Перайсці да зместу

Пераклад з дапамогай камп’ютара

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

 

Пераклад з дапамогай камп’ютара (англ.: Computer-aided translation або computer-assisted translation, скарочана: CAT), які таксама называюць камп’ютарны пераклад або чалавечы пераклад з дапамогай камп’ютара (computer-aided human translation, CAHT) — гэта выкарыстанне праграмнага забеспячэння для дапамогі чалавеку-перакладчыку ў працэсе перакладу. Пераклад ствараецца чалавекам, і некаторыя аспекты працэсу выконваюцца з дапамогай праграмнага забеспячэння. Гэта адрозніваецца ад машыннага перакладу (machine translation, MT), у якім пераклад ствараецца камп’ютарам, з некаторым неабавязковым умяшаннем чалавека (напрыклад, папярэдняе рэдагаванне і пост-рэдагаванне).[1]

Інструменты CAT звычайна разумеюць як праграмы, якія сваеасабліва палягчаюць фактычны працэс перакладу. Большасць інструментаў CAT маюць

  • магчымасць перакладаць розныя фарматы зыходных файлаў у адным асяроддзі рэдагавання без неабходнасці выкарыстання праграмнага забеспячэння, звязанага з фарматам файла, для большай часткі або ўсяго працэсу перакладу,
  • памяць перакладаў (translation memory, TM),
  • інтэграцыю розных утыліт або працэсаў, якія павялічваюць прадукцыйнасць і паслядоўнасць перакладу.

Асартымент інструментаў

[правіць | правіць зыходнік]

Камп’ютарны пераклад — гэта шырокі і недакладны тэрмін, які ахоплівае шэраг інструментаў. Сярод іх могуць сустракацца:

  • Інструменты памяці перакладаў (інструменты ПП), якія складаюцца з базы даных тэкставых сегментаў на зыходнай мове і іх перакладаў на адну або некалькі мэтавых моў.[2]
  • Праверка правапісу, убудаваная ў праграмы для апрацоўкі тэкстаў або даступныя ў якасці дадатковых праграм.
  • Праверка граматыкі, убудаваная ў праграмы для апрацоўкі тэкстаў або даступныя ў якасці дадатковых праграм.
  • Менеджары тэрміналогіі, якія дазваляюць перакладчыкам кіраваць уласным банкам тэрміналогіі ў электронным выглядзе. Іх выгляд можа вар’іравацца ад простай табліцы, створанай у праграме апрацоўкі тэкстаў перакладчыка або электроннай табліцы, базы даных, створанай у такой праграме, як FileMaker Pro, або, для больш надзейных (і больш дарагіх) рашэнняў, спецыялізаваных праграмных пакетаў, такіх як SDL MultiTerm, LogiTerm, Termex, TermWeb і г.д.
  • Электронныя слоўнікі, аднамоўныя ці двухмоўныя.
  • Тэрміналагічныя базы даных, якія знаходзяцца на галоўным камп’ютары або даступныя праз Інтэрнэт, такія як TERMIUM Plus або Grand dictionnaire terminologique з Office québécois de la langue française.
  • Інструменты паўнатэкставага пошуку (або індэксатары), якія дазваляюць карыстальніку запытваць ужо перакладзеныя тэксты або даведачныя дакументы рознага кшталту. Такімі індэксатарамі, у тым ліку, з’яўляюцца ISYS Search Software, dtSearch Desktop і Naturel.
  • Канкардансеры, якія ўяўляюць сабой праграмы, якія здабываюць асобнікі слова або выразу і іх адпаведны кантэкст у аднамоўным, двухмоўным або шматмоўным корпусе, такім як бітэкст або памяць перакладаў.
  • Двутэкстныя выраўноўвальнікі: інструменты, якія выраўноўваюць зыходны тэкст і яго пераклад, які затым можна прааналізаваць з дапамогай інструмента паўнатэкставага пошуку або канкарданса[3].
  • Праграмнае забеспячэнне для кіравання праектамі, якое дазваляе лінгвістам структураваць складаныя перакладчыцкія праекты ў выглядзе ланцуга задач (часта званы «працоўным працэсам»), прызначаць розныя задачы розным людзям і адсочваць ход выканання кожнай з гэтых задач.
  1. 2010, "Computer-aided translation", by Lynne Bowker & Des Fisher, in "Handbook of Translation Studies", edited by Gambier & Doorslaer, page 70.
  2. Christensen, Tina Paulsen; Schjoldager, Anne. "Translation-Memory (TM) Research: What Do We Know and How Do We Know It?" (PDF). Hermes. 44.
  3. Bitext Alignment | Request PDF - ResearchGate.