Qrız dili: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 22: Sətir 22:
== Tədqiqi ==
== Tədqiqi ==


Qrız dili Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir. Qrız dilinə ən yaxın dil [[Buduq dili]]dir. Həmçinin, Qrız dilində yaxın dillərdə [[Cek]], [[Əlik]], [[Haput]] və [[Yergüc]] kəndlərində də danışılır. Bu kəndlərdə danışılan dillər Qrız dilindən xeyli fərqlənir ki, buna görə də alimlərin fikrincə onları ayrı bir dil kimi götürmək olar. Məsələn, [[ceklilər]] [[Cek dili]]ndə danışır<ref>[http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки]</ref>. Lakin bu dili araşdıran linqvist alimlərin bir qismi bu dili Qrız dilinin ləhcələri kimi qəbul etmişlər. Hətta onlardan bəziləri "[[Cek dili]]" terminini "Qrız dili"nin alternativ adı adlandırırlar<ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kry Ethnologue entry for Kryts]</ref>. Ən son araşdırmalar zamanı da Grimes ([[2000]]-ci ildə) bu dilləri Qrız dilinin dialektləri kimi qeyd etmişdir. Qrız, Cek, Haput, Əlik, Buduq, Yergüc dillərinin leksikası, morfologiyası, sintaksisi, xüsusən sonsuzluğa qədər əşyaların cinsini bildirmək üçün meyar olan say sistemi, qohumluq bildirən sözlər demək olar ki, eynidi.
Qrız dili Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir. Qrız dilinə ən yaxın dil [[Buduq dili]]dir. Həmçinin, Qrız dilində yaxın dillərdə [[Cek]], [[Əlik]], [[Haput]] və [[Yergüc]] kəndlərində də danışılır. Bu kəndlərdə danışılan dillər Qrız dilindən fərqlənir ki, buna görə də bəzi alimlərin fikrincə onları ayrı bir dil kimi götürmək olar(bu əsasən tarixi mənbələrdə rast gəlinir). Qrız, Cek, Haput, Əlik, Buduq, Yergüc dillərinin leksikası, morfologiyası, sintaksisi, xüsusən sonsuzluğa qədər əşyaların cinsini bildirmək üçün meyar olan say sistemi, qohumluq bildirən sözlər demək olar ki, eynidi. Bu dili araşdıran linqvist alimlərin böyük əksəriyyəti bu dilləri Qrız dilinin ləhcələri kimi qəbul etmişlər(müasir mənbələrin demək olar ki hamısı). Ən son araşdırmalar zamanı da Grimes ([[2000]]-ci ildə) bu dilləri Qrız dilinin dialektləri kimi qeyd etmişdir.


Gənc fransız tədqiqatçılarından biri [[Jil Otye]] Fransanın Şərq Dilləri və Sivilizasiyaları İnstitutunda "Qrız dilinin şərhi. Azərbaycanın şimal-şərqində Qafqaz dillərinin tədqiqi" mövzusunda kurs işi müdafiə etmişdi. O, [[Azərbaycan]]a gələrək, Qrız dilini öyrənmişdi.
Gənc fransız tədqiqatçılarından biri [[Jil Otye]] Fransanın Şərq Dilləri və Sivilizasiyaları İnstitutunda "Qrız dilinin şərhi. Azərbaycanın şimal-şərqində Qafqaz dillərinin tədqiqi" mövzusunda kurs işi müdafiə etmişdi. O, [[Azərbaycan]]a gələrək, Qrız dilini öyrənmişdi.

16:34, 10 iyul 2011 tarixinə olan versiya

{{{2}}}

Qrız dili (qrız. КърыцӀаь мез) — Qrızlıların danışdığı dili. Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir.

Tədqiqi

Qrız dili Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir. Qrız dilinə ən yaxın dil Buduq dilidir. Həmçinin, Qrız dilində yaxın dillərdə Cek, Əlik, HaputYergüc kəndlərində də danışılır. Bu kəndlərdə danışılan dillər Qrız dilindən fərqlənir ki, buna görə də bəzi alimlərin fikrincə onları ayrı bir dil kimi götürmək olar(bu əsasən tarixi mənbələrdə rast gəlinir). Qrız, Cek, Haput, Əlik, Buduq, Yergüc dillərinin leksikası, morfologiyası, sintaksisi, xüsusən sonsuzluğa qədər əşyaların cinsini bildirmək üçün meyar olan say sistemi, qohumluq bildirən sözlər demək olar ki, eynidi. Bu dili araşdıran linqvist və alimlərin böyük əksəriyyəti bu dilləri Qrız dilinin ləhcələri kimi qəbul etmişlər(müasir mənbələrin demək olar ki hamısı). Ən son araşdırmalar zamanı da Grimes (2000-ci ildə) bu dilləri Qrız dilinin dialektləri kimi qeyd etmişdir.

Gənc fransız tədqiqatçılarından biri Jil Otye Fransanın Şərq Dilləri və Sivilizasiyaları İnstitutunda "Qrız dilinin şərhi. Azərbaycanın şimal-şərqində Qafqaz dillərinin tədqiqi" mövzusunda kurs işi müdafiə etmişdi. O, Azərbaycana gələrək, Qrız dilini öyrənmişdi.

Qrız dili haqqında 1972-ci ildə Ş.Sədiyevin doktorluq dissertasiyası, 1964-ci ildə V.Xidirovun namizədlik dissertasiyası dərc edilmişdi.

Qrammatikası

Qrız dilində cins, kəmiyyət və hal kateqoriyaları vardır. Cümlə feli xəbərin tipinə görə dəyişir[1].

Qrız dilində danışanlar

Qrız dilində danışanların ümümi sayı 10 000 - 15 000 arasında dəyişir.

İstinadlar

  1. Azərbaycanın müasir etnik palitrası