Saltar al conteníu

Garrulus glandarius

De Wikipedia
Garrulus glandarius
glayu
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Passeriformes
Familia: Corvidae
Xéneru: Garrulus
Especie: Garrulus glandarius
(Linnaeus, 1758)
Distribución
Subespecies
Ver testu
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El glayu[2], berrón[3], gabu[4] o gayu[5] (Garrulus glandarius) ye una especie d'ave paseriforme de la familia de los córvidos (Corvidae), llargamente distribuyíu pol Vieyu Mundu. Vuela n'asturies.

Nome común

[editar | editar la fonte]

Nel dominiu llingüísticu conozse comúnmente como berrón, gabu, gayu y glayu.[6]

Taxonomía

[editar | editar la fonte]

El glayu foi una de les especies descrites por Carlos Linneo nel sieglu XVIII. N'el so descripción xunir a los cuervos llamándo-y Corvus glandarius. Darréu acabó siendo creáu'l xéneru Garrulus, onde se-y incluyó. El so nome común "glayu" provién del llatín gaius.

Subespecies

[editar | editar la fonte]
G. g. albipectus
Exemplar n'Israel, con cabeza escura.
G. g. japonicus, cola cara escura.

Hai una gran disparidad ente les subespecies aceptaes d'esta especie, que s'estremen en patrones de plumaxe. Según distintes autoridaes hai ente 35 y 40 subespecies.[7][8]

Descripción

[editar | editar la fonte]
Pluma carauterística.

Ye una ave de tamañu mediu: llargor de 32 a 35 cm y envergadura alar de 54 a 58 cm.[9] Ye inconfundible, tien un plumaxe bien llamativu, anaranxáu con un panel azul claro nel pliegue alar, nes plumes terciaries. Tien amás un obispillo blancu bien llamativu, que ye'l detalle básicu pa identificala en vuelu.[9]

Nun presenta dimorfismu sexual.

Distribución y hábitat

[editar | editar la fonte]

Tien una área de distribución estensa, habitando por práuticamente toa Europa y Asia, con esceición de les zones más septentrionales, como'l norte d'Escandinavia y Rusia. Tampoco apaez nes estepes y desiertos d'Asia central, nin nos d'Oriente Mediu.

Ye un córvidu principalmente forestal, habita tanto en montes de coníferes como en montes de caducifolies, anque prefier estes postreres pola cantidá d'alimentu. Añera n'árboles.

Comportamientu

[editar | editar la fonte]

Ye una ave bien ruidosa, con un reclamu bien carauterísticu; anque cobarde, ye abondo bono de ver. Como'l restu de córvidos ye omnívoru, siendo unu de los sos principales alimentos les abiyotes, que escuende y almacena soterrándoles mientres la seronda pal so consumu pel hibiernu.[10]

Nun ye un córvidu bien sociable, de normal muévese en pequeños grupos familiares, anque s'arrexunta más en primavera. Ye una ave bien abondosa, ensin problemes xenerales de población y que de fechu nos últimos tiempos aumentó la so población enforma, como'l restu de los córvidos.

Garrulus glandarius

La fema pon ente 3 y 6 güevos de color verdosu, ente abril y xunu.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. BirdLife International. «Garrulus glandarius» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2015.4.
  2. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 15 febreru 2024.
  3. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 15 febreru 2024.
  4. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 15 febreru 2024.
  5. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 15 febreru 2024.
  6. DALLA. «Garrulus glandarius».
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Zoonomen. «Birds of the World -- current valid scientific avian names.» (inglés). Consultáu'l 20 d'ochobre de 2009.
  8. Cornell Lab of Ornithology. «Clement's Checklist 6.3» (inglés). Consultáu'l 20 d'ochobre de 2009.
  9. 9,0 9,1 Mullarney,K.; Svensson, L.; Zetterström, D; y Grant, P.J. (2003). Guía de Campu de les Aves d'España y d'Europa. Editorial Omega. ISBN 84-282-1218-X.
  10. Alonso, C. L. (2006). «Glayu – Garrulus glandarius». Enciclopedia Virtual de los Vertebraos Españoles (Madrid: Muséu Nacional de Ciencies Naturales). http://www.vertebradosibericos.org/aves/trofico/garglatr.html. Consultáu'l 1 d'avientu de 2009. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]