Ван Вэй

Ван Вэй
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	699
Месца нараджэння	Yongji, Shanxi[d]
Дата смерці	759 ці жнівень 761
Месца смерці	Чан’ань[d], Сіянь
Грамадзянства	Танская імперыя
Бацька	Wang Chulian[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	мастак, паэт, пісьменнік, палітык, музыкант, каліграф
Жанр	партрэт
Мова твораў	кітайская мова
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ван Вэй, ці Моцзе (699 або 701, г. Таюань, Кітай — 759 або 761) — кітайскі паэт, жывапісец, каліграф і музыкант.

Атрымаў канфуцыянскую адукацыю. Служыў пры двары імператара Сюань-цзуна.

Творчасць

Аўтар паэтычнай пейзажнай лірыкі (цыкл «Рака Ванчуань», вершы «Чырвоныя бабы», «Сцежка сярод акацый» і іншыя), твораў на гістарычныя тэмы («Удава князя Сі», «Бань Цзеюй»).

Пачынальнік кітайскага манахромнага пейзажнага жывапісу, заснаванага на выкарыстанні танальных магчымасцей тушы. Выконваў размалёўкі на шоўку і насценныя. У лірычных пейзажах ствараў узвышаныя абагульненыя вобразы прыроды. Творы захаваліся ў копіях: «Рака пад снегам», «Праясненне пасля снегападу», «Партрэт Фу Шэна з Цзінаня» і іншыя.

Ван Вэй праклаў новыя шляхі ў кітайскай паэзіі, узбагаціў яе як вытанчаны пясняр красы. Да Ван Вэя кітайская паэзія не ведала такой еднасці з прыродай. Філасофія дзэн-будызму і даоская філасофія вучылі паэта бачыць у прыродзе самае дасканалае выражэнне натуральнасці, праяву існасці рэчаў. Да літаратурнага таленту Ван Вэя далучаецца і талент мастакоўскі. У сваім трактаце «Тайны жывапісу» ён пісаў: «Сярод шляхоў жывапісца простая туш вышэй за ўсё. Яна раскрые прыроду прыроды, яна закончыць дзеянне Творцы». Вершы вялікага паэта таксама быццам бы напісаны простай тушшу, манахромна. Але ў гэтым, пэўна, і заключаецца сапраўдны талент — з дапамогай нескладаных сродкаў раскрыць «прыроду прыроды».

У анталогіі «Поўны збор Танскай паэзіі» яго вершы складаюць чатыры цзюаня. Поруч з Лі Баем і Ду Фу лічыцца адным з «трох велізарнейшых геніяў кітайскай паэзіі ўсіх часоў.

На беларускую мову Ван Вэя пераклалі Рыгор Барадулін, Мікола Мятліцкі і Таццяна Сівец.

Беларускія пераклады

• Альтанка ля возера: зборнік паэзіі / Ван Вэй; уклад.: Алесь Карлюкевіч, Вольга Аляксеева — Мн.: Звязда, 2014, 64 с.

Літаратура

• Ван Вэй // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. С. 501.
• Алейчанка Ю. Узрасціць каласы // Полымя. №4 (1026). 2015. С. 183-186.