Przejdź do zawartości

Xylopia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Xylopia
Ilustracja
Xylopia aromatica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

magnoliowce

Rodzina

flaszowcowate

Rodzaj

Xylopia

Nazwa systematyczna
Xylopia L.
Syst. Nat. ed. 10. 1241, 1250, 1378. 7 Jun 1759 (nom. cons.)[3]
Typ nomenklatoryczny

X. frutescens Aubl.[3]

Synonimy
  • Xylopicrum P. Browne[3]

Xylopia L. – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 109 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy aż 89 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Występuje naturalnie w klimacie równikowym całego świata[5]. Gatunkiem typowym jest X. frutescens Aubl., wcześniej niewłaściwie oznaczanym jako X. muricata Vell.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Zimozielone drzewa lub krzewy[6].
Liście
Są pojedyncze. Liść na brzegu jest całobrzegi[6].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, pojedyncze lub zebrane w pęczkach. Rozwijają się w kątach pędów. Działki kielicha są 3, mniej lub bardziej zrośnięte u podstawy. Mają 6 płatków ułożonych w dwóch rzędach. Są mniej lub bardziej zrośnięte u podstawy. W czasem stają się mniej lub bardziej zdrewniałe. Płatki zewnętrzne są większe niż wewnętrzne. Pręciki są liczne[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Owoce gatunku Xylopia aethiopica
Owoce gatunku Xylopia aromatica
Pokrój gatunku Xylopia brasiliensis
Liście gatunku Xylopia emarginata
Owoce gatunku Xylopia ochrantha
Owoce gatunku Xylopia sericea
Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj wraz z całą rodziną flaszowcowatych w ramach rzędu magnoliowców wchodzi w skład jednej ze starszych linii rozwojowych okrytonasiennych określanych jako klad magnoliowych[2].

Lista gatunków[4]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ma zastosowanie jako surowiec drzewny. Ponadto owoce bywają wykorzystywane jako przyprawa. Lokalnie ma zastosowanie w medycynie ludowej. Zawiera alkaloidy, które w Amazonii są używane jako środki nasenne. Gatunek Xylopia aethiopica dawniej był często stosowany w Europie, obecnie wykazano jego działanie przeciwmalaryczne. Z kolei gatunek Xylopia brasiliensis jest źródłem pieprzu – zawiera piperynę[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. a b c d Xylopia. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2009-06-01]. (ang.).
  4. a b Xylopia. The Plant List. [dostęp 2015-06-15]. (ang.).
  5. a b D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 761. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
  6. a b c Xylopia. Plantes & botanique. [dostęp 2015-07-07]. (fr.).