Saltar al conteníu

Doo wop

De Wikipedia
Doo wop
Oríxenes musicales Música folclórica, Blues
Oríxenes culturales Mediu oeste, n'Estaos Xuníos
Instrumentos comunes A capela
Popularidá Bien popular en EE.XX. dende 1950 hasta 1960
Subxéneros
Rhythm and Blues
Fusiones
Country blues
[editar datos en Wikidata]
Los Earth Angels, grupu español d'harmonía vocal que participaron como invitaos honoríficos (por convertise nos Today's Doo wop Masters Series Premier Band) nel festival qu'axuntó a los grandes artistes d'Estaos Xuníos d'esti xéneru en mayu de 2010 en Pittsburgh, Pennsylvania.
Un Mercury de 1949 típicu de les clases populares de la movida xuvenil de finales de los años 1960 nos Estaos Xuníos.

El doo wop ye un estilu vocal de música nacíu de la unión de los xéneros rhythm and blues y góspel.[1][2] Desenvolver en comunidaes afroamericanes de los Estaos Xuníos mientres los años 40 y algamó la so mayor popularidá ente los 50 y los 60.[3] Surdió de les cais de ciudaes industriales de la rexón nordeste d'esi país: Nueva York, Filadelfia, Chicago, Baltimore y Pittsburgh, onde los rapazos axuntábense llevando a cabo interpretaciones.[4] Nun principiu, foi un estilu musical que taba dirixíu a una audiencia principalmente adulta y afroamericana, pa darréu estendese a un mercáu adolescente y multirracial.[5]

Dellos historiadores aseguren que mientres esta dómina grabar nos Estaos Xuníos más de quince mil discos d'esti estilu, y que'l so soníu harmónicu de voces enxareyaes qu'incorporaben elementos de rhythm and blues, jazz, swing y gospel, consistieron nel modelu que-y dio formatu al rock and roll.[6][7]

Anque s'hai romantizado que los sos entamos empezaron nes esquines de caleyones, (Street corner style)[8] realmente empezó nos antoxanes y garaxes de les cases de los mozos, en pequeñes xuntes de cinco o seis adolescentes qu'intentaben sorprender a les sos novies o adquirir cierta popularidá. Cola so espansión, empezó a practicase nos caleyones y práuticamente en cualquier llugar que pudiera ufiertar un ecu que reforzara los sos arreglos vocales.[9] Ello ye que esti procedimientu foi'l que dio nome a la frase que darréu, en 1975, convertir na tema Looking for an echo - "Buscando un Ecu" - de Richard Reicheg (autor que recibió xunto cola so banda un premiu Grammy en Meyor Composición Instrumental al añu siguiente).[10]

Carauterízase polos sos conteníos de voces a capela[11] y por consistir en melodíes nes qu'un vocalista principal ye acompañáu polos coros y frases del restu del grupu, que usualmente componer de trés cantantes o más.[12] Les composiciones inclúin un ampliu rangu de voces; contratenor, falsete, tenor, barítonu y so vocal.[13]

Na mayoría de grabaciones d'estudiu la so instrumentación ye bien llixera, amenorgada a un meru acompañamientu de fondu. Les actuaciones caltienen un ritmu de batería bien simple, otorgando l'absolutu dominiu a los diversos rexistros melódicos de les voces la riqueza harmónica.[14] Por cuenta de esto, el Doo wop ye tamién conocíu pol nomatu de icecream changes.

Les primeres interpretaciones sonaben a grupos d'estudiantes que-y dedicaben un cantar a la so novia o amiga.[15] Les sos lletres, compuestes de sílabes ensin sentíu y usualmente d'una melodía simple y de calter románticu[16] captaben l'atención de les adolescentes al sentise claramente identificaes col mensaxe qu'unviaben, polo que se convirtieron en típiques de les verbenes y d'alcuentros nos patios de recréu de los institutos,[17] onde tamién yera frecuente faer «piques» ente ellos pa demostrar quién yeren meyores.[18]

Col so proliferación y xunto a l'apaición ya impautu del rock and roll vocal, llegó tamién una folada de moces qu'empezaron a llucir tupés[19] y vistimientes pa identificase col movimientu,[20] como yera'l casu de delles féminas usando priendas con llunares.[21]

Dellos músicos del Bronx allegaben a les escueles públiques pa enseña-yos a los rapazos la téunica, y darréu, munchos colexos y centros sociales apurríen-yos un llugar onde pudieren ensayar, de cuenta que se caltuvieren alloñaos de les cais, de la drogadicción y de la delincuencia.[22] Delles ilesies como la de San Anthony, (de la cual surdió'l grupu femenín The Chantels, que'l so esclusivu soníu tenía'l so raigañu na música llitúrxica d'esta institución)[23] collaboraron xunto a emisores de radio a promocionar l'estilu.

El mánager de la emisora de radio "WWRL Rocky Bridges", circulaba con una furgoneta peles cais del Bronx promocionáu'l xéneru, ente que la compañía "Co-Op" entamaba eventos musicales ente distintes formaciones de rapazos. Coles mesmes, el Doo wop collaboró en romper barreres raciales ente bandes de blancos y de color que collaboraben xuntes.[24]

Etimoloxía

[editar | editar la fonte]
El grupu neoyorquín de Doo wop The Quotations nuna actuación en direuto nel Benedum Center, Pennsylvania.

Esisten desalcuerdos sobre'l verdaderu significáu y empiezos d'usu del términu, anque los espertos coinciden en que consiste nun estilu de voces harmonioses basaes nel Blues y que suelen incluyir sílabes ensin sentíu que formen la so base principal.[25] Xeneralmente, les voces d'acompañamientu inclúin la frase "doo wop ah doo wop", d'onde s'envalora que provién el so nome.[26]

De primeres, mientres el so apoxéu, nun se-y llamaba asina, esti tipu de música nun tenía un nome específicu; el términu Doo wop nun s'usaba. En 1950, a esti tipu de soníu harmonizáu conocíase-y principalmente como Rock and Roll.[27] y en menor midida Rhythm and blues.[28] Sicasí, esti postreru yera tamién un términu xeneralizáu, yá que incluyía solistes, instrumentalistas y bandes de Jump blues, según grupos vocales. Puede ser que'l términu más precisu usáu nesos díes fora «Vocal group harmony» (grupu d'harmonía vocal), pero inda nun cuntaba con nome oficial, a pesar de qu'a finales de 1950 y principios de 1960 apoderaba les principales llistes d'ésitos.

Esiste ciertu tracamundiu sobre cuál foi la primer grabación que contenía la frase «doo-wop». Xeneralmente reconozse a When You Dance, del grupu The Turbans (Herald Records H-458) de 1955, como al primera tema d'ésitu n'usar estes sílabes na so portada, según al primeru nel que s'escucha'l términu «doo-wop». Sicasí, Tim Lucy, un fan de l'harmonía vocal, reveló que, el primer senciellu n'usala foi la tema Never en 1954, d'un grupu de Los Angeles llamáu Carlyle Dundee & The Dundees (Space 201), onde'l coru acompaña al vocalista cantando la frase doo wop.[29] Dellos miembros d'esta banda convirtiéronse darréu nuna banda llamada The Calvanes.

Equivocadamente informóse de que la frase haber acuñáu'l disc jockey de radio Gus Gossert a principios de 1970. Sicasí, el mesmu Gossert dixo que yá la usaben primero que él pa categorizar los discos en California. Depués de dalgún tiempu, el términu cuayó como descripción y categoría pal rythm and blues d'harmonía vocal. Munches coleiciones que se componíen puramente de composiciones orixinales d'esti xéneru vender sol nome de doo wop, que sigue vixente güei día.

Larry Chance, el vocalista de la banda The Earls, comentó nuna entrevista que; «el Doo wop convirtiérase nun arte escaecío por cuenta de la creciente proliferación de bandes britániques, según el soníu Motown, hasta qu'una serie de dee jays como Gus Gossert, Jerry Blavat y Don K. Reed ente otros, refugaron aceptar el so fin y amosar a la industria discográfico qu'inda había mercáu pa les vieyes bandes d'harmonía vocal».[30]

The Mills Brothers na grabación de la tema Till Then (Hasta entós) en 1944, dambos con vistes al cese de la segunda guerra mundial y de la proliferación de la música Doo wop. (Courtesy of the Fraser MacPherson ta c/o Guy MacPherson).
Partitura que representa la típica progresión harmónica usada nes composiciones de música popular del oeste d'Estaos Xuníos.

L'estilu representaba la culminación de llargues hores de práutica, y la creatividá de los adolescentes xunto al suañu de llograr ésitu nel mundu de la música por aciu l'encruz d'estilos, amás del amor que sentíen pola harmonía vocal.[31] Dende la so perspeutiva, la meyor ruta escontra l'ésitu consistía n'afaer los estándares de la música popular del momentu a los estilos contemporáneos de voces negres. Les pronunciaes traces de rhythm and blues y gospel nel so trabayu, reflexaben les influencies qu'adquirieren na so redolada dende la so infancia; la ilesia, les actividaes sociales y los problemes raciales qu'aprucíen nos ghettos.[32]

El doo wop ta marcadamente rellacionáu con el treme rockabilly, prueba d'ello atópase na popular tema Little Darlin', de la llista d'Estaos Xuníos American Top 40, escritu por Maurice Williams y publicáu per primer vegada por The Zodiacs en 1957, que básase nuna melodía doo wop con prominente énfasis en clave rítmica. Hai de solliñar que, siendo una de les pieces más populares de la dómina, foi interpretada por numberosos artistes, como lo fixo Elvis nel so álbum Moody Blue o la banda Sha Na Na nel Woodstock Festival del 69, anque tamién les Lennon Sisters, con una apreciada pero curtia interpretación que rodaron mientres el so propiu espectáculu musical, emitíu dende 1969 hasta 1970 na cadena de radio y televisión d'Estaos Xuníos ABC.[33] Coles mesmes, atópase dientro de los 100 grandes ésitos d'esti xéneru.[34]

Les voces d'harmoníes vocales interprétense y suenen como un ecu per debaxo de la voz del vocalista principal, el contratenor. Coles mesmes, el tenor, de timbre más claru y brillante, canta xunto al barítonu xuniendo les sos voces al unísonu,[35] dexando al tenor llevar el falsete sobre la voz principal, de la que la voz del baxu asítiase llastiendo de fondu a la fin.[36] De cutiu los arreglos fáense d'oyíu, en contraste colos típicos sofisticaos arreglos del acapela contemporaneu.[37]

Unu de les temes más afamaes y representativos del xéneru doo wop ye'l senciellu Earth Angel, grabáu y publicáu pol grupu The Penguins en setiembre de 1954, sol sellu Doctone, pero qu'evolucionara d'otres bandes primero que ellos publicar por primer vegada.[38]

Bandes como Dion and the Belmonts, The Platters, The Crests y un llargu cientu d'agrupaciones que s'estremaben en grupos de blancos y de negros xeneró temes bien distintes ente ellos, inclusive dientro del mesmu estilu. Los grupos negros teníen mayor enclín al rhythm and blues de los 40, ente que los blancos, de procedencia italiana,[39] recordaben a les taranteles napolitanes.

Como peculiaridá, cabo destacar qu'esistía ciertu enclín en delles bandes a usar nomes d'aves na so presentación comercial. D'esta miente surdieron delles agrupaciones, ente les que cabo mentar: The Ravens, The Penguins, The Cardinals, The Crows y The Flamingos ente munchos otros.[40]

Oríxenes

[editar | editar la fonte]
Los Earth Angels Interpretando al tradicional estilu caleyeru en Pittsburgh.

Los sos raigaños provienen de los años 1930 y 1940, evolucionando a partir de grupos que cantaben gospel nes ilesies de les aldegues africanes d'Estaos Xuníos.[41] Sicasí, nesti mesmu momentu incorporáronse-y tamién influencies del blues, dándo-y la so propia identidá. N'ocasiones, dellos miembros de les ilesies que cantaben gospel, ente unes 3 y 6 persones, atropar nes esquines cola so propia música y lletres, polo xeneral, cantando sobre l'amor o les rellaciones sentimentales.

Ente unu de los primeros exemplos grabaos en vinilu de música vocal afroamericana atópase'l cantar My Prayer, de los Ink Spots en 1939, que xunto a The Mills Bros, fueron unu de los grupos vocales de color más populares ente empiezos de la década de 1930 y 1940. La influencia que los Ink Spots tuvieron n'otros grupos vocales foi notable mientres esti periodu y puede escuchase nes interpretaciones de munchos d'ellos, como por casu en The Temptations.[42]

Envalórase que la dómina del so momentu principal como estilu, ta definida ente dos grabaciones primaries en 1948, It's Too Soon To Know publicada por The Orioles nel so álbum It's A Natural y el llanzamientu en 1961 de On Lover's Island polos BlueJays nel so álbum Milestone.[43]

A lo llargo de la historia tornóse llargamente la contribución que los hispanos apurriéron-y a los grupos d'harmonía vocal. Envalórase que la razón d'esta esclusión foi'l fechu de que munchos d'ellos atopábense nuna prominente posición pa llevar a cabu'l papel de cruzáu étnicamente nos grupos vocales. Nos primeros desarrollos del soníu street corner, especialmente nes ciudaes de la mariña este d'Estaos Xuníos, los puertorriqueños solíen ser los principales vocalistas en dellos grupos, xunto a negros y blancos. Como exemplu, cabo destacar a The Crests, Frankie Lymon & The Teenagers, Five Discs y Tune Weavers qu'ente munchos otros incluyíen a llatinos pa da-y formatu al soníu del grupu.[44]

Arquiteutura

[editar | editar la fonte]
Típica rockola Wurlitzer de 24 senciellos de mediaos del sieglu XX, fotografiada nuna tabierna de Georgetown llamada The Stables, Seattle, Washington.
Caribbean Motel nel condáu de Cape May (Nueva Jersey) ufiertando aspeutu al estilu de la Yera Espacial típicu de los años 50 que depués llamaron arquiteutura Doo wop.

A principios de 1990, el Mid-Atlantic Center For The Arts acuñó'l términu Doo wop pa describir un tipu d'arquiteutura conocida como «La era del espaciu» que, yera común ente los años 50 y 60. Estes edificaciones incorporaben ángulos barrientes, colores vivos, rellumos d'estrelles, plásticos y formes de búmeran, ente otres coses. A este mesmu estilu, n'otres partes d'Estaos Xuníos denominar «Googie» o «Populuxe». Coles mesmes, dientro d'él, esisten distintes categoríes, como por casu, la «Phony Colonee» d'estilu patrióticu d'Estaos Xuníos, la «Vroom», o la «Blast Off», qu'usa parés acristalaes y techu angular que recuerda a una especie de hangares espaciales.[45]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. James Hawkins (29 de mayu de 2010). «Acapella Hymns, Doo Wop, And Barbershop Quartet: What They Have In Common» (inglés). Christianity. Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  2. U.S. Department of State publication (29 de xunetu de 2008). «R&B vocal harmony groups blended black church and secular traditions» (inglés). US.gov. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de setiembre de 2008. Consultáu'l 15 de mayu de 2010.
  3. belmonts.net. «The Belmonts» (inglés). Consultáu'l 27 d'abril de 2010.
  4. «Doo Wop Music And Its Origins» (inglés). Allsands. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  5. Michael Heatley (2006). «Doo wop». Robinbook. Consultáu'l 11 de setiembre de 2010.
  6. United Singers International. «Acapella Doo Wop» (inglés). Consultáu'l 16 de xunu de 2010.
  7. Anthony Barbosa (agostu de 2002). «The Arts» (inglés). Consultáu'l 3 de xunu de 2010.
  8. Rare Rockin’ Records Production (2009). «The Earth Angels Biography» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 15 de xunetu de 2011. Consultáu'l 5 de xunu de 2010.
  9. «50's Rock & Roll, R&B and Doo Wop» (inglés). San Antonio craigslist (17 de mayu de 2010). Consultáu'l 3 de xunu de 2010.
  10. Ian McFarlane. «Looking For An Echo» (inglés). PopArchives. Consultáu'l 31 d'avientu de 2011.
  11. fdmuchow. «Remember sidewalk serenades?» (inglés). Greenpoint. Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2011. Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  12. Irgod (5 d'abril de 2010). «Meet The Earth Angels!» (inglés). Consultáu'l 2 de xunu de 2010.
  13. «The Doo Wop Sound» (inglés). www.history-of-rock.com. Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  14. Matías Gutiérrez Reto (abril de 2005). «Los nuevos grupos vocales de folclor de fines de los años ‘50». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-04-17. Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  15. McGraw. history-of-rock.com (ed.): «The Doo-Wop Groups» (inglés). Consultáu'l 31 de xineru de 2010.
  16. Amazon.com (2008). «Product Description» (inglés). Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  17. Anthony J., Ph.d. Gribin (marzu de 2000). «The Complete Book of Doo-Wop» (inglés). krause publications. Consultáu'l 6 de mayu de 2010.
  18. Sergio Ariza. «Doo wop». Archiváu dende l'orixinal, el 11 de setiembre de 2009. Consultáu'l 15 de mayu de 2010.
  19. «The original New York Doo Wop Show returns to Bethel Woods» (inglés). Shannon McSweeney-LeMay (21 de xunu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de xunu de 2010. Consultáu'l 3 de xunu de 2010.
  20. Ryn Gargulinski. «How to Make Doo Wop Clothes» (inglés). Consultáu'l 12 de xunu de 2010.
  21. «George Clinton & Parliament Funkadelic». Axenda (19 de mayu de 2009). Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  22. The Doo Wop Daddies (2010). «Tom Riepenhoff» (inglés). Valley Technologies, LLC. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-04-02. Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  23. «The Chantels sing in 2009» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 7 de xunu de 2010. Consultáu'l 4 de xunu de 2010.
  24. Monique Fortune. «Welcome to the Bronx, African-American History project» (inglés). Fordham University. Consultáu'l 23 de mayu de 2010.
  25. MusicStack. musicstack.com (ed.): «Doo Wop Music» (inglés). Consultáu'l 31 de xineru de 2010.
  26. Paul and Sue (18 de xunu de 2009). «DooWop, Those Were The Days!» (inglés). Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  27. Javier Marín López (2009). Universidad de Xaén (ed.): «Género musicales». Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  28. Beth Granigan. «The guide to Wildwood's Doo wop architecture» (inglés). the Doo Wop Preservation League. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 18 d'abril de 2010.
  29. Jim Dawson (1999). «D'ónde sale'l nome Doo wop» (inglés). Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  30. «A dozen (or so) Questions for Larry Chance of The Earls with Ray D'ariano» (inglés). Consultáu'l 9 de mayu de 2010.
  31. Pruter, Robert (1996). «DOOWOP: The Chicago Scene» (inglés). University of Illinois. Consultáu'l 16 de xunu de 2010.
  32. Frank Hoffmann. «Evolution of the Genre» (inglés). Sam Houston State University. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2010. Consultáu'l 15 de xunu de 2010.
  33. www.singers.com (ed.): «The Lennon Sisters» (inglés). United Singers International. Consultáu'l 18 d'abril de 2010.
  34. Bruce (payares de 2004). «100 Greatest Uptempo-Doo wop songs0» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de mayu de 2010. Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  35. Códigu Music Group (2009). «barriu Joe Cuba L'Alcalde Del Barriu». TEKKED. Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  36. shsu.edu. «Group Harmony» (inglés). Consultáu'l 1 de mayu de 2010.
  37. «Style guide Doo wop» (inglés). A-Cappella.com, PO Box 159, 11 Seal Cove Rd., Southwest Harbor, ME 04679 1-800-827-2936. Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2008. Consultáu'l 15 de mayu de 2010.
  38. Jim Dawson (1999). «[http://www.electricearl.com/dws/earth-origin.html The origins of "Earth Angel (Will You Be Mine)" as recorded by The Penguins]» (inglés). Consultáu'l 10 de mayu de 2010.
  39. Juan y Sebastián Marce. «Los Doo wop brothers». Home Made Records. Consultáu'l 1 de xunu de 2010.
  40. «Doo-Wop Progressions» (inglés). MoneyChords (2004). Consultáu'l 10 de mayu de 2010.
  41. «Rhythm and Blues clásicu». iesanaza. Consultáu'l 11 de mayu de 2010.
  42. United Singers International. «The Ink Spots» (inglés). CGI. Consultáu'l 1 de xunu de 2010.
  43. «Defining The Doo Wop Yera» (inglés). Consultáu'l 10 de mayu de 2010.
  44. Abraham J. Santiago, Steven J. Dunham (2006). «Hispanic contribution to Doo wop» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 7 de xunetu de 2011. Consultáu'l 12 de xunu de 2010.
  45. «The Doo wop architecture of Wildwood Crest» (inglés). Wildwood Crest Historical Society (15 de xunu de 2001). Archiváu dende l'orixinal, el 2020-08-09. Consultáu'l 15 de mayu de 2010.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]