Gaan na inhoud

Swjatowid

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Zbruch-idool in Krakau, Pole
Moderne Swjatowid-standbeeld in Głogów, Pole
Moderne Swjatowid-standbeeld in Otrebusy, Pole

Swjatowid (ook Svetovid, Suvid, Svantevit, Zvantevith, Świętowit, ens.) was die Slawiese god van oorlog, vrugbaarheid en oorvloed. Soms word na hom verwys as Beli (of Bjali) Wid (of Vide) (Beli = wit, helder), soos in ’n Serwiese volksgedig:

Vojevao Beli Vide
Tri god'ne s kleti Turci
A čet'ri s crni Ugri...

In Afrikaans:

Wit Wid het oorlog gevoer –
Drie jaar teen die vervloekte Turke
En vier teen die swart Hongare...

Voorkoms

[wysig | wysig bron]

Swjatowid word verbind met oorlog en voorspellings. Hy word uitgebeeld as ’n god met twee koppe wat vorentoe kyk en twee wat agtertoe kyk. Een standbeeld beeld hom uit met vier koppe wat elk in ’n ander rigting kyk, ’n simboliese verteenwoordiging van die vier windrigtings, en dalk ook die vier seisoene van die jaar. Elke gesig het ook ’n ander kleur: wit (noord, vir Wit-Rusland), rooi (wes), swart (suid, vir die Swartsee) en groen (oos).[1]

Hy dra altyd sy swaard (soms boog) in die een hand en ’n drinkhoring in die ander. Swjatowid het ’n wit perd gehad wat in sy tempel aangehou is en deur priesters versorg is. Daar is geglo dat hy in gevegte op die perd gery het, wat gesorg het vir voorgevoelens. Oorwinnings in gevegte, handelsreise en geslaagde oeste het alles van Swjatowid afgehang.

Etimologie

[wysig | wysig bron]

Boris Ribakof het beweer dis die vier gesigte van die gode Peroen, Swarog, Lada en Mokosj. Saam kyk hulle na die vier uithoeke van die wêreld. Dit het aanleiding gegee tot die verkeerde verklaring van die god se naam as "wêreldsiener" (swet = "wêreld", wid = "sig"). Die vorms Sventevith en Zvantewith wys egter die naam is afgelei van die woorde svętъ (heilige) en vit (lord, heerser, wenner).

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Oekraïense Sowjet-ensiklopedie-woordeboek, Kiëf, 1987.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Svetovid