Wikipedysta:Marek629/brudnopis

Bażant królewski

Syrmaticus reevesii
(Gray, 1829)
samiec
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Rodzaj	Syrmaticus
Gatunek	bażant królewski
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
narażony na wyginięcie

Bażant królewski (Syrmaticus reevesii) – gatunek dużego ptaka grzebiącego z rodziny kurowatych. Występuje endemicznie w górskich lasach środkowych Chin. W Polsce nie występuje na wolności.

Systematyka

Etymologia nazwy naukowej: Nazwa rodzajowa Syrmaticus pochodzi od greckiego słowa syrma oznaczającego długą suknię, kostium teatralny sięgający ziemi. Nazwa gatunkowa reevesii pochodzi zaś od nazwiska brytyjskiego przyrodnika Johna Reeves, który jako pierwszy sprowadził żywe bażanty królewskie do Europy w 1831 roku.

Charakterystyka

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Wyraźny dymorfizm płciowy.

Pióra na grzbiecie samca barwy bursztynowej czarno obrzeżone, podbrzusze czarne, reszta ciała brązowa z białymi plamami. Głowa biała z charakterystyczną czarną opaską. Tęczówki brązowe, oczy czerwono obrzeżone, pod okiem niewielka czystobiała plama. Na szyi czarna obroża. Dziób i nogi jasnoszare. Wierzchnie sterówki są białe z czarnymi pręgami, pozostałe - brązowe.

Samice znacznie mniejsze od samców. Są też skromniej ubarwione. Ogólny koloryt brązowoszary. Szyja dookoła biało nakrapiana. Głowa jasno ubarwiona z ciemnym paskiem za okiem. Podbrzusze jasne. Dziób i nogi jasnoszare.

Rozmiary:

• długość ciała: samiec do 210 cm (w tym 160 cm ogon); samica - 75 cm
• rozpiętość skrzydeł: ok. 60-65 cm

Masa ciała: samiec ok. 1500 g; samica ok. 950 g

Występowanie

Środowisko

Górskie wiecznie zielone lasy środkowych Chin, występuje na wysokości 400-2000 m n.p.m. Lubi lasy liściaste z przewagą dębu, z gęstym piętrem koron drzew i rzadkim podszytem, ale spotyka się go także w lasach iglastych i zaroślach śródpolnych.

Zasięg występowania

Jest endemitem. Obecnie można go spotkać w prowincjach (w kolejności od prowincji, gdzie występuje najliczniej do tych, gdzie występuje najrzadziej): Kuejczou, Syczuan, Shaanxi, Hunan, Henan i Hubei.

Pożywienie

Głównie pokarm roślinny: owoce, nasiona, pąki i zielone części roślin. Dieta uzupełniana owadami i pajęczakami.

Tryb życia i zachowanie

Bażanty królewskie mają bardzo szybki lot i zwinnie fruwają między gałęziami drzew.

Głos

Terytorialny głos to serie wysokiego świergotu.

Rozród

Sezon godowy

Toki: gatunek poligamiczny, na jednego koguta przypada kilka kur, zazwyczaj 2-3

Gniazdo: na ziemi, zbudowane z trawy i wyścielane piórami

Sezon lęgowy

Jaja: 7-15 jaj w lęgu

Wysiadywanie: trwa 23-24 dni, rozpoczyna się pod koniec kwietnia lub na początku maja

Status, zagrożenie i ochrona

Światową populację bażanta królewskiego ocenia się na ok. 3-5 tys. osobników, a przy tym zaznacza się tendencja spadkowa. Gatunek narażony na wyginięcie, znajduje się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Na niepewną przyszłość tego gatunku składa się kilka czynników. Dużym problemem są nadmierne polowania. Na bażanty królewskie poluje się w Chinach nie tylko dla mięsa, lecz także dla pięknych sterówek, które prezentują konkretną wartość rynkową. Są one wykorzystywane do ozdabiania strojów ludowych oraz kostiumów wykorzystywanych przez operę w Pekinie. Istnieje na nie duże zapotrzebowanie, gdyż pióra te nie są zbyt trwałe. Nie do rzadkości należy też proceder podbierania jaj z gniazd, co mocno ogranicza sukces rozrodczy. Kolejnym zagrożeniem jest wycinka lasów i zmniejszanie się ilości siedlisk odpowiednich dla tych ptaków.

Konieczne są zatem działania ochronne. W 1992 roku założono rezerwat dla tego gatunku w Lesie Tuoda w prowincji Kuejczou. Na terenie Parku Narodowego Dongzhai (ang. Dongzhai National Nature Reserve) naukowcy studiują jego biologię, m.in. z wykorzystaniem nadajników radiowych - badania przeprowadzone w 2000 i 2001 roku.