Kurçaloy

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Şəhər
Kurçaloy
çeç. Курчалой-Эвла
43°12′16″ şm. e. 46°05′16″ ş. u.
Ölkə  Rusiya
Respublika Çeçenistan
Rayon Kurçaloyevski rayonu
Mer İbrahimov Naja İmalieviç
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1944
Yaşayış məntəqəsi statuslu 2019
Sahəsi 38,15 km²
Mərkəzin hündürlüyü 169 m
İqlimi mülayim
Saat qurşağı UTC+3
Əhalisi
Əhalisi 26 115 nəfər (2019)
Sıxlığı 684,53 nəf./km²
Milli tərkibi çeçenlər
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +7 87155
Poçt indeksi 366314
Digər
kurchaloy.ru  (rus.)
Kurçaloy xəritədə
Kurçaloy
Kurçaloy
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kurçaloy (çeç. Курчалой-Эвла[1]) - Rusiyanın subyekti olan Çeçenistan respublikasında yerləşən Kurçaloyski rayonunun şəhər mərkəzi.[2].

Coğrafiyası

Kurçaloy şəhəri Qroznının 42 km cənub-şərqində, Hunq və Terliq çaylarının birləşməsin tam üzərində, Qums çayının sağ sahilindəki düzənliyin ətəyində yerləşir. Ən yaxın Qudermes qatar stansiyasından 20 km aralıdadır.

Onun şimalında İlasxan-Yurt kəndi, şərqindən Mayrtup kəndi, cənub-şərqində Ciqurtı kəndi, cənubunda Niki-Xita, cənub-qərbində Avturı, şimal-qərbində Qeldaqana kəndi yerləşir.[3]

Tarixi

Kurçaloy şəhərinin adı şəhərin əsasını qoyan çeçen Kurçaloy tayfasından gəlməkdədir.

Kurçaloyun adına ilk dəfə bir rəsmi sənəddə 1732-ci ildə Kızlar qalasının komendantı D.F Eropkinin "Dağ sahiblərinin siyahıya alınması" qeydlərində rast gəlmək olur. Bronevskiyə görə Kurçaloy Kaçkalık dairəsinə daxil idi.[4][5][6]

Çeçenistanın şərqində yerləşən bu şəhərin adı daha sonralar, 1770-ci ildə səyyah İ.A.Güldenstedt tərəfindən çəkildi.[7].

Qafqaz prokurorunun rəsmi katibi P.M. Saxno-Ustimoviçin sözlərinə görə Kurçaloy kəndi əvvəlcə Alxan-Yurtın üstündəki Sunjaya axan Qexi çayının üzərində yerləşirdi. Köhnə Kurçaloy 1826-cı il aprelin 12-də rus qoşunlarının Qafqaza hücumu zamanı tamamilə məhv edilmişdi.[8][9].

1834-cü ildə Hərbi Topoqrafiya Anbarının müdiri İ.F. Blaramberq Qexi çayı üzərindəki kəndlərin - Nuarik, Malaqa, Qexi təkrar hücumlarla məhv edildiyini qeyd etdi. Qexi sakinləri yaxınlıqda yerləşən Dıxinkaç-yurt, Mirzaxan-yurt, Saytan-yurt və Kürçala kimi kiçik kəndlərə köç etdilər.[10][11][12][13].

1944-cü ildə çeçenlərin qovulması və Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğvi ilə əlaqədar yaşayış məntəqəsi dəyişdirilərək Valeriya Çkalov adlandırıldı. 1958-ci ildə isə yenidən Kurçaloy adını aldı

Şəhər statusu alması

2019-cu ilin yanvar ayının əvvəlində şəhərə çevrilmədən əvvəl Kurçaloy Çeçenistan Respublikasının ən böyük kənd yaşayış məntəqəsi idi.

13 fevral 2018-ci ildə Çeçenistan hakimiyyətinin şəhər Mayrtup kəndini də daxil edərək Kurçaloy kəndinə şəhər statusu vermək niyyətində olduğu barədə məlumatlar ortaya çıxdı.[14]

4 oktyabr 2018-ci ildə Çeçenistan Parlamenti Kurçaloy kəndinin şəhərə çevrilməsinə qərar verdi.[15]

Çeçenistan Respublikasının 29 dekabr 2018-ci il tarixli "Kurçaloy kənd məntəqəsinin statusunun dəyişdirilməsi"[16] haqqında qanununa əsasən, Kurçaloy kəndi şəhərə çevrildi. Bu qanun dərc edildikdən 10 gün sonra, yəni 9 yanvar 2019-cu ildə qüvvəyə minmişdir.

Əhalisi

Əhalinin sayı

İllərə görə əhali: Kurçaloy
(Mənbə: [17][18][19][20])
İl193919591970197919902002201020122013201420152016201720182019
Əhali3643510473178437990620 85722 72323 23723 61023 97124 46924 84725 26025 67226 115

Milli tərkibi

2010-cu ildə aparılan siyahıya almaya görə Kurçaloyun milli tərkibi belədir:

Millət Sayı
nəf. 		Ümumi əhaliyə
nisbəti, %
çeçenlər 22 669 99,76 %
digərləri/bilinməyən 54 0,24 %
cəmi 22 723 100,00 %

Dini

Əhalinin 99%-i müsəlman sünnilərdir.

Qardaşlaşmış şəhər(lər)

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ "Бовза хьай Дайхмохк 5 февраля в 00:00 (2015 г.)". 2019-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  2. ↑ "Закон Чеченской Республики от 17 октября 2018 года N 47-РЗ «О преобразовании Курчалойского сельского поселения Курчалоевского муниципального района Чеченской Республики и о внесении изменений в Закон Чеченской Республики „Об образовании муниципального образования Курчалоевский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения"»". 2019-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  3. ↑ "Çeçenistan xəritəsi". 2012-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  4. ↑ "Новейшие географические и исторические известия о Кавказе. Часть II. С. М. Броневский с.175". runivers.ru. 2020-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-14.
  5. ↑ "Н. Г. Волкова этнический состав - Документ". refdb.ru. 2019-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-14.
  6. ↑ "Историческое топографическое статистическое этнографическое и военное описание Кавказа И. Ф. Бларамберг с.356 - 357". runivers.ru. 2021-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-14.
  7. ↑ "Путешествие по Кавказу в 1770-1773 гг И. А. Гюльденштедтом с. 241". runivers.ru. 2020-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-14.
  8. ↑ "Журнал ЗВЕЗДА". zvezdaspb.ru. 2019-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-25.
  9. ↑ "Н. Г. Волкова этнический состав - Документ". refdb.ru. 2019-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-25.
  10. ↑ "МЫЧКИЗЫ". www.vostlit.info. 2019-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-26.
  11. ↑ "Lib.ru/Классика: Бларамберг Иван Фёдорович. Историческое, топографическое, статистическое, этнографическое и военное описание Кавказа". az.lib.ru. 2019-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-26.
  12. ↑ kavkaz. "Историческое, топографическое, статистическое, этнографическое и военное описание Кавказа - Страница 165 из 202" (rus). История Черноморского побережья Кавказа. 2016-07-18. 2019-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-26.
  13. ↑ "Бларамберг. Описание Кавказа" (rus). Лаборатория обычного права. 2017-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-26.
  14. ↑ "Чеченскому селу Курчалой планируют придать статус города". 2021-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  15. ↑ "Город Курчалой появился в Чечне". 2019-12-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  16. ↑ "Закон Чеченской Республики от 29.12.2018 № 76-РЗ «О преобразовании сельского населённого пункта — села Курчалой»". 2019-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
  17. ↑ "Россия / Rossija". pop-stat.mashke.org (ingilis). January 11, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 1, 2019.
  18. ↑ "Том 1. Численность и размещение населения". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. September 11, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 1, 2019.
  19. ↑ "ЧИСЛЕННОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. January 1, 2012. May 13, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 1, 2019.
  20. ↑ "ЧИСЛЕННОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ". www.gks.ru (rus). Федеральная служба государственной статистики. January 1, 2013. May 13, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 1, 2019.

Xarici keçidlər

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kurçaloy&oldid=6665407"