Przejdź do zawartości

ucho

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: -uchoùchò
ucho (1.1)
uszy (1.1)
ucho (1.2)
koszyk z uchami (1.3)
ucho (1.3) od filiżanki
ucho (1.4) igielne
czapka z uchami (1.5)
pierniki w kształcie ucha (1.7)
wymowa:
?/i, IPA[ˈuxɔ], AS[uχo]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) małżowina uszna
(1.2) anat. narząd słuchu; zob. też ucho w Wikipedii
(1.3) uchwyt kosza, garnka, filiżanki lub siatki
(1.4) kraw. dziurka w igle, przez którą przewleka się nić
(1.5) klapki na czapce opuszczane dla zasłonięcia uszu (1.1)
(1.6) pot. o kimś, kto donosi[1]
(1.7) rzecz w kształcie ucha (1.1) lub (1.3)
odmiana:
(1.1-2, 6)
(1.3-5)
przykłady:
(1.1) Na złość babci odmroziła sobie uszy.
(1.3) Oberwało się ucho u kosza i wszystkie jabłka wysypały się na ulicę.
(1.3) Odłamałam ucho filiżanki, ale udało mi się je z powrotem przykleić.
składnia:
kolokacje:
(1.1) wytargać za uszy • mówić / szeptać na ucho
(1.2) ucho zewnętrzne / środkowe / wewnętrzne
(1.4) ucho igielne
(1.7) uszy sztramberskie
synonimy:
(1.3) uchwyt
(1.6) kabel, konfident
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
zdrobn. uszko
holonimy:
meronimy:
(1.2) małżowina uszna
wyrazy pokrewne:
rzecz. nausznik m, uszatek m, uchatka ż, zausznik m, zausznica ż, uszanka ż, uchówka ż, uszatka ż, uszak m, uchowiec m
zdrobn. uszko m
zgrub. uszysko n
przym. uszny, wewnątrzuszny, douszny, uszaty, uchaty, uszkowaty
związki frazeologiczne:
cienki w uszachczapka na uchu, a wesz na brzuchudupa z uszamigrać od uchagumowe uchojednym uchem chwytać / słuchać / wpuszczaćjednym uchem wchodzi, a drugim wychodzijeść, aż się uszy trzęsąmieć długie uszymieć po uszymieć powyżej uszumieć swoje za uszamimieć uszy jak Jezus sandałymieć uszy jak nietoperzna złość mamie odmrozić sobie uszynadstawiać ucha / uszu / uszynatrzeć uszunawijać makaron na uszyośle uszyośle uchopołożyć / kłaść uszy po sobie / tulić uszy po sobie / stulić uszysiedzieć po uszysłoń nadepnął na uchosłuchaj uchem, a nie brzuchemspółdzielnia uchostrzyc uchemśmiać się od ucha do uchastanąć na uszachściany mają uszytkwić w długach po uszyucho od śledziauszy do góry
przysłowia: dlatego dwie uszy, jeden język dano, iżby mniej mówiono, a więcej słuchano (sic!)nie wierz nigdy dziewucho, coć chłop szepce na ucho (sic!)pewniejsze oko jak uchopóty dzban wodę nosi, póki się ucho nie urwie / nosił dzban wodę, aż się ucho urwałopóty wody w dzbanie, póki ucha stanieśmiałby się człowiek dookoła głowy, żeby nie uszyucho nie oko ma wybierać żonęsłuchaj uchem, a nie brzuchem
etymologia:
prasł. *ucho, D. lp prasł. *ušese → 'narząd słuchu'[3] < praindoeur.[4]
uwagi:
(1.6) zwykle w lm
tłumaczenia:
źródła:
  1. Maciej Czeszewski, Słownik polszczyzny potocznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 83-01-14631-1, ISBN 978-83-01-14631-3, s. 320.
  2. 2,0 2,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ucho” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ucho” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  4. Edward Łuczyński, Jolanta Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, wyd. II rozszerzone i uzupełnione, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 119.
ucho (1.1)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) anat. ucho
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. ušní
związki frazeologiczne:
mít za ušima
etymologia:
uwagi:
źródła:
transliteracja:
wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) wysoki
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz romski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
ucho (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) anat. ucho[1]
(1.2) ucho (uchwyt)[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz.
zdrobn. uško n
przym. ušný
związki frazeologiczne:
mať tenké ušisedieť si na ušiachsteny majú uši
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. II, P-Ž, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 435.