Przejdź do zawartości

maszyna

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
maszyna (1.1) do pisania
maszyna (1.1) do szycia
maszyna (1.8)
wymowa:
?/i, IPA[maˈʃɨ̃na], AS[mašna], zjawiska fonetyczne: nazal.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) techn. urządzenie zawierające mechanizm lub zespół współdziałających mechanizmów, służące do przetwarzania energii albo do wykonywania określonej pracy[1]
(1.2) pojazd mechaniczny, zwłaszcza samolot[1]
(1.3) przen. osoba wykonująca coś automatycznie i bezmyślnie[1]
(1.4) przen. działający sprawnie system organizacyjny[1]
(1.5) środ. automatyczna broń palna[1]
(1.6) przen. pot. młoda, atrakcyjna seksualnie kobieta[2]
(1.7) gw. (Bukowina) samochód[3]
(1.8) gw. (Śląsk Cieszyński) techn. pociąg[4]
(1.9) przen. gw. (Śląsk Cieszyński) żart. tęga kobieta
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Samochód to wspaniała maszyna.
składnia:
(1.1) maszyna do + D. • maszyna + przym. • maszyna + ims. odczasownikowy czynny
kolokacje:
(1.1) maszyna do pisaniamaszyna do szyciamaszyna parowamaszyna liczącamaszyna rolniczamaszyna elektrycznamaszyna matematyczna • maszyna do lodów / do asfaltu / do pieczenia / do popcornu • maszyna żniwna / szyfrująca / żakardowaprojektować / zaprojektować / konstruować / skonstruować / naprawiać / naprawić / obsługiwać / obsłużyć / psuć / zepsuć maszynę
synonimy:
(1.1) urządzenie, automat
antonimy:
(1.1) człowiek, ręka
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) robot, silnik, turbina
holonimy:
meronimy:
(1.1) mechanizm, obudowa
wyrazy pokrewne:
rzecz. maszyneria ż, maszynownia ż, maszynista mos, maszynistka ż, maszyniarka ż, machina ż, maszynówka ż, machinacja ż, maszynowiec m, maszynówa ż
zdrobn. maszynka ż
przym. maszynowy, machinalny
przysł. maszynowo, machinalnie
tem. słow. maszyno-
związki frazeologiczne:
(1.1) maszyna prostapracować jak maszynamaszyna Turingamaszyna wirtualna
etymologia:
(1.1) franc. machine
(1.6) niem. Maschine[2]
(1.7) por. rum. maşină[3], gw. ukr. маши́на[3]
(1.8) niem. Maschine
uwagi:
zob. deus ex machina
tłumaczenia:
(1.8) zobacz listę tłumaczeń w haśle: pociąg
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „maszyna” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 Małgorzata Stefaniak, „Absztyfikant założył ancug”, czyli o niemieckich zapożyczeniach we współczesnej polszczyźnie potocznej, w: Język, Komunikacja, Informacja nr 6/2011, red. I. Koutny, P. Nowak, s. 220.
  3. 3,0 3,1 3,2 Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 135; dostęp: 9 listopada 2018.
  4. Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego, red. Jadwiga Wronicz, Galeria „Na Gojach”, Ustroń 2010, ISBN 978-83-60551-28-8.