Indeks:Nowogrecki - Związki frazeologiczne
Związki frazeologiczne (frazeologizmy) w języku nowogreckim.
Α
[edytuj]- αβγό του Κολόμβου → jajko Kolumba
- αγοράζω γουρούνι στο σακί → kupować kota w worku
- αδύνατο φύλο → słaba płeć
- αίσθηση του χιούμορ → poczucie humoru
- ακάνθινος στέφανος → korona cierniowa
- αλλάζω κάποιον/κάτι σαν τα πουκάμισα → zmieniać kogoś/coś jak rękawiczki
- ανάμεσα στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη → między Scyllą a Charybdą
- άνω κάτω → do góry nogami
- ανωτέρα βία → siła wyższa
- απαγορευμένος καρπός → zakazany owoc
- απεργία ζήλου → strajk włoski
- αργά ή γρήγορα → prędzej czy później, wcześniej czy później
- αρματωμένος σαν αστακός → uzbrojony po zęby
- ασθενές φύλο → słaba płeć
- άσχημος σαν μαϊμού → brzydki jak małpa
- άσχημος σαν μπουλντόγκ → brzydki jak noc
- άσωτος υιός → syn marnotrawny
- αφήνω στον τόπο → położyć trupem, zabić na miejscu
- αχίλλειος φτέρνα → pięta Achillesa
- αδελφή ψυχή → bratnia dusza
- αναλύομαι σε δάκρυα → płakać jak bóbr, rozpływać się we łzach
- αυλάκι τρέχουν τα δάκρυά μου → płakać jak bóbr
Β
[edytuj]- βαδίζω στα ίχνη κάποιου → iść w ślady kogoś, wstępować w czyjeś ślady
- βάζω στο συρτάρι → odłożyć do szuflady, schować do szuflady
- βάζω τα δυνατά μου → robić wszystko, co w mojej mocy
- βάπτισμα του πυρός → chrzest bojowy
- βαράω μύγες → zbijać bąki
- βαράω το κεφάλι μου στον τοίχο → walić głową w mur
- βγάζω αφρούς → dostać białej gorączki, pienić się
- βλάκας με πατέντα → patentowany dureń
- βρέχει με το κανάτι → lać jak z cebra
Γ
[edytuj]- γελώ με την καρδιά μου → śmiać się całym sercem
- γεμίζω τις μπαταρίες μου → ładować akumulatory
- γη της επαγγελίας → ziemia obiecana
- για τα μπάζα → nic niewart
- γίγαντας με πήλινα πόδια → kolos na glinianych nogach
- γίνομαι κουβάρι → zwinąć się w kłębek
- γίνομαι Τούρκος → wkurzać się
- γκρεμίζω τις γέφυρες → palić za sobą mosty
- γόρδιος δεσμός → węzeł gordyjski
- γυναίκα ελαφρών ηθών → kobieta lekkich obyczajów
Δ
[edytuj]- δαγκώνω τη γλώσσα μου → ugryźć się w język
- δαμόκλειος σπάθη → miecz Damoklesa
- δεν έχω τίποτα να χάσω → nie mieć nic do stracenia
- δεν πιστεύω στα μάτια μου → nie wierzyć własnym oczom
- δεν πιστεύω στ' αφτιά μου → nie wierzyć własnym uszom
- δεν τα βάζω κάτω → nie dawać za wygraną
- δεσμοί αίματος → więzy krwi
- διά πυρός και σιδήρου → ogniem i mieczem
- διαίρει και βασίλευε → dziel i rządź
- διπλωματία των κανονιοφόρων → dyplomacja kanonierek
- δοκιμάζω την τύχη μου → próbować szczęścia
- δούρειος ίππος → koń trojański
- δρακόντειοι νόμοι → drakońskie prawa
Ε
[edytuj]- είμαι όλος/όλη αφτιά → zamieniać się w słuch
- είμαι τρελός για → mieć bzika na punkcie czegoś
- ειρωνεία της τύχης → ironia losu
- έκοψε η μαγιονέζα → sprawa się rypła
- έκτη αίσθηση → szósty zmysł
- εν ριπή οφθαλμού → w mgnieniu oka
- εποχή των ισχνών αγελάδων → chude lata, chudy rok
- έτσι κι αλλιώς → tak czy owak, w każdym razie
- έτσι κι έτσι → jako tako, tak sobie
- εύκολη γυναίκα → kobieta lekkich obyczajów
- εφτά θαύματα του κόσμου → siedem cudów świata
- έχω καβούρια στην τσέπη → mieć węża w kieszeni
- έχω κάλο στο κεφάλι → mieć nierówno pod sufitem
- έχω κάλο στο μυαλό → mieć nierówno pod sufitem
- έχω κάλο στον εγκέφαλο → mieć nierówno pod sufitem
- έχω καλό σκοπό → mieć poważne zamiary
- έχω σοβαρό σκοπό → mieć poważne zamiary
- έχω τα μάτια μου δεκατέσσερα → mieć oczy szeroko otwarte
- έχω τα μάτια μου τέσσερα → mieć oczy szeroko otwarte
- έχω το ένα μου πόδι στο λάκκο → być jedną nogą w grobie
Ζ
[edytuj]Η
[edytuj]- η άλλη όψη του νομίσματος → druga strona medalu
- η άλλη πλευρά του νομίσματος → druga strona medalu
- ήρωας της ημέρας → bohater dnia
Θ
[edytuj]Ι
[edytuj]Κ
[edytuj]- κάθομαι στα καρφιά → siedzieć jak na szpilkach
- κάθομαι στο σκαμνί → zasiąść na ławie oskarżonych, trafić na ławę oskarżonych
- και οι τοίχοι έχουν αφτιά → ściany mają uszy
- κακήν κακώς → bez pardonu, bezlitośnie
- καλοπερνώ σαν πασάς → żyć jak pączek w maśle
- κάνω τα στραβά μάτια → przymykać oko
- κάνω την πάπια → udawać Greka
- κάνω τον κουτό → udawać durnia
- καπνίζω σαν Αράπης → palić jak smok
- κατά φαντασίαν ασθενής → chory z urojenia
- κατά φωνή και το πουλί → o wilku mowa
- κατά φωνή κι ο γάιδαρος → o wilku mowa
- κέρας της Αμάλθειας → róg Amaltei, róg obfitości
- κινώ γη και ουρανό → poruszyć niebo i ziemię
- κινώ θεούς και δαίμονες → poruszyć niebo i piekło
- κλείνομαι μέσα σε τέσσερις τοίχους → zamykać się w czterech ścianach
- κυνήγι μαγισσών → polowanie na czarownice
- κόβω τις γέφυρες → palić za sobą mosty
- κοιλάδα των δακρύων → dolina łez, dolina płaczu
- κοιμάμαι με τις κότες → chodzić spać z kurami
- κοινό μυστικό → tajemnica poliszynela
- κοκκινίζω μέχρι τ' αυτιά → czerwienić się po uczy
- κοκκινίζω ως τ' αυτιά → czerwienić się po uczy
- κόπρος του Αυγεία → stajnia Augiasza
- κόπρος του Αυγείου → stajnia Augiasza
- κορυφή του παγόβουνου → wierzchołek góry lodowej
- κουτί της Πανδώρας → puszka Pandory
- κρατώ την ψυχραιμία μου → zachować zimną krew
- κρέμομαι από μια κλωστή → wisieć na włosku
- κροκοδείλια δάκρυα → łzy krokodyle, krokodyle łzy, krokodyli płacz
- κύκνειο άσμα → łabędzi śpiew
Λ
[edytuj]- λερώνω τα χέρια μου με αίμα → splamić ręce krwią
- λευκή απεργία → strajk włoski
- λευκός θάνατος → biała śmierć
- λέω τα πράγματα με τ' όνομά τους → nazywać rzeczy po imieniu
Μ
[edytuj]- μαθηματική ακρίβεια → aptekarska dokładność
- μάνι μάνι → w mig, migiem
- μάννα εξ ουρανού → manna z nieba
- μαύρο πρόβατο → czarna owca
- μαύρο χιούμορ → czarny humor
- μαύρος πίνακας → czarna lista, czarna księga
- μαύρος χρυσός → czarne złoto
- με κλειστά μάτια → z zamkniętymi oczami
- με μια λέξη → jednym słowem
- με τη σέσουλα → od groma
- με το σταγονόμετρο → jak na lekarstwo
- μέθοδος του καρότου και του ραβδιού → metoda kija i marchewki
- μένω στήλη άλατος → zamienić się w słup soli
- μερίδα του λέοντος → lwia część
- μεταξύ σφύρας και άκμονος → między młotem a kowadłem
- με τις οκάδες → od groma, co niemiara
- με το σταγονόμετρο → jak na lekarstwo
- μήλον της Έριδος → jabłko niezgody
- μήνας του μέλιτος → miodowy miesiąc
- μια ωραία πρωία → pewnego pięknego poranka
- μίτος της Αριάδνης → nić Ariadny
- μου βγήκε ο κούκος αηδόνι → płacić jak za zboże, przepłacać
- μου κόστισε ο κούκος αηδόνι → płacić jak za zboże, przepłacać
- μου στοίχισε ο κούκος αηδόνι → płacić jak za zboże, przepłacać
- μπουκιά και συχώριο → palce lizać, paluszki lizać
- μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα → i tak źle, i tak niedobrze
Ν
[edytuj]Ξ
[edytuj]Ο
[edytuj]- όγδοο θαύμα του κόσμου → ósmy cud świata
- ο Θεός να με βγάλει ψεύτη → obym był fałszywym prorokiem, obym był złym prorokiem
- οπλισμένος σαν αστακός → uzbrojony po zęby
- όπως-όπως → byle jak, naprędce
- όταν ασπρίσει ο κόρακας και γίνει περιστέρι → jak rak świśnie a ryba piśnie
- ουράνιος θόλος → sklepienie niebieskie
Π
[edytuj]- παίζω με τη φωτιά → igrać z ogniem
- παίζω με το αυτί → grać ze słuchu
- παίρνω κάποιον στο μεζέ → drwić z kogoś
- πάνω από το πτώμα μου → po moim trupie
- πάρθιο βέλος → partyjska strzała
- πεθαίνω στα γέλια → umierać ze śmiechu
- περίοδος των ισχνών αγελάδων → chude lata, chudy rok
- πετάγομαι σαν ελατήριο → skoczyć jak na sprężynie
- πετσί και κόκαλο → skóra i kości
- πετώ στον έβδομο ουρανό → być w siódmym niebie
- πιθάρι του Διογένη → beczka Diogenesa
- ποιος θα το φανταζόταν! → kto by się spodziewał
- πίνω σαν σφουγγάρι → pić jak szewc
- πληρώνω με το ίδιο νόμισμα → odpłacać tą samą monetą
- πύρρειος νίκη → pyrrusowe zwycięstwo
- παρά τρίχα → o mały włos
- πλύση εγκεφάλου → pranie mózgu
- πράσινα άλογα → bzdury, brednie
- πράσινο κύμα → zielona fala
- πρίγκιπας του παραμυθιού → książę z bajki
- πύργος της Βαβέλ → wieża Babel
- πυρετός του χρυσού → gorączka złota
Ρ
[edytuj]- ραγίζω την καρδιά κάποιου → złamać komuś serce
- ράδιο αρβύλα → poczta pantoflowa
- ραντεβού στα τυφλά → randka w ciemno
- ρίχνω λάδι στη φωτιά → dolewać oliwy do ognia
Σ
[edytuj]- σανίδα σωτηρίας → ostatnia deska ratunku
- σαν τη χελώνα → jak żółw
- σε βάρκα γεννήθηκες; → nie masz drzwi w domu?
- σελήνη του μέλιτος → miodowy miesiąc
- σηκώνω τους ώμους μου → wzruszyć ramionami
- σηκώνω χέρι σε → podnosić rękę na
- σιδηρούν παραπέτασμα → żelazna kurtyna
- σιδηρούς χαρακτήρας → żelazny charakter
- σισύφεια προσπάθεια → syzyfowa praca
- σκληρό νόμισμα → twarda waluta
- σκοτώνω την ώρα μου → zabijać czas
- σουσάμι, άνοιξε! → sezamie, otwórz się!
- σπεύδε βραδέως → śpiesz się powoli
- σταγόνα στον ωκεανό → kropla w morzu
- σταγόνα-σταγόνα → po trochu, powoli
- στέκομαι κλαρίνο → wyprężyć się jak struna
- στην αγκαλιά του Μορφέα → w objęciach Morfeusza
- στην αναβροχιά καλό και το χαλάζι → na bezrybiu i rak ryba
- στις ελληνικές καλένδες → do greckich kalend
- στο άνθος της ηλικίας → w kwiecie wieku
- στο καλό και να μας γράφεις! → krzyż na drogę
- στο χείλος της αβύσσου → na skraju przepaści
- στο χείλος της καταστροφής → na krawędzi przepaści
- στο χείλος του γκρεμού → na skraju przepaści
- συνήγορος του διαβόλου → adwokat diabła
- σώος και αβλαβής → cały i zdrowy
Τ
[edytuj]- τέταρτη εξουσία → czwarta władza
- τεχνητή αναπνοή → sztuczne oddychanie
- τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; → pilnuj swego nosa
- τι θέλει η αλεπού στο παζάρι; → pilnuj swego nosa
- τινάζομαι σαν ελατήριο → zerwać się jak za naciśnięciem sprężyny
- το έχω στην άκρη της γλώσσας μου → mieć coś na końcu języka
- τονώνω το ηθικό → podnosić na duchu
- το στόμα του είναι βόθρος → klnie jak szewc
- τρέμω και τη σκιά μου → bać się własnego cienia
- τρίβω τα χέρια → zacierać ręce
- τρικυμία σ' ένα ποτήρι νερό → burza w szklance wody
- Τρίτος Κόσμος → Trzeci Świat
- τροφή για τα κανόνια → mięso armatnie
- τρύπιος κουμπαράς → dziurawy worek
Υ
[edytuj]Φ
[edytuj]- φανάρι του Διογένη → latarnia Diogenesa
- φαύλος κύκλος → błędne koło
- φέρνω σε δύσκολη θέση → stawiać w trudnej sytuacji, stawiać w przykrym położeniu
- φοβάμαι και τον ίσκιο μου → bać się własnego cienia
- φορώ τα κέρατα σε κάποιον → przyprawić komuś rogi
- φωνή βοώντος εν τη ερήμω → głos wołającego na puszczy
- φως φανάρι → jasne jak słońce
Χ
[edytuj]- χαμόγελο της Τζοκόντας → uśmiech Giocondy
- χτύπημα κάτω από τη ζώνη → cios poniżej pasa
- χύνεται πολλή μελάνη → wylać morze atramentu
- χωρίς ανάσα → bez wytchnienia
- χωρίς περιστροφές → bez ogródek