Перайсці да зместу

Тэст Цьюрынга

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Тэст Цьюрынга — эмпірычны тэст, прапанаваны Аланам Цьюрынгам у артыкуле «Вылічальныя машыны і розум», апублікаваным у 1950 годзе ў філасофскім часопісе Mind. Цьюрынг хацеў вызначыць, ці можа машына думаць.

Стандартная інтэрпрэтацыя гэтага тэсту гучыць наступным чынам: «Чалавек узаемадзейнічае з адным камп’ютарам і адным чалавекам. З адказаў на пытанні ён павінен вызначыць, з кім ён размаўляе: з чалавекам ці камп’ютарнай праграмай. Задача камп’ютарнай праграмы — увесці чалавека ў зман, прымусіць зрабіць няправільны выбар».

Усе ўдзельнікі тэсту не бачаць адзін аднаго. Калі суддзя не можа сказаць пэўна, хто з суразмоўцаў з’яўляецца чалавекам, то лічыцца, што машына прайшла тэст. Каб пратэсціраваць менавіта інтэлект машыны, а не яе магчымасць распазнаваць вусную мову, гутарка вядзецца ў рэжыме «толькі тэкст», напрыклад, з дапамогай клавіятуры і экрана (камп’ютара-пасрэдніка). Перапісванне павінна ісці праз кантраляваныя прамежкі часу, каб нельга было рабіць вывады з хуткасці адказаў. У час, калі працаваў Цьюрынг, камп’ютары рэагавалі павольней за чалавека. Зараз гэтае правіла таксама неабходна, таму што яны рэагуюць хутчэй, чым чалавек.

Алан Цьюрынг займаўся праблемай машыннага інтэлекту з 1941 года. Адно з першых яго заўваг пра «камп’ютарны інтэлект» было зроблена ў 1947 годзе. У дакладзе «Інтэлектуальныя машыны» Цьюрынг даследаваў пытанне, ці можа машына выявіць разумныя паводзіны, і прапанаваў[1]:

Няцяжка распрацаваць машыну, якая будзе нядрэнна гуляць у шахматы. Цяпер возьмем трох чалавек — суб’ектаў эксперыменту. А, В і С. Няхай А і В усё роўна гуляюць у шахматы, а С — аператар машыны. [ … ] Выкарыстоўваюцца два пакоі, а таксама некаторы механізм для перадачы паведамленняў аб хадах. Удзельнік С гуляе або з, А, або з машынай. Удзельніку С можа быць цяжка адказаць, з кім ён гуляе.

У артыкулы Цьюрынг ставіць пытанне «Ці могуць машыны рабіць тое, што можам рабіць мы, як мыслячыя істоты?».

Каб прадэманстраваць гэта, Цьюрынг прапануе тэст, прыдуманы па аналогіі з гульнёй для вечарынак «Imitation game», імітацыйную гульню. У ёй мужчына і жанчына ідуць у розныя пакоі, а госці спрабуюць адрозніць іх праз серыю пісьмовых пытанняў і надрукаваныя на машынцы адказы. Па правілах гульні і мужчына, і жанчына спрабуюць пераканаць гасцей, што ўсё наадварот. Цьюрынг прапануе перарабіць гульню наступным чынам[2]:

Цяпер задамо пытанне: што здарыцца, калі ў гэтай гульні ролю А будзе выконваць машына? Ці будзе той, хто задае пытанні, памыляцца гэтак жа часта, як калі б ён гуляў з мужчынам і жанчынай? Гэтыя пытанні змяняюць сабой зыходны «ці можа машына думаць?»

Варыянты тэсту

[правіць | правіць зыходнік]

Існуюць, па меншай меры, тры асноўных варыянту тэсту Цьюрынга, два з якіх былі прапанаваны ў артыкуле «Вылічальныя машыны і розум», а трэці варыянт, з’яўляецца стандартнай інтэрпрэтацыяй.

Стандартная інтэрпрэтацыя тэста Цьюрынга

Першапачатковы тэст на аснове імітацыйнай гульні

[правіць | правіць зыходнік]

Цьюрынг апісаў простую гульню для вечарынак, якая ўключае ў сябе мінімум трох гульцоў. Гулец A — мужчына, гулец B — жанчына і гулец C любога полу, хто вядзе гутарку. Па правілах гульні C не бачыць ні A, ні B і можа мець зносіны з імі толькі з дапамогай пісьмовых паведамленняў. Гулец C задае пытанні гульцам A і B, і спрабуе вызначыць, хто з іх — мужчына, а хто — жанчына. Задачай гульца A з’яўляецца заблытаць гульца C, каб ён зрабіў няправільную выснову. У той жа час задачай гульца B з’яўляецца дапамагчы гульцу C вынесці правільнае меркаванне.

У гэтай версіі ролю гульца А выконвае камп’ютар. Яго задачай з’яўляецца прыкінуцца жанчынай, каб заблытаць гульца C. Паспяховасць выканання падобнай задачы ацэньваецца на аснове параўнання тых вынікаў гульні, калі гулец A — камп’ютар, і тых вынікаў, калі гулец A — мужчына.

Другі варыянт імітацыйнай гульні

[правіць | правіць зыходнік]

Другі варыянт прапанаваны Цьюрынгам у тым жа артыкуле[2]. Як і ў «першапачатковым тэсту», ролю гульца А выконвае камп’ютар. Адрозненне ў тым, што роля гульца В можа выконваць як мужчына, так і жанчына.

Давайце разгледзім канкрэтны камп’ютар. Ці правільна тое, што калі мы мадыфікуем гэты камп’ютар з мэтай мець досыць месца для захоўвання дадзеных, павялічым хуткасць яго працы і зададзім яму прыдатную праграму, то зможам сканструяваць такі камп’ютар, каб ён здавальняюча выконваў ролю гульца, А ў імітацыйнай гульні, у той час як ролю гульца В выконвае мужчына?

У гэтым варыянце абодва гульца, A і B, спрабуюць схіліць вядучага да памылковага рашэння.

Стандартная інтэрпрэтацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Галоўнай думкай дадзенай версіі з'яўляецца тое, што мэтай тэсту Цьюрынга з'яўляецца адказ не на пытанне, ці можа машына абдурыць вядучага, а на пытанне, ці можа машына імітаваць чалавека або не.

У гэтым варыянце гулец A — камп'ютар, гулец B — чалавек любога полу. Задачай вядучага з'яўляецца не вызначыць, хто з іх мужчына і жанчына, а хто з іх камп'ютар, а хто — чалавек.

Зноскі

  1. Turing 1948, p.434
  2. а б Turing 1950, p. 442