Ордэн Пагоні

Ордэн Пагоні
Краіна	Беларуская Народная Рэспубліка
Тып	ордэн
Каму ўручаецца	вайскоўцам і простым грамадзянам
Падставы ўзнагароджаньня	змаганьне за незалежнасць Беларусі й на ейную карысьць
Статус	уручаецца
Статыстыка
Дата заснаваньня	1 верасьня 1949 году
Першае ўзнагароджаньне	7 чэрвеня 1950 году
Чарговасьць
Малодшая ўзнагарода	Ордэн Зялезнага Рыцара Мэдаль Партызана Мэдаль да стагодзьдзя БНР

Ордэн Пагоні — найвышэйшая ўзнагарода Рады БНР.

Мінуўшчына

Ордэн Пагоні зацьверджаны 1 верасьня 1949 году дэкрэтам прэзыдэнта Рады БНР Міколы Абрамчыка. 7 чэрвеня 1950 году быў выдадзены дэкрэт, паводле якога узнагароджваліся:

• Маёр «Ноч» (Міхал Вітушка) — Ордэнам Пагоні 1-й ступені.
• Усе Сябры Галоўнага Штабу партызанаў — Ордэнам Пагоні 2-й ступені.
• Надлейтэнант «Саха» — Ордэнам Пагоні 2-й ступені.
• Маёр «Маланка» — Ордэнам Пагоні 2-й ступені.
• Маёр «Дуб» — Ордэнам Пагоні 2-й ступені.
• Камандоўцы адмысловых аддзелаў СВС і «Чорнага Кату» — Ордэнам Пагоні 2-й ступені.

Статут ўзнагароды быў зацьверджаны Міколам Абрамчыкам і пачаў дзейнічаць зь 5 жніўня 1951 году.

Аднак пакуль не вядома, ці была вырабленая гэтая ўзнагарода, ці яна засталася толькі праектам. У беларускай газэце «Бацькаўшчына», якая выдавалася ў Мюнхэне, у нумары за 24 лютага 1952 году быў пададзены толькі малюнак мэдаля, а таксама статут. У гэтай публікацыі былі таксама і іншыя ўзнагароды БНР. Была створаная «Капітула ордэну Пагоні» на чале з прэзыдэнтам Рады БНР, які і надаваў ордэн асобным дэкрэтам.

24 лістапада 2022 года Рада абвясціла пра абнаўленьне Статуту Ордэна Пагоні і заснаваньне Мэдаля Ордэну Пагоні.

Першымі ўзнагароджанымі Мэдалём Ордэну Пагоні сталі асобы, пералічаныя ніжэй.

Беларускія актывісты і пратэстоўцы, якія загінулі ў сувязі зь беларускімі пратэстамі 2020-2021 гг.:

• Вітольд Ашурак
• Раман Бандарэнка
• Мікіта Крыўцоў
• Аляксандар Тарайкоўскі
• Генадзь Шутаў
• Канстанцін Шышмакоў

Беларускія ваяры, якія загінулі на вайне ва Ўкраіне ў 2022 г.:

• Зьміцер Апанасовіч
• Аляксей Вешчавайлаў
• Павал Волат
• Васіль Грудовік
• Канстанцін Дзюбайла
• Іван Марчук
• Васіль Парфянкоў
• Зьміцер Рубашэўскі
• Аляксей Скобля
• Ільля Хрэнаў
• Вадзім Шатроў

Беларускія добраахвотнікі і ваяры, якія загінулі падчас Рэвалюцыі годнасьці і на вайне ва Ўкраіне з 2014 г.:

• Міхаіл Жызьнеўскі
• Мікола Ільін
• Алесь Чаркашын
• Віталь Ціліжэнка

Падставы для ўзнагароджаньня

Ордэн Пагоні быў створаны «з мэтаю ўзнагароджваньня выдатных цывільных ці вайсковых заслугаў у часе вайны ці міру, зробленых для славы і на карысьць Беларускага Народу». Гэтая ўзнагарода была «найвышэйшым ганаровым адзначэньнем Беларускага Народу» й надавалася «асобам, якія выдатна спрычыніліся да здабыцьця незалежнасьці, задзіночаньня ўсіх беларускіх земляў, або да ўзмацаваньня незалежнасьці і росквіту беларускай дзяржавы». Былі ўстаноўленыя Вялікі Крыж ордэна Пагоні, Залаты Крыж ордэна Пагоні й Срэбраны Крыж ордэна Пагоні. Ордэн Пагоні падзяляўся, меркавалася стварыць пяць ступеняў, але ў дэкрэце Міколы Абрамчыка згадваліся толькі тры. Кандыдатаў на атрыманьне ордэна мусіла вызначаць Капітула, а ганараваць — уласна Прэзыдэнт сваім дэкрэтам.

Апісаньне

Выконваецца з золата ці срэбра, прывешваецца на стужцы нацыянальных колераў. Крыж Ордэна Пагоні васьміканцовы, пакрыты эмаліяй, берагі залатыя ці срэбраныя. На сярэдзіне крыжа залатая ці срэбраная Пагоня. Адваротны бок гладкі, з выбітым парадкавым нумарам ордэна. Зорка Ордэна Пагоні срэбраная, складаецца з 8 пукоў праменьняў. На сярэдзіне зоркі зьмешчаны крыж ордэна.Паводле Ц. Мазэрыца, на шырокіх прамянях крыжа былі літары БНР, а на цэнтральным верхнім промні пазначаная ступень.

Ступені

• Ордэн Пагоні 1-й ступені
• Ордэн Пагоні 2-й ступені
• Ордэн Пагоні 3-й ступені

Велічыні

• Вялікі Крыж ордэна Пагоні
• Залаты Крыж ордэна Пагоні
• Срэбраны Крыж ордэна Пагоні

Вонкавыя спасылкі

• Значкі, жэтоны, мэдалі
• ДЭКРЭТ АБ УЗНАГАРОДЖАНЬНІ ОРДЭНАМ ПАГОНІ, 1950 Г
• РАДА БНР ЯК НАЙСТАРЭЙШАЯ БЕЛАРУСКАЯ ДЭМАКРАТЫЧНАЯ ADVOCACY GROUP
• Мазырэц Ц. Узнагароды Беларусі
• Пра ўзнагароды