Przejdź do zawartości

ładny

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
ładne (1.1) dziewczyny
wymowa:
?/i, IPA[ˈwadnɨ], AS[u̯adny]
znaczenia:

przymiotnik jakościowy

(1.1) odznaczający się urodą
(1.2) pot. okazały, znaczny, pokaźny
(1.3) iron. niedobry, zły, okropny, brzydki
(1.4) o pogodzie bezdeszczowa, przyjemna
(1.5) daw. reg. (Kresy) dorosły[1]
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) Te nowe niebieskie tramwaje w naszym mieście bardzo ładne!
(1.2) Helenka zgarnęła za to zlecenie ładną sumkę!
(1.3) Jak mogłeś zdradzić mój sekret?! Ładny z ciebie przyjaciel!
(1.4) W telewizji mówili, że dziś będziemy mieli bardzo ładną noc.
składnia:
kolokacje:
(1.1) ładna dziewczyna / kobieta • ładny chłopiec • ładna sukienka / bluzka /… • ładne oczy
(1.4) ładna pogoda • ładny dzień / poranek / wieczór • ładna noc
synonimy:
(1.1) piękny, okazały, śliczny, urodziwy; o osobie przystojny; gw. (Górny Śląsk) szwarny, gryfny, wyzgerny
(1.4) pogodny
antonimy:
(1.1) brzydki, okropny, wstrętny, odrażający, ohydny, paskudny, szkaradny, odpychający
(1.4) brzydki
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. ład mrz, ładnienie n, ładność ż
czas. ładnieć ndk., poładnieć dk., wyładnieć dk.
przysł. ładnie, ładniutko
przym. zdrobn. ładniutki, ładniuchny
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) od prasł. *ladьnъporządny, uporządkowany, od rzeczownika *ladъ → ład[2]
(1.1) por. czes. ladný, głuż. ładny, ros. ладный i słc. ladný
(1.1) w polszczyźnie notowany od XVI wieku[2]
(1.5) ukr.[1]
uwagi:
tłumaczenia:
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: dorosły
źródła:
  1. 1,0 1,1 Tadeusz Lehr, O mowie Polaków w Galicji wschodniej, „Język Polski” nr 2–3/1914, s. 51.
  2. 2,0 2,1 Hasło „ładny” w: Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15258-1, s. 370 i 371.