zgodziły się na to w 1611 r. Tak więc po 22 sierpnia nastąpił 2 września 1612 roku. Zmiana kalendarza nie dotyczyła jednak innych terenów Hohenzollernów, takich jak Brandenburgia, lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Dania

Poprzez wpływ Ole Rømera Dania w 1700 r., która wówczas obejmowała Norwegię, przyjęła solarną część kalendarza gregoriańskiego w niedzielę 18 lutego 1700 r., po której nastąpił poniedziałek 1 marca 1700 r., jednocześnie z Marchią Brandenburską i innymi posiadłościami protestanckimi Świętego Cesarstwa Rzymskiego.13] Żaden z tych krajów nie przyjął części księżycowej, natomiast obliczał astronomicznie datę Wielkanocy, używając chwili równonocy wiosennej i pełni księżyca według Tablic Rudolfińskich Keplera z 1627 r.; takie połączenie nazywane było przez Protestantów "ulepszonym kalendarzem" (Verbesserte Kalender) i uważane jest za odmienne od gregoriańskiego. Ostatecznie przyjęli oni gregoriańskie obliczenia Wielkanocy w 1774 r.[14] Pozostałe prowincje Zjednoczonych Prowincji przyjęły kalendarz gregoriański 12 lipca 1700 r. (Geldria), 12 grudnia 1700 r. (Overijssel i Utrecht), 12 stycznia 1701 r. (Fryzja i Groningen) oraz 12 maja 1701 r. (Drenthe)[15].

Szwecja

Szwedzki Almanach z 1753 r.

Przejście Szwecji do kalendarza gregoriańskiego było skomplikowane i długotrwałe. Szwecja zaczęła zmieniać kalendarz juliański w kierunku kalendarza gregoriańskiego w 1700 r., ale zdecydowano o stopniowej korekcie (wówczas 11-dniowej), wyłączając dni przestępne (29 lutego) z każdego z 11 kolejnych lat przestępnych, 1700-1740. W międzyczasie kalendarz szwedzki był niezgodny z kalendarzem juliańskim jak i gregoriańskim przez 40 lat; również różnica nie była stała, ale zmieniała się co cztery lata. System ten mógł być mylący przy ustalaniu dat wydarzeń w Szwecji w tym 40-letnim okresie. Do tego dochodzi fakt, że system był źle zorganizowany, a dni przestępne, które powinny były zostać pominięte w 1704 i 1708 r. nie zostały pominięte. Szwedzki kalendarz (zgodnie z planem zmian) powinien być opóźniony o 8 dni w stosunku do gregoriańskiego kalendarza, ale był opóźniony o 10 dni. Król Karol XII uznał, że stopniowa zmiana nowego systemu nie działa i zrezygnował z niego. Zamiast przejść bezpośrednio do kalendarza gregoriańskiego, zdecydowano się powrócić do kalendarza juliańskiego. Osiągnięto to poprzez wprowadzenie wyjątkowej daty 30 lutego 1712 r., dostosowując rozbieżności w kalendarzach z 10 z powrotem do 11 dni. Szwecja ostatecznie przyjęła słoneczną część kalendarza gregoriańskiego w 1753 r., kiedy to po środzie, 17 lutego, nastąpił czwartek, 1 marca. Ponieważ Finlandia znajdowała się wówczas pod panowaniem szwedzkim, uczyniła to samo[16] Podbój Finlandii przez Imperium Rosyjskie w 1809 r. nie odwrócił tej tendencji, gdyż Finlandii przyznano autonomię, ale dokumenty rządowe w Finlandii datowane były zarówno w stylu juliańskim jak i gregoriańskim. Praktyka ta zakończyła się wraz z uzyskaniem niepodległości w 1917 roku.

Wielka Brytania i jej kolonie

Główny artykuł: Daty nowego i starego porządku

Obraz Williama Hogartha: Humory wyborów (ok. 1755), które są głównym źródłem "Daj nam nasze jedenaście dni".

Poprzez uchwalenie ustawy Calendar (New Style) Act 1750, Wielka Brytania i jej kolonie (w tym wschodnia część dzisiejszych Stanów Zjednoczonych) przyjęły kalendarz gregoriański w 1752 r., do którego to czasu konieczne było skorygowanie go o 11 dni. Po środzie, 2 września 1752 roku, nastąpił czwartek, 14 września 1752 roku. Podnoszone zarzuty, że protestujący domagali się "Oddania im jedenastu dni", wynikały z błędnej interpretacji obrazu Williama Hogartha. W Wielkiej Brytanii kalendarz nazwano "New Style" i w ustawie pominięto jakiekolwiek odniesienie do papieża Grzegorza: Aneks do ustawy ustanowił zasady obliczania daty Wielkanocy, które przynosiły taki sam rezultat, jak zasady papieża Grzegorza, nie odnosząc się do niego bezpośrednio.[17]

Na mocy tej samej ustawy Imperium (z wyjątkiem Szkocji, która już to zrobiła od 1600 roku) zmieniło początek roku cywilnego z 5 kwietnia na 1 stycznia. W konsekwencji, zwyczaj podwójnego datowania (podając datę w starych i nowych stylach) może odnosić się do zmiany kalendarza juliańskiego/gregoriańskiego lub do początku zmiany roku, lub do obu.

Brytyjski rok podatkowy tradycyjnie rozpoczynał się w święto Zwiastowania Pańskiego (25 marca) w kalendarzu juliańskim i od tego momentu rozpoczynał się 5 kwietnia, co było odpowiednikiem "starego stylu". 12. pominięty juliański dzień przestępny w 1800 roku przesunął początek roku podatkowego na 6 kwietnia. Nie zmieniono tego, gdy w 1900 r. pominięto 13. juliański dzień przestępny, więc rok podatkowy w Wielkiej Brytanii nadal zaczyna się 6 kwietnia.

Wdrożenie w obu Amerykach

Europejskie kolonie obu Ameryk przyjęły tę zmianę, gdy ich kraje macierzyste to uczyniły. W 1752 roku kolonie brytyjskie (które, jak wspomniano powyżej, przyjęły w tym roku kalendarz New Style) sięgały na zachodzie aż po Appalachy. Nowa Francja i Nowa Hiszpania przyjęły nowy kalendarz w 1582 roku. Na Alasce zmiana nastąpiła po tym, jak Stany Zjednoczone zakupiły ją od Rosji. Po piątku 6 października 1867 r. nastąpił piątek 18 października. Zamiast 12 dni pominięto tylko 11, a ten sam dzień tygodnia powtórzono w kolejnych dniach, ponieważ w tym samym czasie przeniesiono Linię Zmiany Daty zza wschodniej granicy Alaski z Kanadą do nowej zachodniej granicy, od tej pory z Rosją[18].

Wdrożenie w Europie Wschodniej

Częściowy tekst rosyjski dekretu przyjmującego kalendarz gregoriański w Rosji, opublikowany w Prawdzie 25 stycznia 1918 (juliański) lub 7 lutego 1918 (gregoriański).

Wiele krajów Europy Wschodniej było prawosławnych lub islamskich i przyjęło kalendarz gregoriański znacznie później niż zachodnie kraje chrześcijańskie. Kraje rzymskokatolickie, takie jak Rzeczpospolita Obojga Narodów, przyjęły "nowy styl" kalendarza gregoriańskiego w 1582 r. (stary styl przywrócono w 1795 r. po trzecim rozbiorze Polski), ale przejście do kalendarza gregoriańskiego do użytku świeckiego miało miejsce w krajach prawosławnych dopiero w XX w. - a niektóre wyznania w niektórych z tych krajów wciąż używają kalendarza juliańskiego w "starym stylu" do celów kościelnych.

Królestwo Bułgarii przeszło z kalendarza juliańskiego na gregoriański podczas I wojny światowej 31 marca 1916 r., po którym nastąpił 14 kwietnia 1916 r.[19]

Kalendarz Imperium Osmańskiego, używany do celów podatkowych, został zmieniony z juliańskiego na gregoriański począwszy od 16 lutego/1 marca 1917 roku. Początek roku został przesunięty na 1 stycznia, począwszy od 1918 roku. Numeracja lat pozostała jednak turecka, aż do wprowadzenia kalendarza gregoriańskiego dla celów ogólnych 1 stycznia 1927 r.[c].

W Rosji kalendarz gregoriański został przyjęty po rewolucji październikowej. 24 stycznia 1918 r. Rada Komisarzy Ludowych RFSRR wydała dekret, zgodnie z którym po środzie, 31 stycznia 1918 r., miał nastąpić czwartek, 14 lutego 1918 r., co oznaczało pominięcie 13 dni. Wraz ze zmianą, sama rewolucja październikowa, po przeliczeniu, miała miejsce 7 listopada. Artykuły o rewolucji październikowej, w których wspomina się o tej różnicy dat, mają tendencję do pełnego przeliczenia na daty z kalendarza juliańskiego na gregoriański. Na przykład w artykule "Rewolucja październikowa (listopadowa)" Encyklopedia Britannica używa formatu "25 października (7 listopada, Nowy Styl)" do opisu daty rozpoczęcia rewolucji.[20]

Inne kraje Europy Wschodniej, zwłaszcza kraje prawosławne, przyjęły kalendarz gregoriański w latach 1910–1919 i na początku lat 20.

Ostatnim prawosławnym krajem Europy, który przyjął kalendarz gregoriański dla celów cywilnych, była Grecja, w tym czasie pod administracją wojskową po rewolucji 11 września 1922 roku. Po środzie 15 lutego 1923 r. nastąpił czwartek 1 marca 1923 r.[13][21] Dekret sowiecki wyraźnie ograniczał reformę do spraw niereligijnych, podobnie jak dekret grecki. Żadna z tych reform nie wpłynęła na daty świąt religijnych.

Odrzucenie reformy przez cerkwie prawosławne i wschodnie

Zobacz również: Kalendarz koptyjski, etiopski i starokalendarzowcy

Podczas gdy kraje Europy Wschodniej przyjęły kalendarz gregoriański w na początku XX wieku, żaden z narodowych Kościołów Prawosławnych nie uznał kalendarza gregoriańskiego do celów kościelnych lub religijnych. Zamiast tego w maju 1923 r. na Kongresie Panprawosławnym w Konstantynopolu zaproponowano poprawiony kalendarz juliański. Wykorzystuje on inną zasadę roku przestępnego, modyfikując propozycję z 1785 r.[22] w taki sposób, aby wydłużyć do maksimum czas, po którym zaczyna on odbiegać od kalendarza gregoriańskiego. Do 2800 roku nie będzie różnic między oboma kalendarzami.

Prawosławny patriarchat Jerozolimy, Rosyjski Kościół Prawosławny, Serbski Kościół Prawosławny, Gruzińska Cerkiew Prawosławna i Apostolska, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Macedoński Kościół Prawosławny i greccy starokalendarzowcy nie przyjęli zrewidowanego kalendarza juliańskiego i nadal obchodzą Boże Narodzenie 25 grudnia w kalendarzu juliańskim, co do 2100 r. oznacza 7 stycznia w kalendarzu gregoriańskim.

Wszystkie pozostałe kościoły wschodnie, kościoły orientalne (Koptyjski Kościół Ortodoksyjny, Etiopski Kościół Ortodoksyjny, Erytrejski Kościół Ortodoksyjny i Syryjski Kościół Ortodoksyjny) nadal korzystają z własnych kalendarzy, co zazwyczaj skutkuje obchodzeniem świąt zgodnie z kalendarzem juliańskim. Co ciekawe, jeden z patriarchów syryjskiej cerkwi prawosławnej Ignacy Nemet Allah I był jednym z dziewięciu uczonych, którzy opracowali kalendarz gregoriański.[23] Malankarski Kościół Ortodoksyjny korzysta z kalendarza gregoriańskiego wraz z autonomicznym Malankarskim Syryjskim Kościołem Ortodoksyjnym.

Ormiański Kościół Apostolski przyjął kalendarz gregoriański w 1923 r., z wyjątkiem patriarchatu ormiańskiego w Jerozolimie, gdzie nadal używany jest stary kalendarz juliański[24][25].

Wdrożenie w Azji Wschodniej

Japonia postanowiła oficjalnie zastąpić swój tradycyjny kalendarz księżycowo-słoneczny kalendarzem gregoriańskim w 1872 roku. Wówczas po drugim dniu dwunastego miesiąca piątego roku panowania cesarza Meiji, nastąpił 1 stycznia 1873 roku (zgodnie z japońskim tłumaczeniem zachodnich miesięcy ichi-gatsu lub "pierwszy miesiąc" oznacza styczeń, ni-gatsu lub "drugi miesiąc" oznacza luty, itd.[26]). Doprowadziło to do dostosowania kalendarza Japonii do kalendarza głównych potęg zachodnich (z wyłączeniem Rosji). Do dziś jednak powszechnie używa się systemu Nengo, tj. er japońskich zamiast podawania numeracji lat naszej ery, zwłaszcza w przypadku dokumentów urzędowych; na przykład rok 1 ery Meiji to 1868 r., rok 1 ery Taishō to 1912 r., rok 1 ery Shōwa to 1926 r., rok 1 ery Heisei to 1989 r., i tak dalej. Mimo to, w ciągu XX wieku system ten w coraz większym stopniu był zastępowany w powszechnym użyciu przez "kalendarz zachodni" (西暦, seireki).

Korea przyjęła kalendarz gregoriański 1 stycznia 1895 r. głównie dzięki Yu Kil-chunowi[27]. Mimo że nowy kalendarz nadal numerował miesiące, to jednak w latach 1895-97 istniało wiele systemów liczenia lat: za czasów panowania dynastii Joseon w latach 1895-97 jej lata numerowane były od momentu założenia tej dynastii, przy czym za rok pierwszy uznano rok 1392, a następnie w latach 1897-1910, i ponownie w latach 1948-1962 - używano numeracji er koreańskich.

W latach 1910-1945, kiedy Korea znajdowała się pod panowaniem Japonii, do liczenia lat kalendarza gregoriańskiego używanego w Korei używano japońskich nazw epok.

W Korei Południowej, od 1945 r. do 1961 r., gregoriańskie lata kalendarzowe liczone były również od założenia Gojoseon w 2333 r. p.n.e. ( uważanym za rok pierwszy), czyli od daty legendarnego założenia Korei przez Tanguna, stąd też były to lata 4278 -4294 ery Dangi (단기). Numeracja ta była nieformalnie używana w koreańskim kalendarzu księżycowym przed 1945 rokiem, ale dziś jest używana tylko sporadycznie. Korea Północna od 1997 roku oficjalnie liczy lata w oparciu o kalendarz dżucze, którego pierwszym rokiem jest rok 1912.

Republika Chińska (Tajwan) formalnie przyjęła kalendarz gregoriański 1 stycznia 1912 r., ale wkrótce Chiny pogrążyły się w erę militarystów, gdy różni watażkowie używali różnych kalendarzy. Wraz ze zjednoczeniem Chin przez Kuomintang w październiku 1928 r. rząd nacjonalistyczny zarządził, że od 1 stycznia 1929 r. będzie stosowany kalendarz gregoriański. Chiny zachowały chińskie tradycje numerowania miesięcy i zmodyfikowany system er, a pierwszym rokiem trwającej ery był rok 1912 r.; system ten jest nadal w użyciu na Tajwanie, na którym rząd Republiki Chińskiej zachowuje kontrolę. Od chwili powstania w 1949 r. Chińska Republika Ludowa kontynuowała używanie kalendarza gregoriańskiego z numerowanymi miesiącami, ale zniosła system er Republiki Chińskiej i przyjęła zachodnią numerację lat.

Kraje, które korzystały z kalendarzy księżycowo-słonecznych

Japonia, Korea i Chiny zaczęły używać kalendarza gregoriańskiego odpowiednio 1 stycznia 1873 r., 1896 r. i 1912 r.[29][30] Wcześniej kraje te używały kalendarzy księżycowo-słonecznych. Żaden z tych krajów nie korzystał wcześniej z kalendarza juliańskiego; daty starego i nowego stylu w tych krajach oznaczają zazwyczaj odpowiednio starsze daty księżycowo-słoneczne i nowsze daty kalendarza gregoriańskiego. W krajach tych kalendarze w starym stylu były do siebie podobne, ale nie były takie same. Cyfry arabskie mogą być używane dla obu dat kalendarzowych w nowoczesnych językach japońskim i koreańskim, ale nie dla dat w chińskim starym stylu.

Japonia

Japonia zaczęła używać kalendarza gregoriańskiego 1 stycznia 1873 roku,[29] lokalnie określanego jako "pierwszy dzień pierwszego miesiąca 6 roku ery Meiji" (明治6年1月1日 Meiji rokunen ichigatsu tsuitachi). Dzień poprzedni, 31 grudnia 1872 roku, był "drugim dniem dwunastego miesiąca 5 roku ery Meiji" (明治5年12月2日 Meiji gonen jūnigatsu futsuka).

Japonia używa obecnie dwóch rachub lat: zachodniej i zmodyfikowanych tradycyjnych japońskich nazw epok (nengō). Miesiące i dni podawane są według kalendarza gregoriańskiego, ale rok jest albo podawany według stylu zachodniego albo jako rok nengo od początku zasiadania danego cesarza na tronie. Od 1873 roku, era i pierwszy rok tej ery rozpoczyna się w dniu, w którym cesarz wstąpił na tron. Drugi rok tej ery zaczyna się 1 stycznia, nawet jeśli pierwszy rok zawierał tylko kilka dni. Wszystkie kolejne lata tej ery rozpoczynają się 1 stycznia, aż do śmierci cesarza. Dla przykładu, pierwszy rok ery Showa, cesarza Hirohito, zawierał tylko ostatnie sześć dni 1926 roku, podczas gdy 64 rok ery Showa, ostatni rok jego panowania, zawierał tylko pierwsze siedem dni 1989 roku. Rok gregoriański 2019 to 31 rok ery Heisei.

Korea

Korea zaczęła używać kalendarza gregoriańskiego 1 stycznia 1896 r., który był 17. dniem 11. miesiąca księżycowego nie tylko w Korei, ale także w Chinach, które nadal korzystały z kalendarza księżycowo-słonecznego.[30] Koreański kalendarz księżycowo-słoneczny używany jest obecnie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie do celów nieoficjalnych. Kalendarz północnokoreański wykorzystuje gregoriańskie miesiące i dni, ale z rokiem urodzenia Kim Ir Sena (1912) jako rokiem 1.

Chiny

Rząd Republiki Chińskiej pod rządami tymczasowego prezydenta Sun Yat-sena zniósł chiński kalendarz księżycowo-słoneczny i przyjął kalendarz gregoriański w dniu 1 stycznia 1912 r. Społeczeństwo jednak sprzeciwiło się zmianom i nadal obchodziło tradycyjne święta. Prezydent Yuan Shikai wprowadził politykę podwójnego kalendarza, zgodnie z którą kalendarz gregoriański miał być wykorzystywany do większości celów z wyjątkiem tradycyjnych świąt, które miały być obchodzone zgodnie z chińskim kalendarzem, wliczając w to krótkotrwałe Cesarstwo Chińskie.[d] Kiedy pod koniec lat czterdziestych XX w. komuniści przejęli władzę w Chinach, zachowali system dwóch kalendarzy w Chińskiej Republice Ludowej. Dziś Chiny kontynentalne (w tym Hongkong i Makau), Tajwan, Malezja, Indonezja i Singapur obchodzą tradycyjne święta oparte na tradycyjnym kalendarzu, takie jak Księżycowy Nowy Rok, podczas gdy inne święta, a w szczególności święta narodowe, są ustalane według kalendarza gregoriańskiego.

Aby wizualnie odróżnić daty starego i nowego stylu, standardem w chińskich publikacjach jest zapisywanie dat nowego stylu cyframi arabskimi, ale dat starego stylu przy użyciu znaków chińskich.[31]

Na Tajwanie często można zobaczyć cyfry arabskie w datach nowego stylu, choć czasami pojawiają się w nich chińskie znaki. Chińskie znaki są zwykle używane dla dat starego stylu, ale cyfry arabskie mogą być także być używane. [e] Używany oficjalnie na Tajwanie rok kalendarzowy jest określany zgodnie z tradycyjnymi nazwami epok, ale przy użyciu daty powstania Republiki Chińskiej w 1912 r., jako początku ery, a nie daty rozpoczęcia rządów przez cesarza. Zarówno w Chinach kontynentalnych, jak i na Tajwanie przyjęty kalendarz nosi nazwę kalendarza publicznego (uproszczony chiński: 公历; tradycyjny chiński: 公曆; pinyinin: Gōnglì), lub "nowego kalendarza" (uproszczony chiński: 新历; tradycyjny chiński: 新曆; pinyinin: Xīnlì).

Miesiące w kalendarzu gregoriańskim są w języku chińskim rzadko nazywane, zamiast tego są zwykle numerowane. Na przykład, gregoriański kalendarzowy grudzień w Chinach jest zazwyczaj zapisywany jako miesiąc 12. Z kolei w chińskim kalendarzu, 11. miesiąc i 12. miesiąc są zwykle nazywane. W mowie potocznej zwyczajowo nazywa się datę w miesiącu jako "No. dd", na przykład Festiwal Wiosenny (2017) to No. 28 pierwszego miesiąca (uproszczony chiński: 1月28号; tradycyjny chiński: 1月28號) Natomiast dat w chińskim kalendarzu nigdy nie nazywa się "No. dd.", co pozwala na uniknięcie wszelkich możliwych niejasności.

W przypadku odniesienia do dat przed wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego w 1582 r., oficjalny chiński kalendarz może albo pozostawiać daty z wcześniejszych kalendarzy dla celów historycznej poprawności[f], albo może być zgodny z kalendarzem gregoriańskim. [g] Kalendarz islamski

Kalendarz islamski jest kalendarzem księżycowym, więc rok liczy dwanaście miesięcy księżycowych, co oznacza 354 lub 355 dni i jest o 11 dni krótszy od roku słonecznego. W konsekwencji święta w islamie są ruchome w cyklu 32-letnim.[32] Niektóre kraje świata islamskiego używają kalendarza gregoriańskiego do celów cywilnych, zachowując jednocześnie kalendarz islamski do celów religijnych. Arabia Saudyjska

Arabia Saudyjska przyjęła kalendarz gregoriański jako swój kalendarz cywilny na koniec 2016 r.[32] Obecna sytuacja

W mowie potocznej zwyczajowo nazywa się datę w miesiącu jako "No. dd", na przykład Festiwal Wiosenny (2017) to No. 28 pierwszego miesiąca (uproszczony chiński: 1月28号; tradycyjny chiński: 1月28號) Natomiast dat w chińskim kalendarzu nigdy nie nazywa się "No. dd.", co pozwala na uniknięcie wszelkich możliwych niejasności.

W przypadku odniesienia do dat przed wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego w 1582 r., oficjalny chiński kalendarz może albo pozostawiać daty z wcześniejszych kalendarzy dla celów historycznej poprawności[f], albo może być zgodny z kalendarzem gregoriańskim. [g]

Kalendarz islamski

Kalendarz islamski jest kalendarzem księżycowym, więc rok liczy dwanaście miesięcy księżycowych, co oznacza 354 lub 355 dni i jest o 11 dni krótszy od roku słonecznego. W konsekwencji święta w islamie są ruchome w cyklu 32-letnim.[32] Niektóre kraje świata islamskiego używają kalendarza gregoriańskiego do celów cywilnych, zachowując jednocześnie kalendarz islamski do celów religijnych.

Arabia Saudyjska

Arabia Saudyjska przyjęła kalendarz gregoriański jako swój kalendarz cywilny na koniec 2016 r.[32]

Obecna sytuacja

Obecnie zdecydowana większość krajów korzysta z kalendarza gregoriańskiego jako jedynego kalendarza cywilnego. Kraje, które nie przyjęły kalendarza gregoriańskiego to Etiopia (kalendarz etiopski),[33] Iran i Afganistan (kalendarz perski).

Niektóre kraje używają innych kalendarzy obok kalendarza gregoriańskiego, między innymi Indie (indyjski kalendarz narodowy), Bangladesz (kalendarz bengalski), Nepal (Vikram Samvat), Pakistan (kalendarz muzułmański), Izrael (kalendarz żydowski) i Myanmar (kalendarz birmański). Inne kraje używają zmodyfikowanej wersji kalendarza gregoriańskiego, na przykład Tajlandia (tajski kalendarz słoneczny), Japonia (kalendarz japoński), Korea Północna (kalendarz dżucze) i Tajwan (kalendarz Minguo).

W wielu religiach rok liturgiczny liczony jest według gregoriańskiego kalendarza cywilnego, inne zachowały własne kalendarze. Alternatywne kalendarze są używane w wielu regionach świata do oznaczania cykli wydarzeń religijnych i astrologicznych.

Możliwe komplikacje

Użycie różnych kalendarzy mogło powodować zamieszanie. Na przykład, jak wynika z doniesień[34], jednym z czynników, które przyczyniły się do zwycięstwa Napoleona w bitwie pod Austerlitz, było zamieszanie między Rosjanami, którzy korzystali z kalendarza juliańskiego, a Austriakami, którzy korzystali z kalendarza gregoriańskiego, co do daty, w której ich siły zbrojne powinny się ze sobą połączyć.35] Opowieść ta nie znajduje jednak poparcia w opisie generała armii cesarsko-królewskiej Karla Wilhelma von Stutterheima, który opowiada o wspólnych postępach sił rosyjskich i austriackich (w których sam brał udział) pięć dni przed bitwą[36] i jest wyraźnie odrzucona w książkowym studium bitwy Goetza z 2005 roku.[37]