Saltar al conteníu

Sami kildin

De Wikipedia

El sami kildin ye una llingua sami falada na Península de Kola, nel noroeste de Rusia. Esti idioma escribir en alfabetu cirílicu.

Sami Kildin
Кӣллт са̄мь кӣлл (Kiillt saam' kiill)
Faláu en  Rusia
Falantes ~350
Puestu Nun ta ente los 100 primeros. (Ethnologue 1996)
Familia Llingües uráliques

   Finu-ugrio
     Finu-pérmicu
      Saami
          Sami Kildin

Alfabetu Alfabetu cirílicu
Estatus oficial
Oficial en Nun ye oficial
Reguláu por Nun ye reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2 smi
ISO 639-3 sjd

El saami Kildin corresponder cola rexón marcada con 8.

Distribución xeográfica

[editar | editar la fonte]

Anque'l sami kildin ye faláu por unes 500 persones al traviés de la Península de Kola, l'área alredor de Lovozero tien la mayor concentración de falantes. Ye la mayor de les llingües sami orientales per númberu de falantes, sicasí, el so futuru nun paez tan prometedor como'l sami skolt o'l sami inari. El sami akkala considérase la llingua sami más cercana al kildin. De cutiu el akkala yera consideráu un dialeutu del kildin.

Sistema d'escritura

[editar | editar la fonte]

El sami kildin ye escritu con una versión ampliada del alfabetu cirílicu que foi oficialmente aprobáu en 1937.

А а Ӓ ӓ Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж З з Һ һ
/a/ /a/* /b/ /v/ /g/ /d/ /je/ /jo/ /ʒ/ /z/ /ʰ/
И и Й й Ҋ ҋ Ј ј К к Л л Ӆ ӆ М м Ӎ ӎ Н н Ӊ ӊ
/i/ /j/ /j̊/ /k/ /l/ /l̥/ /m/ /m̥/ /n/ /n̥/
Ӈ ӈ О о П п Р р Ҏ ҏ С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц
/ŋ/ /ɔ/ /p/ /r/ /r̥/ /s/ /t/ /o/ /f/ /x/ /ts/
Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ыы Ь ь Ҍ ҍ Э э Ӭ ӭ Ю ю Я я
/tʃ/ /ʃ/ /ʃtʃ/ // /ɨ/ /j/ * /y/ /y/* /ju/ /ja/

Les vocales llargues son marcaes con un macrón (¯) sobre la vocal (y sobre la diéresis nos casos de ӓ y ӭ). Les lletres ӓ, ҋ/ј, ӆ, ӎ, ӊ, ӈ, ҏ, ъ, ь, ҍ y ӭ nun apaecen al entamu de les pallabres, por cuenta de que estes lletres marquen carauterístiques de les consonantes precedentes. La lletra h marca la preaspiración y apaez a metá o a la fin de la pallabra. N'otres versiones de la ortografía l'apóstrofu ye usáu pa marcar la preaspiración.

Ҋ y ј son formes alternaes d'escribir el mesmu soníu, una voz sorda palatal aproximante. La lletra щ apaez namái en préstamos llingüísticos rusos.

Fonoloxía

[editar | editar la fonte]

El diccionariu Rimma Kurutsj presenta les siguientes vocales pa la llingua:

Sami kildin
  anterior central posterior
llarga corta llarga corta llarga corta
zarrada |

/iː/ [ӣ]

/i/ [и] /ɨː/ [ы̄] /ɨ/ [ы] /oː/ [ӯ] /o/ [у]
media |

/yː/ [э̄]

/y/ [э] /oː/ [о̄] /o/ [o]
abierta |   /aː/ [а̄] /a ɐ/~[а]

Consonantes

[editar | editar la fonte]
Llabial Alveolar Postalveolar Palatal Velar
Nasal m n (ɲ) ŋ̊ ŋ
Oclusiva p b t d k g
Africada ts dz
Fricativa f v s z ʃ ʒ ç x sas
Aproximante
(Llateral)
j
l (ʎ)
Vibrante r

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator