Izvorni kod stranice Kosovo

{{other uses}}
{{redirect|Kosova}}
{{Infokutija zemlja
| mikronacija             = 
| konvencionalno_dugo_ime = Republika Kosovo
| ime                     = 
| izvorno_ime             = {{Infobox |subbox=yes |bodystyle=font-size:80%;font-weight:normal;
  | rowclass1 = mergedrow |label1=[[Albanski]]: |data1={{Lang|al|Republika e Kosovës}}
  | rowclass2 = mergedrow |label2=[[Srpskohrvatski]]:|data2={{Lang|sh|Republika Kosovo / Република Косово}}
  }}
| ime_genitiv             = Kosova
| status             = 
| zastava            = Flag of Kosovo.svg
| alt_flag           = 
| zastava2           = 
| alt_flag2          = 
| grb                = Emblem of the Republic of Kosovo.svg
| alt_coat           = 
| tip_simbola        = Grb
| geslo              = 
| geslo_prijevod     = 
| državna_himna      = [[Himni i Republikës së Kosovës]]
| kraljevska_himna   = 
| drugi_simbol       = 
| tekst_simbol       = 
| drugi_tip_simbola  = 
| tekst_tipa_simbola = 
| slika_karte  = Kosovo on the globe (Europe centered).svg
| loctext      = 
| alt_map      = 
| opis_karte   = 
| slika_karte2 = 
| alt_map2     = 
| opis_karte2  = 
| glavni_grad  = [[Priština]]
| latd  = 42 | latm  = 40 | latNS  = N
| longd = 21 | longm = 10 | longEW = E
| najveći_grad         = 
| tip_najvećeg_naselja = 
| najveće_naselje      = 
| službeni_jezici      = [[albanski]]<br>[[srpski]]
| nacionalni_jezici    = 
| regionalni_jezici    = 
| etničke_grupe        = 
| etničke_grupe_godina = 
| religija             = 
| demonim              = 
| org_tip      = 
| članstvo     = 
| tip_vlasti   = [[Unitarna država|Unitarna]] [[Parlamentarizam|parlamentarna]] [[republika]]
| vođa_titula1 = [[Predsjednik Kosova|Predsjednik]] 
| vođa_ime1    = [[Vjosa Osmani]]
| vođa_titula2 = [[Premijer Kosova|Premijer]]
| vođa_ime2    = [[Albin Kurti]]
| vođa_titula3 = 
| vođa_ime3    = 
| vođa_titula4 = 
| vođa_ime4    = 
| vođa_titula5 = 
| vođa_ime5    = 
| vođa_titula6 = 
| vođa_ime6    = 
| vođa_titula7 = 
| vođa_ime7    = 
| vođa_titula8 = 
| vođa_ime8    = 
| vođa_titula9 = 
| vođa_ime9    = 
| zakonodavac  = [[Skupština Republike Kosovo|Skupština]]
| gornji_dom   = 
| donji_dom    = 
| suverenitet_tip      = [[Nezavisnost]] 
| suverenitet_napomena = od [[Srbija|Srbije]]
| uspostava_događaj1   = {{nowrap|[[Kosovska deklaracija o nezavisnosti (2008)|Deklaracija nezavisnosti]]}}
| uspostava_datum1     = {{nowrap|[[17. februara]] [[2008.]]}}
| uspostava_događaj2   = 
| uspostava_datum2     = 
| uspostava_događaj3   = 
| uspostava_datum3     = 
| uspostava_događaj4   = 
| uspostava_datum4     = 
| uspostava_događaj5   = 
| uspostava_datum5     = 
| uspostava_događaj6   = 
| uspostava_datum6     = 
| uspostava_događaj7   = 
| uspostava_datum7     = 
| uspostava_događaj8   = 
| uspostava_datum8     = 
| uspostava_događaj9   = 
| uspostava_datum9     = 
| uspostava_događaj10  = 
| uspostava_datum10    = 
| uspostava_događaj11  = 
| uspostava_datum11    = 
| uspostava_događaj12  = 
| uspostava_datum12    = 
| površina_km2     = 10887
| površina_oznaka  = Ukupno
| površina_fusnota = 
| površina_rang    = 
| vode             = 1.0
| površina_oznaka2 = 
| površina_podaci2 = 
| površina_oznaka3 = 
| površina_podaci3 = 
| stanovništvo_proc         = 1,761,985
| stanovništvo_proc_godina  = [[2022.]]
| stanovništvo_proc_rang    = 151
| stanovništvo_oznaka2      = 
| stanovništvo_podaci2      = 
| stanovništvo_oznaka3      = 
| stanovništvo_podaci3      = 
| stanovništvo_popis        = 
| stanovništvo_popis_godina =
| stanovništvo_popis_rang   =
| gustoća_stanovništva      = 162
| stanovništvo_gustina_rang = 
| broj_članica              =
| GDP_PPP                     = $29.629 mlrd.
| GDP_PPP_rang                = 148
| GDP_PPP_godina              = [[2024.]]
| GDP_PPP_per_capita          = $16,760
| GDP_PPP_per_capita_rang     = 100
| GDP_nominal                 = $11.226 mlrd.
| GDP_nominal_rang            = 155
| GDP_nominal_godina          = [[2024.]]
| GDP_nominal_per_capita      = $6,337
| GDP_nominal_per_capita_rang = 104
| Gini          = 29.0
| Gini_ref      =                    
| Gini_rang     = 
| Gini_godina   = [[2017.]]
| Gini_promjena = increase
| HDI           = 0.762
| HDI_ref       = 
| HDI_rang      = 
| HDI_godina    = [[2021.]]
| HDI_promjena  = increase
| valuta     = [[euro]] 
| valuta_kod = EUR
| vremenska_zona     = [[CET]]
| utc_nadom          = +1
| vremenska_zona_DST = [[CEST]]
| utc_nadom_DST      = +2
| DST_napomena       = 
| antipodi           = 
| datum_format       = dd.mm.gggg.
| pozivni_broj       = +383
| svetac_zaštitnik   =
| internetski_nastavak = [[.xk]] (predloženi)
| službeni_website     =
| slika_karte3 = 
| širina_karte =
| alt_map3     =
| opis_karte3  =
| fusnota_a = 
| fusnota_b = 
| fusnota_c = 
| fusnota_d = 
| fusnota_e = 
| fusnota_f = 
| fusnota_g = 
| fusnota_h = 
| fusnota_1 = 
| fusnota_2 = 
| fusnota_3 = 
| fusnota_4 = 
| fusnota_5 = 
| fusnota_6 = 
| fusnota_7 = 
| fusnota_8 = 
| komentar  = 
}}
'''Kosovo''' ({{Jez-alb|Kosova}}), službeno '''Republika Kosovo''' ({{Jez-alb|Republika e Kosovës}}), [[međunarodna reakcija na proglašenje nezavisnosti Kosova|delimično je priznata država]] u [[jugoistočna Evropa|jugoistočnoj Evropi]]. Najveću granicu ima sa [[Srbija|Srbijom]] na severu i istoku (duljina granice: 352 km), zatim [[Severna Makedonija|Severnom Makedonijom]] na jugu (159 km), [[Albanija|Albanijom]] na jugozapadu (112 km) te [[Crna Gora|Crnom Gorom]] (79 km) na zapadu. Nezavisnost od Srbije proglasila je 17.  februara 2008. usvajanjem deklaracije u [[Skupština Kosova|Skupštini Kosova]] u [[Priština|Prištini]]. Srbija je i dalje smatra svojom [[Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija|autonomnom pokrajinom]] iako je Briselskim sporazumom iz 2013. godine priznala njegove institucije.

Od završetka [[Rat na Kosovu|rata na Kosovu]] i potpisivanja vojno-tehničkog sporazuma u Kumanovu [[1999]]. godine, kao i donošenja [[Rezolucija Saveta bezbednosti OUN 1244|Rezoulucije SB OUN 1244]], Kosovo se nalazi pod administracijom [[Ujedinjene nacije|UN]] ([[UNMIK]]), deo čijih ovlasti je je od [[16. februar]]a [[2008]]. počela preuzimati misija [[Evropska Unija|Evropske Unije]] pod nazivom [[Euleks]]. Od [[17. februara]] [[2008]]. godine, kada je [[parlament Kosova]] [[Jednostrano proglašenje nezavisnosti|unilateralno]] doneo odluku o proglašenju nezavisnosti od [[Srbija|Srbije]],<ref>[http://xs4.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2008&mm=02&dd=17&nav_id=285184 B92. Vesti: Kosovo proglasilo nezavisnost. 17. februar 2008, 23.27 č]</ref> na najvećem delu teritorije, u kome većinu čine [[Albanci]], funkcioniše jednostrano proglašena država po imenu Republika Kosovo ({{lang-sq|Republika e Kosovës}}, {{lang-sh|Republika Kosovo}}), koja je stekla [[Međunarodna reakcija na proglašenje nezavisnosti Kosova|delimično međunarodno priznanje]] [[SAD]] i većine evropskih država. [[Republika Srbija]] i dalje smatra Kosovo delom svog suverenog teritorija, odnosno autonomnom pokrajinom ({{lang-sh|Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija}})<ref>[http://www.srbija.gov.rs/pages/article.php?id=56753 Ustav Republike Srbije] ''Preambula ustava'', 10. novembar 2006.</ref>, ali je njena vlast ograničena na paralelne organe vlasti u izolovanim enklavama sa [[Srbi|srpskim]] stanovništvom, te graničnom pojasu poznatom kao [[Severno Kosovo]].

Kosovo ima oko 1.8 miliona stanovnika. Službeni jezici su [[Albanski jezik|albanski]] i [[Srpski jezik|srpski]], a glavni grad je [[Priština]].

== Ime ==
Kosovo se prema geografskim kriterijima može podijeliti na dvije cjeline: istočno Kosovo koje se tradicionalno zove Kosovo i zapadno Kosovo, koje [[Srbi]] zovu ''[[Metohija]]'', a [[Albanci]] ''Dukađin'' odnosno ''Rrafsh i Dukagjinit''. S vremenom je istočni dio regije cijelom Kosovu dao ime.

Riječ ''Kosovo'' dolazi od slavenske riječi [[kos]], koje je ime za vrstu crne ptice na [[Srpskohrvatski jezik|srpskohrvatskom jeziku]] i drugim slavenskim jezicima u regionu.<ref>[http://opinionleaders.htmlplanet.com/koskosova.html "The name Kosovo"]. Dr John-Peter Maher, Professor Emeritus of Linguistics, [[Northeastern Illinois University]]</ref> Postoje indicije da je postojalo mjesto sa istim imenom, po kojem je i čitava regija dobila ime. Kosovo je inače uobičajen naziv mnogih mjesta u [[Bosna i Hercegovina|Bosni i Hercegovini]], [[Dalmacija|Dalmaciji]] i sjevernoj [[Albanija|Albaniji]]. Albanski naziv ''Kosova'' (ili ''Kosovë'') albanizirana je slavenska riječ ''Kosovo''.

''[[Metohija]]'' potiče od grčke riječi ''μετόχια'', izraza koji označava zemlju u vlasništvu manastira. Razlog za ovo je da su se neka imanja [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]] (SPC) nalazila ovom zemljištu, koje su joj dodjelili srpski srednjovjekovni vladari. Naziv Metohija koriste isključivo Srbi, dok Albanci ne upotrebljavaju taj termin, već koriste naziv Dukađin ([[Dukagjin]]), po bogatoj albanskoj srednjovjekovnoj porodici (vidi: [[Leka Dukađini]]), koja je upravljala sjevernom Albanijom i zapadnim Kosovom. Po njima je ovaj region dobio njihovo albansko ime - ''Rrafsh i Dukagjinit''.

U [[19. vek]]u područje današnjeg Kosova je u geografskom smislu nazivano [[Severna Albanija]]<ref>{{Cite web |title=Načertanije Ilije Garašanina |url=http://www.rastko.org.rs/istorija/garasanin_nacertanije_c.html |access-date=2009-11-09 |archivedate=2015-04-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402162457/http://www.rastko.org.rs/istorija/garasanin_nacertanije_c.html |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Cite web |title=Čedomir Popov, Velika Srbija - stvarnost i mit |url=http://www.ojkrajino.com/knjige/VELIKA%20SRBIJA%20-%20AKADEMIK%20CEDOMIR%20POPOV.pdf |access-date=2009-11-09 |archivedate=2011-07-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110717140241/http://www.ojkrajino.com/knjige/VELIKA%20SRBIJA%20-%20AKADEMIK%20CEDOMIR%20POPOV.pdf |deadurl=yes }}</ref><ref>... "''cela Severna Arbanija sa glavnim mestima Skadrom, Prizrenom, Đakovicom, Peći i Prištinom bila je očišćena od turske vlasti i vojničkih garnizona''". [[Dimitrije Tucović]], [[Srbija i Arbanija]] (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 81) Prosveta, Beograd, 1950.</ref>, pre nego što je u Kneževini Srbiji počeo da se upotrebljava naziv [[Stara Srbija]]. [[1938]]. godine [[Komunistička partija Jugoslavije]] stvara skraćenicu ''Kosmet'' za '''Kos'''ovo i '''Met'''ohiju.

Danas velika većina zemalja ovu teritoriju naziva Kosovom<ref>{{Cite web |title=Rezolucija Saveta bezbednosti UN 1244 |url=http://www.un.org.yu/download/16/216-r1244_ser.pdf |access-date=2006-11-12 |archivedate=2006-10-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20061003025833/http://www.un.org.yu/download/16/216-r1244_ser.pdf |deadurl=yes }}</ref>, osim Srbije, gde je [[Slobodan Milošević|Milošević]] Ustavom Republike Srbije donetim 1990. godine promenio ranije ime "Socijalistička Autonomna Pokrajina Kosovo" u "Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija", kako bi dodatkom "Metohija" osnažio srpsku pretenziju na tu teritoriju. To njegovo nasleđe i danas je široko prihvaćeno u Srbiji.

== Istorija ==
{{main|Istorija Kosova}}
=== Antičko doba ===
[[Datoteka:Ulpiana1.JPG|thumb|desno|Ruševine [[Ulpijana|Ulpijane]]]]
{{Glavni članak|Dardanija}}
U predantičko doba na prostorima Kosova su živeli iliri(verovatno danasnji Albanci) koji su svoju kulturu širili iz reona Vinče (Vinčanska kultura 3-4 vek pne. Kosovo nosi naziv po ptici ''Kos'' za koju u albanskom jeziku nema odgovarajuće reči a reč Metohija označava crkveni posjed. U antičko doba prostor današnjeg Kosova i Metohije se nazivao [[Dardanci|Dardanija]]. Ilirska plemena se ''uglavnom'' smatraju precima današnjih Albanaca<ref name="britannica.com">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/12472/Albania ''Albania'', Encyclopædia Britannica]</ref>, mad apostoje i drugi podaci da su oni naseljavani sa područja Kavkaza i na prostoru Kosova se nalaze od 2. milenijuma pne. Dardanci su naseljavali i prostor današnje jugozapadne Srbije i deo Makedonije.

U trećem i drugom veku pre nove ere, ovim regionom su vladali dardanski kraljevi: [[Longarus]], [[Bato]] i [[Monunius]], kao i [[Etuta]], Monuniusova ćerka. Oblast Dardanije zatim dolazi pod vlast [[Antički Makedonci|Makedonaca]].

[[Antički Rim|Rimljani]] osvajaju ovu oblast 160. godine p.n.e, u toku [[Ilirski ratovi|Ilirskih ratova]]. Teritorija kasnije ulazi u sastav rimske provincije gornje [[Mezija|Mezije]] (-{Moesia Superior}-) [[87]]. godine. Od cara [[Dioklecijan]]a čini zasebnu provinciju Dardaniju (-{Dardania}-).

=== Srednji vek ===
[[Sloven]]ska plemena su počela naseljavati Balkansko poluostrvo u 6. i [[7. vek]]u, dok su oblast Kosova počeli naseljavati približno u 9. ili [[10. vek]]u.<ref name="Bebler"/> Sloveni su tu zatekli starosedeoce Arbreše. Arbreše, odnosno Ilire, mnogi smatraju za pretke današnjih Albanaca.<ref name="britannica.com"/><ref>NGL Hammond The Relations of Illyrian Albania with the Greeks and the Romans. In Perspectives on Albania, edited by Tom Winnifrith, St. Martin’s Press, New York 1992</ref><ref>[http://www.promacedonia.org/serb/cvijc/cvijic_balkansko_poluostrvo_1.pdf Balkansko poluostrvo i Južnoslovenske zemlje (1. deo)]</ref> Prva slovenska država na Kosovu je bila [[Bugarsko carstvo]], čija se vlast smenjivala za [[Vizantijsko carstvo|vizantijskom]] sve do kraja [[12. vek]]a.
[[Datoteka:Realm of Brankovic.png|thumb|desno|Kosovski posed [[Vuk Branković|Vuka Brankovića]]]]
Srpski vladari su za osvajanja teritorija južno od Raške uglavnom koristili [[krstaški pohodi|krstaške pohode]] zapadnoevropskih vladara na Bliski istok.<ref name="Bebler"/> Tokom [[12. vek]]a Srbi iz Raške počinju da prodiru na područje Kosova. Raški veliki župan [[Vukan (raški veliki župan)|Vukan]] je uspeo da osvoji [[Zvečan]] [[1091]]. i spali [[Lipljan]], ali [[1106]]. trpi poraz od Vizantije. Krajem [[12. vek]]a župan [[Stefan Nemanja]] dolazi do Lipljana i [[1170]]. kod [[Sitnica|Sitnice]] odnosi pobedu nad vizantijskom vojskom. Početkom [[13. vek]]a srpski župani su svojim posedima priključili i Kosovo. Narednih dva veka Srbi grade mnoge crkve i zadužbine u ovoj oblasti. Od toga doba pa do pada pod tursku vlast, područje je važan deo [[srednjevekovna Srbija|srpske srednjevekovne države]]. Neko vreme je grad [[Prizren]] prestonica srpskih vladara [[Stefan Dušan|Dušana]] i Uroša. Grad [[Peć]] je bio središte srpske pravoslavne [[Pećka patrijaršija|Pećke patrijaršije]] [[1346]].-[[1457]]. godine (kasnije ponovo [[1557]]-[[1766]]). Područje se dobro razvija, [[rudarstvo]] i [[stočarstvo]] sa [[ratarstvo]]m je prisutno. [[Rudnik Trepča]] se spominje od [[1303]]. kao nalazište [[olovo|olova]] i [[srebro|srebra]]. [[Novo Brdo]] je jedan od najvažnijih rudnika Srbije toga doba, i iz njega se vadi srebro i olovo. Srebro u tom rudniku je bilo pomešano sa [[zlato]]m, i srpski vladari su imali dobre prihode od rada rudnika. Za vreme postojanja srpskih država od XIII do XV veka, većinu stanovništva u toj oblasti uglavnom su činili Srbi.<ref name="Bebler"/>

[[1389]]. godine u [[Kosovska bitka|bitci na Kosovu]], [[Srbi]] i [[Bosanci]] su pobedili. Posredni dokaz je taj da se osmanska imperija nije odvažila na dalje napade sledećih 30 godina. Ipak zbog velikih ljudskih gubitaka na Srbskoj strani oni su pristali na vazalni položaj čime se Osmanlijama otvara put za dalje osvajanje Balkanskog poluostrva. Između [[1371]] i [[1398]] godine Kosovom i Metohijom je vladao [[Vuk Branković]], gospodar Kosova i [[Drenica (predeo)|Drenice]], koji 1389. godine postaje turski vazal. Nakon propasti srednjevekovne [[Srpska despotovina|srpske despotovine]] [[1459]]. godine, Kosovo dolazi pod otomansku vlast.

=== Otomanski period ===
{{Glavni članak|Kosovski vilajet}}

Između [[1459]] i [[1912]] godine, Kosovo je bilo u sastavu [[Osmansko carstvo|Osmanskog carstva]]. Područje Kosova do godine [[1541]]. pripada rumelijskom [[ejalat]]u. Od 1541. do 1580. pripada budimskom, zatim bosanskom, a od [[1607]]. opet rumelijskom ejalatu. Po turskom sistemu dolazi do podele na [[sandžak (oblast)|sandžake]] (okrug), kaze (srez), i nahije i kadiluke (opština). Tokom turske vladavine, na teritoriji današnjeg Kosova i Metohije su postojali [[Prizren]]ski i [[Vučitrn]]ski sandžak, da bi kasnije bio formiran [[Kosovski vilajet]], prvobitno sa sedištem u [[Prizren]]u, a potom u [[Skoplje|Skoplju]].

Tokom viševekovne Otomanske vladavine dolazi do krupnih demografskih promena u sastavu stanovništva. Od kraja 14. veka, dolazi do pomeranja srpskog i dela albanskog stanovništva ([[Klimenti]]) na zapad i sever Balkanskog poluostrva. Srbi su se neprestano iseljavali ka severu, u današnju [[Šumadija|Šumadiju]], [[Srem]], [[Mačva|Mačvu]] i [[Vojvodina|Vojvodinu]].<ref name="Bebler"/> S druge strane, Albanaci su se u plodnije krajeve doseljavali iz planinske i siromašne severne Albanije, o čemu svedoči činjenica da kosovski Albanci govore severnoalbanskim dijalektom „Gega“.<ref name="Bebler"/>

[[Datoteka:Kosovo02.png|thumb|[[Kosovski vilajet]], 1875-1878.]]
[[Datoteka:Vilayet of Kosovo (1881–1913) map.png|thumb|[[Kosovski vilajet]], 1881-1912.]]
Sve teže prilike u turskom carstvu vremenom dovode do ustanaka i nemira stanovnika, naročito za vreme ratova Austrije sa Turskom. U borbu protiv Turaka stupaju Srbi i Albanci se pridružuju austrijskoj vojsci Đ. Pikolominija koja nadire ka [[Skoplje|Skoplju]]. Nakon poraza Austrijanaca, sa austrijskom vojskom se povlače i Srbi, zajedno sa grupama Albanaca, iz [[Priština|Prištine]], [[Peć]]i, [[Mitrovica|Mitrovice]], Prizrena i [[Novi Pazar|Novog Pazara]], u strahu od turske osvete. Najveće pojedinačno iseljavanje Srba sa Kosova zbilo se [[1690]]. godine, a predvodio ga je patrijarh srpske pravoslavne crkve [[Arsenije III Čarnojević]]. Računa se da je tada sa patrijarhom u Vojvodinu došlo pešice i na kolima oko 100.000 “duša”<ref name="Bebler"/>, što je ostalo upamćeno kao [[Velika seoba Srba]]. Ovim premeštanjima, srpski etnički centar se seli iz starih područja Raške i Kosova u sliv Morave i Vojvodinu. Usled ovih seoba, neki smatraju da je srpsko stanovništvo na Kosovu već pri kraju [[18. vek]]a postalo brojčano manjinsko.<ref name="Bebler"/>

Od sredine [[19. vek]]a vođena je [[Borba za nezavisnost Albanije]], a centar albanskog nacionalnog pokreta je bio na Kosovu. [[10. jun]]a [[1878]]. godine na sastanku u Prizrenu Albanci osnivaju [[Prizrenska liga|Prizrensku ligu]]. Zahtevi Turskoj su bili autonomija za Albance, i ujedinjenje u jedan vilajet. Porta je ovo odbila, i počeo je ustanak [[1879]]. kojim je turska vlast svrgnuta u Vučitrnu, Prizrenu, Đakovici, Prištini, Peći i drugde. Turska šalje Derviš-pašu sa vojskom da razbije ustanak, i on od aprila [[1881]]. ulazi u Prizren, Đakovicu i Peć. Smirenje je bilo privremeno, jer ponovo izbijaju nemiri po pašinom povratku u Carigrad. Lokalne bune niču [[1883]]. i [[1884]]. godine.<ref name="VE4-656">Vojna enciklopedija, Beograd, 1972., knjiga četvrta, strana 656.</ref> Od godine [[1905]]. do [[1912]]. Albanci dižu niz ustanaka. U julu [[1908]]. u [[Ferizovići]]ma (stari i sadašnji naziv [[Uroševac]]po osnivaču grada Srbskom caru Stefan Uroš) započinje albanski ustanak, kojim se pokušava izvesti oslobođenje od Turaka. Augusta [[1909]]. izbija novi ustanak, a Mladoturci šalju vojsku koja u krvi guši ustanak Albanaca na Kosovu. Godine [[1912]]. ponovo dolazi do ustanka pod vođstvom Opšteg ustaničkog komiteta, na području [[Drenica|Drenice]], Peći, Đakovice, i severne Albanije. Ustanici zauzimaju čitavo Kosovo, severnu Albaniju, pa čak i Skoplje, na šta Mladoturska vlada podnosi ostavku.

=== Prvi balkanski rat ===
{{Glavni članak|Prvi balkanski rat|Zločini nad Albancima u Balkanskim ratovima}}
Srpska i [[Crna Gora|crnogorska]] vojska su napale otomansku državu u [[Prvi balkanski rat|Prvom balkanskom ratu]] oktobra [[1912]]. prodirući na Kosovo i Metohiju. Sa otomanske strane su naišli na slab otpor, a jedine značajne prepreke srpskom napredovanju pružale su albanske jedinice [[Isa Boljetini|Ise Boljetinija]], [[Idriz Seferi|Idriza Seferija]] i [[Bajram Curi|Bajrama Curija]].<ref name="Lav Trocki">[http://www.danas.rs/dodaci/vikend/otpor_okupaciji_i_modernizaciji.26.html?news_id=105029 Lav Trocki, Otpor okupaciji i modernizaciji]</ref>

=== Period Kraljevine ===
{{Glavni članak|Srbizacija|Kosovski komitet|Kolonizacija Kosova|Kačaci}}
Nakon prisajedinjenja Kosova Kraljevini Srbiji, [[Kosovski Albanci]] su bili suočeni sa politikom prisilne [[srbizacija|srbizacije]], koja se ogledala u zabrani korišćenja albanskog jezika, pokrštavanju, kolonizaciji i etničkom čišćenju.<ref>[http://www.archive.org/details/reportofinternat00inteuoft Izveštaj međunarodne komisije za ispitivanje uzroka i vođenja Balkanskih ratova]</ref> U novoj državi, albanska naselja su bila preimenovana srpskim nazivima (npr. [[Ferizović]] u [[Uroševac]]), a Albancima je bilo zabranjeno da se školuju na svom jeziku.<ref>[http://books.google.com/books?id=OTW9XKUmrxsC&pg=PA10&dq=Serbianisation+albanians Howard Clark, Civil Resistance in Kosovo]. London: [[Pluto Press]], 2000. {{ISBN|0-7453-1569-0}}</ref> Usled pojačanog pritiska na Albance i Turke pod srpskom upravom, mnogi se iseljavaju sa Kosova.<ref name="VE4-656"/>
[[Datoteka:Azem Galica and Shota Galica.jpg|thumb|150px|[[Azem Galica]] i [[Šota Galica]], vođe kačaka iz [[Drenica|Drenice]].]]
Nakon stvaranja Kraljevine SHS [[1918]]. godine, na Kosovu je započeo oružani otpor albanskih kačaka. Iste godine, osnovan je Komitet narodne odbrane Kosova, poznatiji kao [[Kosovski komitet]], koji se borio za izdvajanje teritorija naseljenih Albancima (Kosova, Metohije, zapadne Makedonije i delova [[Sandžak]]a) iz novoformirane [[Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca|Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca]] i za njihovo pripajanje Albaniji.<ref name="Antonić">{{Cite web |title=Goran Antonić, Kosovski komitet i Kraljevina SHS u svetlu jugoslovenskih izvora 1918–1920 |url=http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=73e8a192-bda1-4f3f-b8cf-b0dfdf40f641&articleId=3d26c45f-4a66-4fed-8b20-afc37354a461 |access-date=2009-11-10 |archive-date=2011-09-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110923035253/http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=73e8a192-bda1-4f3f-b8cf-b0dfdf40f641&articleId=3d26c45f-4a66-4fed-8b20-afc37354a461 |dead-url=yes }}</ref> Poznatije vođe kačaka su bili [[Azem Bejta]] (poznat i kao Azem Galica), Bajram Curi, Hasan Vučitrna, Iso Boljetinac, Mehmed Delija, Elez Jusug i drugi, koji su skoro u svim mestima imali svoje odrede.<ref name="Saradnja kačaka i VMRO - a">{{Cite web |title=Saradnja kačaka i VMRO - a |url=http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml |access-date=2009-11-10 |archive-date=2011-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722044524/http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml }}</ref> Kačaci su u oblasti [[Drenica|Drenice]] čak uspeli da oforme „oslobođenu“ oblast koju su nazivali Mala Albanija (alb. ''Arbnia e Vogel''). Krajem septembra [[1924]]. godine srpska vojska je u velikoj akciji uz opsežnu upotrebu artiljerije razbila većinu kačačkih odreda i likvidirala njihove vođe.<ref name="Saradnja kačaka i VMRO - a"/>

[[Kraljevina Jugoslavija]] je nastojala da politikom [[Agrarna reforma|agrarne reforme]] i merama [[kolonizacija|kolonizacije]] utiče na izmenu etničke slike Kosova i Metohije.<ref name="balistička pobuna"/> Beogradska vlada je započela opsežan program kolonizacije Kosova, dajući prednost Srbima, a posebno bivšim vojnicima ili pripadnicima [[četnici|četničkih]] odreda.<ref>[http://books.google.com/books?id=OTW9XKUmrxsC&pg=PA10&dq=Serbianisation Howard Clark, Civil resistance in Kosovo]</ref> Na Kosovo i Metohiju je planski kolonizivano oko 65.000 nealbanskog stanovništva sa raznih krajeva Jugoslavije.<ref name="balistička pobuna">[http://www.serbianunity.net/culture/library/ovk/pobuna.html Prva balistička pobuna]</ref> Bilo je i oduzimanja zemlje od Albanaca, što dovodi do pobuna čitavih sela, i intervencije vojske. U međuratnom periodu (1918-1941), koji je trajao 23 godine, na Kosovu je skoro osamnaest godina bila uspostavljena vojna uprava.<ref name="Mirdita">{{Cite web |title=Zef Mirdita, Albanci u svjetlosti vanjske politike Srbije |url=http://www.hic.hr/books/jugoistocna-europa/mirdita.htm |access-date=2009-11-10 |archive-date=2001-06-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20010625113900/http://www.hic.hr/books/jugoistocna-europa/mirdita.htm |dead-url=yes }}</ref>

[[Komunistička partija Jugoslavije]] deluje na Kosovu i Metohiji, i [[1938]]. komunisti stvaraju naziv ''Kosmet'' za područje. KPJ se zalaže za autonomiju Kosmeta i bratsku ravnopravnost njegovih naroda, protivi se iseljavanju Albanaca, oduzimanju njihove zemlje i teroru nad njima.<ref name="VE4-656"/>

=== Drugi svetski rat ===
{{Glavni članak|Velika Albanija}}
[[Datoteka:Kosovo 1941.png|thumb|180px|left|Podela Kosova, 1941.]]
[[Datoteka:Boro i ramiz.jpg|desno|thumb|150px|[[Boro Vukmirović]] i [[Ramiz Sadiku]], narodni heroji Jugoslavije]]
Između [[1941]]. i [[1945]]. godine, za vreme okupacije [[Sile osovine|Sila osovine]], [[Kraljevina Italija]] je [[Aneksija|anektirala]] najveći deo Kosova i priključila ih Kraljevini Albaniji, pod italijanskim protektoratom (vidi: [[Velika Albanija]]). Manje delove Kosova zauzimaju Nemci i Bugari.<ref name="VE4-657">Vojna enciklopedija, Beograd, 1972., knjiga četvrta, strana 657.</ref> Italijani se prikazuju kao oslobodioci Albanaca, uvode [[albanski jezik]] u upravi i školstvu, i dozvoljavaju upotrebu albanske zastave.<ref name="VE4-657"/>

Zbog terora okupatora i albanskih kvislinških odreda, veliki broj Srba se seli u Crnu Goru i Srbiju. U oktobru 1941. osniva se i Metohijski NOP (''narodno-oslobodilački partizanski'') odred. Ipak, veće akcije se ne vrše na Kosovu sve do početka 1943. godine, kada postaje aktivniji [[NOP odred Zejnel Ajdini]] formiran krajem 1942.<ref name="VE4-657"/> Aprila 1943. ginu [[Boro Vukmirović]] i [[Ramiz Sadik]], članovi CK KP. Uprkos svim naporima, do konačnog oslobođenja Jugoslavije, na Kosovu i Metohiji nije bilo slobodne teritorije i partizani deluju u vrlo teškim uslovima.<ref name="VE4-658">Vojna enciklopedija, Beograd, 1972., knjiga četvrta, strana 658.</ref> Takođe, tokom Drugog svetskog rata na teritoriji Kosova delovale su i [[četnici|četničke]] jedinice [[Kosta Pećanac|Koste Milovanovića Pećanca]].

Nakon kapitulacije Italije 1943. godine, Nemci okupiraju Albaniju i Kosovo. Područje zauzimaju [[partizani]] posle povlačenja Nemaca u novembru [[1944]].<ref name="VE4-658"/> Međutim, u decembru 1944. u većem delu Kosova dolazi do masovne pobune Albanaca protiv NOV i Jugoslavije. [[Vrhovni štab NOVJ|Vrhovni štab NOV i POJ]] šalje oko 30.000 vojnika [[JNA]], a 8. februara 1945. godine uvodi vojnu upravu za područje Kosova i Metohije. Tim merama je tek u [[mart]]u [[1945]]. slomljen otpor kosovskih Albanaca.<ref name="VE4-658"/>

=== Period SFRJ ===
{{Glavni članak|Socijalistička Autonomna Pokrajina Kosovo|Nemiri na Kosovu 1981.}}
[[Datoteka:Locator map Kosovo in Yugoslavia.svg|thumb|[[Socijalistička Autonomna Pokrajina Kosovo]] u [[SFRJ]]]]
Posle završetka rata, Kosovo i Metohija su vraćeni [[Jugoslavija|Jugoslaviji]] i ulaze u sastav Narodne (kasnije Socijalističke) Republike Srbije. ''Autonomna Kosovsko-Metohijska Oblast'' (AKMO) zvanično je proglašena 10 Jula 1945. godine. Aprila [[1963]]. godine AKMO je uzdignuta na nivo pokrajine, postavši ''Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija''. [[Novembar|Novembra]] [[1968]]. godine ime pokrajine je promenjeno u ''[[Socijalistička Autonomna Pokrajina Kosovo]]'', a Metohija je uklonjeno iz naziva. Prema [[Ustav Srbije iz 1974. godine|ustavu Srbije iz 1974. godine]], Kosovo je imalo -{''[[de facto]]''}- status federalne jedinice [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|SFRJ]], iako je formalno i dalje bilo deo Srbije.

[[Kosovski Albanci]] su početkom 1980-ih tražili da [[SAP Kosovo]] postane sedma [[republika]] [[SFRJ]] i da [[Albanci]] budu izjednačeni u pravima sa ostalim [[sloven]]skim narodima Jugoslavije.<ref name="Bebler">[http://www.pescanik.info/content/view/2171/66/ Anton Bebler, Propuštena prilika]{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Jugoslovenske vlasti su na albanske zahteve odgovorile slanjem vojske i policije i zavođenjem vanrednog stanja na Kosovu.

=== Miloševićev period ===
{{poseban članak|Antibirokratska revolucija|Kosovski rat|Ratni zločini u Kosovskom ratu}}
Nakon što je tadašnji predsednik Centralnog komiteta [[Savez komunista Srbije|Saveza komunista Srbije]] [[Slobodan Milošević]] masovnim protestima srušio pokrajinske vlasti [[SAP Vojvodina|Vojvodine]] i republičke vlasti [[SR Crna Gora|Crne Gore]], na njihovo mesto postavivši svoje pristalice, započeo je pritiske na rukovodstvo Kosova.<ref name="Antibirokratska revolucija">{{Cite web |title=Olivera Milosavljević, Antibirokratska revolucija 1987-1989. godine |url=http://www.cpi.hr/download/links/hr/7292.pdf |access-date=2009-11-10 |archivedate=2012-03-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120307195830/http://www.cpi.hr/download/links/hr/7292.pdf |deadurl=yes }}</ref> Početkom [[1989]]. godine [[Amandmani na Ustav Srbije 1989.|najavljene promene srpskog ustava]] izazvale su generalni štrajk albanskih rudara u rudniku Stari Trg kod Prištine. 28. februara [[Predsedništvo SFRJ]] odobrava upotrebu [[JNA|vojske]] i zavodi vanredno stanje na Kosovu. Nakon toga, specijalne snage srpske policije upale su u rudarska okna i ugušile štrajk albanskih rudara. Pohapšeno je na stotine osoba, a pokrajinsko rukovodstvo je smenjeno. [[23. mart]]a 1989. godine kosovski parlament usvaja ustavne amandmane. Kosovo gubi dotadašnju široku autonomiju i ponovo dobija ''Metohija'' u nazivu.

Albanci su nakon oduzimanja autonomije upražnjavali pasivni otpor, odbijajući da učestvuju u političkom životu Srbije, ne izlazeći na izbore ni na popis. Nekoliko meseci kasnije, većinsko albansko stanovništo pokrajine je [[1990]]. godine proglasilo nezavisnost [[Republika Kosovo (1990 - 2000)|Republike Kosova]], što nije priznala ni jedna država osim Albanije. Od tada Albanci su počeli da organizuju paralelne državne institucije, kao što su škole, poreski sistem, sudstvo i policija. [[1994]]. godine je od osnovana [[Oslobodilačka vojska Kosova]], paravojna organizacija čiji je cilj bio nezavisno Kosovo, koja se pri tome koristila sredstvima oružane borbe. Ona je [[1996]]. započela sa oružanim napadima na srpsku vojsku i policij, posle čega su u oblasti [[Drenica]] izbili veći oružani sukobi između OVK i srpsko-jugoslovenskih snaga u kojima su se našli i mnogi nedužni civili.<ref>{{cite news|title=Kosovo Chronology: From 1997 to the end of the conflict|url=http://www.fco.gov.uk/Files/kfile/koschron.pdf|publisher=British Parliament|date=1. 6. 1999|accessdate=20. 9. 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030731142318/http://www.fco.gov.uk/Files/kfile/koschron.pdf|archivedate=2003-07-31|deadurl=yes}}</ref> 23.11. 1998., UN je zabilježio 200.000 raseljenih osoba po Kosovu. Pregovori između srbijanskih i kosovskih vlasti oko statusu Kosova nisu završili sporazumom niti dogovorom.<ref>{{cite web| title=World: Europe - Kosovo blueprint rejected |author=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/219825.stm|date=23.11. 1998}}</ref> Pojavio se obrazac: OVK napadne MUP Srbije, a ovaj onda izvrši nesrazmjeran odgovor, sa Vojskom Jugoslavije i teškim oružjem, pri čemu dolazi i do nerazlikovanja albanskih vojnika od civila.<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/1999/99| title=Report of the Secretary-General prepared pursuant to resolutions 1160 (1998), 1199 (1998) and 1203 (1998) of the Security Council [S/1999/99]|date=31.1. 1999|publisher=UN|page=11-15}}</ref>

Tri sedmice nakon početka bombardovanja SRJ je registrovano je 525.787 albanskih izbeglica sa Kosova. Mesec dana kasnije, broj izbeglica je porastao na 781.618.<ref name="HRW under orders">{{cite news |title=Under Orders: War Crimes in Kosovo |url= http://www.hrw.org/legacy/reports/2001/kosovo/undword-03.htm  |publisher=[[Human Rights Watch]] |date= |accessdate=15. 10. 2009.}}</ref> Sukob je završen kada je u junu 1999. SRJ pristala na povlačenje svojih vojnih i policijskih snaga.

Podaci iz jula [[2009]]. godine pokazuju je da je hrvatska manjina koja je postojala na Kosovu sve do [[NATO bombardovanje SRJ|NATO bombardovanja SRJ]] u potpunosti nestala.<ref name="CIA" />

{{Glavni članak|Međunarodna reakcija na proglašenje nezavisnosti Kosova}}
Posle [[NATO bombardovanje SRJ|NATO bombardovanja SRJ]] [[1999]] godine, Kosovo i Metohija dolazi pod upravu [[Ujedinjene nacije|Ujedinjenih nacija]]. Prema [[Rezolucija Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244|Rezoluciji 1244]], Kosovo i Metohija je deo Srbije i [[Savezna republika Jugoslavija|Savezne republike Jugoslavije]], ali je pod kontrolom UN. Administracione poslove obavljaju Ujedinjene nacije bez učešća Srbije (rezolucija 1244 Saveta bezbednosti od 10. juna [[1999]].). Zločini nad nealbanskim življem na Kosovu i Metohiji su intenzivirani dolaskom međunarodne uprave.<ref>{{Cite web |title=B92. Reports: Testimonies about organ trade, 17.02.2011 |url=http://www.b92.net/eng/news/politics-article.php?yyyy=2011&mm=02&dd=17&nav_id=72766 |access-date=2011-10-13 |archive-date=2012-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121104181702/http://www.b92.net/eng/news/politics-article.php?yyyy=2011&mm=02&dd=17&nav_id=72766 |dead-url=yes }}</ref>

Nakon što međunarodni [[pregovori o statusu Kosova]] nisu doveli do konsenzusa o [[ustavni status Kosova|ustavnom statusu]], [[Kosovski parlament]] je [[17. februar]]a [[2008]]. proglasio nezavisnost Kosova od Republike Srbije. Tu odluku je Vlada Srbije još iste večeri poništila kao protivpravni akt privremenih organa u Prištini<ref>[http://xs4.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2008&mm=02&dd=17&nav_category=640&nav_id=285213 B92. Vesti: Srbija poništava nezavisnost. 17. februar 2008, 23.51 č]</ref>, i od tada srpska diplomatija intenzivno radi protivu kosovske nezavisnosti. [[Međunarodna reakcija na proglašenje nezavisnosti Kosova]] je i dalje podeljena. Republiku Kosovo je dosad priznalo 93 država članica UN-a i Tajvan.<ref>https://www.istinomer.rs/analize/koliko-je-relevantno-sto-pet-milijardi-ljudi-ne-priznaje-kosovo/</ref> Ipak, [[UN]] i dalje službeno smatra Kosovom dijelom Srbije. Albanci imaju vlast na najvećem delu Kosova, uz iznimku nekih enklava koje su pod kontrolom Srba, odnosno pojasa na severu poznatog kao [[Severno Kosovo]]. Kontrola sigurnosti (unutarnji poslovi), sudski sistem i vanjski poslovi su i dalje pod punom kontrolom [[UNMIK]]-a.

<gallery>
Datoteka:Kosovo rep en.png|Republika Kosovo, priznata od strane 102 države članice Ujedinjenih nacija
Datoteka:Kosovo ap en.png|Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija u sastavu Srbije, prema Vladi Srbije i državama koje nisu priznale nezavisnost Republike Kosovo
</gallery>

== Demografija ==
[[Datoteka:ChildrensDayInKosovo2.JPG|thumb|Deca sa Kosova u narodnoj nošnji.]]
{{main|Demografija Kosova}}
Kosovo ima oko 1,804,838 stanovnika (jul [[2009]]).<ref name="CIA">{{Cite web |title=CIA World Factbook - Kosovo |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html#People |access-date=2009-11-10 |archive-date=2016-07-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194718/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html#People |dead-url=yes }}</ref> Kosovo trenutno ima najmlađu populaciju u Evropi, sa fertilitetom procenjenim na 2,4 dece po ženi.<ref>[http://www.census.gov/ipc/www/idb/country/kvportal.html U.S. Census Bureau]</ref>

Prema etničkoj pripadnosti stanovništvo Kosova čine:<ref name="CIA"/>
* [[Albanci]] 82%,
* [[Srbi]] 13% i
* ostali 5% ([[Bošnjaci]], [[Goranci]], [[Romi]], [[Turci]], [[Aškalije]], [[Egipćani]]).

== Administrativna podjela ==
{{main|Administrativna podjela Kosova}}
[[File:Harta e Rajoneve të Kosovës (me emra).svg|thumb|250px|Okruzi Kosova s granicama općina.]]
[[Republika Kosovo]] od [[2000.]] godine podijeljena je na sedam [[Okruzi Kosova|okruga]] ([[albanski|alb.]]: ''rajone'', [[ćirilica|ćir.]] окрузи), koji predstavljaju prvi nivo [[Administrativna podjela Kosova|administrativne podjele]] Kosova. Okruzi se dalje dijele na [[Općine Kosova|općine]], kojih ima ukupno 38. 

Okruzi Kosova su:

{| class="sortable wikitable" 
|- bgcolor=#cccccc
! Okrug!! Mapa !! Površina (km²) !! Populacija ([[2011.]]) !! Gustoća (/km²) !! [[Općine Kosova|Općine]] !! Naselja
|- align=center 
| align=left|'''[[Ferizaji (okrug)|Ferizaji]]'''<br>{{small|''Rajoni i Ferizajit'' ([[albanski|alb.]])<br>''Uroševački okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Урошевачки округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}}
| [[File:Urosevac in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 1,030
| 185,806
| 180
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Ferizaji (općina)|Ferizaji]]
* [[Hani i Elezit (općina)|Hani i Elezit]]
* [[Kaçaniku (općina)|Kaçaniku]]
* [[Shtimja (općina)|Shtimja]]
* [[Štrpce (općina)|Štrpce (Shtërpca)]]
| 126<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Ferizajt|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/ferizaj.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=14 maj 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160514182539/http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/ferizaj.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Gjakova (okrug)|Gjakova]]'''<br>{{small|''Rajoni i Gjakovës'' ([[albanski|alb.]])<br>''Đakovički okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Ђаковички округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}}
| [[File:District of Gjakova in Kosovo.svg|100px]]
| 1,129
| 214,672
| 190
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Deçani (općina)|Deçani]]
* [[Gjakova (općina)|Gjakova]]
* [[Juniku (općina)|Juniku]]
* [[Rahoveci (općina)|Rahoveci]]
| 164<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Gjakovës|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/gjakove.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=28 gusht 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180828022213/http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/gjakove.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Gjilani (okrug)|Gjilani]]'''<br>{{small|''Rajoni i Gjilanit'' ([[albanski|alb.]])<br>''Gnjilanski okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Гњилански округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}}
| [[File:Gjilani in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 1,206 
| 180,783
| 150
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Gjilani (općina)|Gjilani]]
* [[Kamenica (općina)|Kamenica]]
* [[Klokot (općina)|Klokot (Kllokoti)]]
* [[Parteš (općina)|Parteš (Parteshi)]]
* [[Ranilug (općina)|Ranilug (Ranillugu)]]
* [[Vitia (općina)|Vitia]]
| 287<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Gjilanit|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/gjilan.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=28 gusht 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180828022619/http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/gjilan.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Mitrovica (okrug)|Mitrovica]]'''<br>{{small|''Rajoni i Mitrovicës'' ([[albanski|alb.]])<br>''Kosovskomitrovački okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Косовскомитровачки округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}} 
| [[File:Kosovska Mitrovica in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 2,077 
| 272,247
| 110
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Leposavić (općina)|Leposavić (Leposaviqi)]]
* [[Mitrovica (općina)|Mitrovica]]
* {{nowrap|[[Severna Mitrovica (općina)|Severna Mitrovica (Mitrovica Veriore)]]}}
* [[Skënderaji (općina)|Skënderaji]]
* [[Vushtrria (općina)|Vushtrria]]
* [[Zubin Potok (općina)|Zubin Potok (Zubin Potoku)]]
* [[Zvečan (općina)|Zvečan (Zveçani)]]
| 267<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Mitrovicës|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/mitrovice.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901024851/https://www.gjiganti.com/kosova/komunat/mitrovice.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Peja (okrug)|Peja]]'''<br>{{small|''Rajoni i Pejës'' ([[albanski|alb.]])<br>''Pećki okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Пећки округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}} 
| [[File:Pec in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 1,365
| 174,235	
| 130
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Istog (općina)|Istog]]
* [[Klina (općina)|Klina]]
* [[Peja (općina)|Peja]]
| 118<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Pejës|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/peje.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901025234/https://www.gjiganti.com/kosova/komunat/peje.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Priština (okrug)|Prishtina]]'''<br>{{small|''Rajoni i Prishtinës'' ([[albanski|alb.]])<br>''Prištinski okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Приштински округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}} 
| [[File:Pristina in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 2,470
| 477,312
| 223
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Kosovo Polje (općina)|Fushë Kosova]]
* [[Gllogoci (općina)|Gllogoci]]
* [[Gračanica (općina)|Gračanica (Graçanica)]]
* [[Lipjani (općina)|Lipjani]]
* [[Novo Brdo (općina)|Novo Brdo (Novobërda)]]
* [[Obiliqi (općina)|Obiliqi]]
* [[Podujeva (općina)|Podujeva]]
* [[Priština (općina)|Prishtina]]
| 298<ref>{{cite web|title=Komunat e Rajonit të Prishtinës|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/prishtine.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=29 korrik 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170729230735/http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/prishtine.html|url-status=dead}}</ref>
|- align=center 
| align=left|'''[[Prizreni (okrug)|Prizreni]]'''<br>{{small|''Rajoni i Prizrenit'' ([[albanski|alb.]])<br>''Prizrenski okrug'' ([[Srpskohrvatski|sh.]])<br>''Призренски округ'' ([[ćirilica|ćir.]])}} 
| [[File:Prizren in Kosovo (Kosovo independent).svg|100px]]
| 1,397
| 331,670
| 240
| align=left style="font-size:smaller"|
* [[Dragashi (općina)|Dragashi]]
* [[Malisheva (općina)|Malisheva]]
* [[Mamusha (općina)|Mamusha]]
* [[Prizren (općina)|Prizreni]]
* [[Suhareka (općina)|Suhareka]]
| 195<ref>{{cite web|title=Komunat në rajonin e Prizrenit|url=http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/prizren.html|website=Gjiganti.com|accessdate=7 tetor 2017|language=sq|archive-date=28 gusht 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180828022645/http://www.gjiganti.com/kosova/komunat/prizren.html|url-status=dead}}</ref>
|}

== Povezano ==
* [[Istorija Kosova]]
* [[Demografija Kosova]]
* [[Srpsko-albanski sukob]]
* [[Kosovski mit]]
* [[UNMIK Kosovo]]

== Izvori ==
{{reflist|2}}

== Eksterni linkovi ==
{{Commonscat|Kosovo}}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_Kosovo Atlas Kosova i Metohije na Vikimedijinoj Ostavi]
* [http://www.kryeministri-ks.net/?page=3,1 Kancelarija premijera Kosova], [http://www.ks-gov.net/portal/srp.htm Vlada Kosova] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090610210012/http://www.ks-gov.net/portal/srp.htm |date=2009-06-10 }}
* [http://www.president-ksgov.net/?id=1,67,67,67,s,,, Predsednik Kosova]
* [http://www.assembly-kosova.org/?cid=3,1 Skupština Kosova]
* [http://www.srbija.gov.rs/kosovo-metohija/index.php?id=20797 Vlada Republike Srbije: Kosovo i Metohija]
* {{en icon}} [http://www.unmikonline.org/ UNMIK] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110222015539/http://www.unmikonline.org/ |date=2011-02-22 }}
* {{en icon}} [http://www.dmoz.org/Regional/Europe/Serbia/Kosovo/ Kosovo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091126005542/http://www.dmoz.org/Regional/Europe/Serbia/Kosovo/ |date=2009-11-26 }} na ''Open Directory Project''
* {{en icon}} [http://www.albanian.com/main/countries/kosova Opšte informacije sa Albanian.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060820204102/http://www.albanian.com/main/countries/kosova/ |date=2006-08-20 }}
* {{en icon}} [http://www.lib.utexas.edu/maps/kosovo.html Mape Kosova i Metohije] sa ''Perry-Castañeda Library Map Collection''

{{Evropa}}
{{Faktički nezavisne države i teritorije}}
{{Authority control}}

[[Kategorija:Kosovo| ]]
[[Kategorija:Države u Evropi]]
[[Kategorija:Djelomično priznate države]]