Перайсці да зместу

Умберта I

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пра заснавальніка Савойскага дому гл. Гумберт I, граф Савоі
Умберта I
італ.: Umberto Ranieri Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio di Savoia
кароль Італіі
9 студзеня 1878 — 29 ліпеня 1900
Папярэднік Віктар Эмануіл II
Пераемнік Віктар Эмануіл III

Нараджэнне 14 сакавіка 1844(1844-03-14)[1][2][…]
Смерць 29 ліпеня 1900(1900-07-29)[4][1][…] (56 гадоў)
Месца пахавання
Род Савойскі дом
Бацька Віктар Эмануіл II
Маці Адэльгейда Габсбург[d]
Жонка Маргерыта-дзі-Савоя[d][5]
Дзеці Віктар Эмануіл III
Веравызнанне каталіцтва
Аўтограф Выява аўтографа
Манаграма Манаграма
Званне генерал
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Умберта I (італ.: Umberto I; 14 сакавіка 1844, Турын, Сардзінскае каралеўства — 29 ліпеня 1900, Монца, Італія) — другі кароль Італіі з 1878 года, з Савойскай дынастыі.

Сын Віктара Эмануіла II, старэйшы брат Амадэя Іспанскага.

Яшчэ да ўзыходжання на прастол Умберта праявіў сябе як храбры салдат у другой бітве пры Кустоце (якую італьянцы, аднак, з трэскам прайгралі). Разам з тым Умберта не быў асоба здольным палітыкам, яму бракавала бацькаўскай гнуткасці — ён вельмі спадзяваўся на простыя сілавыя метады, не заўсёды ішоў на саступкі, а то і зусім ігнараваў асобныя праблемы краіны, лічачы іх «невылечнымі рысамі італьянскага характару» (у прыватнасці, згаленне сялянства Медзаджорна, якое прыняло катастрафічныя памеры і ў вялікай ступені спрыялае радыкалізацыі італьянскага грамадства і ўзмацненню іміграцыі ў Амерыку). Абразіўшыся тым, што французы «адвялі з-пад носа Туніс» (1881), ён даў Бісмарку ўцягнуць Італію ў Траісты саюз. З-за ўзброеных распраў з бастуючымі рабочымі, прадпрынятымі па яго загадзе, ён быў вельмі непапулярны. Да ўсяго іншага, у гады яго кіравання Італія ўстала на шлях каланіяльных заваяванняў, былі распачаты войны ў Самалі і Эфіопіі, якія абыйшліся краіне велізарнымі матэрыяльнымі і значнымі людскімі стратамі, але далі ў сутнасці ніякіх вынікаў (набыццё італьянцамі, у канчатковым выніку, пустэльнага, засушлівага, беднага на рэсурсы Самалі, да таго ж з мяцежным мусульманскім насельніцтвам было проста не ў стане ні акупіць выдаткаў, ні даць задавальненне грамадскай думцы).

У 1900 годзе быў застрэлены ў Монцы анархістам Гаэтана Брэшы.

У гонар Умберта I у Італіі названа шмат вуліц і грамадскіх устаноў, у тым ліку найбуйнейшая рымская бальніца і велічная Галерэя Умберта I («Galleria Umberto I») у Неапалі.

Умберта I, як і бацька, пахаваны ў рымскім Пантэоне.

З 1868 года быў жанаты са сваёй стрыечнай сястрой Маргарытай Савойскай. У яе гонар названа піца «Маргарыта». У шлюбе нарадзіўся адзіны сын Віктар Эмануіл III (18691947).

Зноскі

  1. а б Umberto I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Lundy D. R. Umberto I di Savoia-Carignano, Re d'Italia // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  4. Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
  5. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  • Giorgio Candeloro. Storia dell’Italia moderna. Feltrinelli. Milano. 1986.