Інструкцыя па трансьлітарацыі

Інструкцыя па транслітарацыі геаграфічных назваў Рэспублікі Беларусь літарамі лацінскага алфавіту — метад раманізацыі, гэта значыць, запісу лацінскім пісьмом, беларускага кірылічнага тэксту (у геаграфічных назвах), ухвалены пастановаю Дзяржаўнага камітэту па зямельных рэсурсах, геадэзіі і картаграфіі Рэспублікі Беларусь (23.11.2000). Афіцыйная назва дакумента: «Инструкция по транслитерации географических названий Республики Беларусь буквами латинского алфавита». Дакумент апублікаваны ў Нацыянальным рэестры прававых актаў Рэспублікі Беларусь (выпуск №3, 11.01.2001).

Гэтая інструкцыя разглядаецца Працоўнай групай ААН па раманізацыях Групы экспертаў ААН па геаграфічных назвах (UNGEGN) у якасьці "беларускай нацыянальнай", хаця адназначнай рэкамэндацыі да яе выкарыстання выказана не было.

Інструкцыя замяняе папярэднія адпаведныя нарматывы і ўстанаўляе абавязковыя на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь правілы перадачы лацініцай геаграфічных назваў у беларускім запісе пры стварэнні ў Рэспубліцы Беларусь картаграфічных і іншых (аналагічных?) вырабаў, прызначаных дзеля міжнароднага карыстання.

Беларускія назвы раманізуюцца з іх сучаснага, правільнага, афіцыйна зацверджанага напісання. Пры адсутнасці беларускамоўных афіцыйных матэрыялаў за аснову бяруцца назвы, традыцыйныя ў мэтавай мове.

Гэтыя правілы не распаўсюджваюцца на тапонімы сумежных краін з афіцыйна прынятай лацінскай сістэмай пісьма (Польшча, Літва, Латвія) і на тапонімы сумежных краін з афіцыйна прынятай кірылаўскай сістэмай пісьма (Расія, Украіна).

Пры выбары вялікіх ці малых літар, злучнага ці асобнага напісання, напісання цераз злучок захоўваецца адпаведнае беларускае напісанне.

Літары з дыякрытыкай ці без яе лічацца аднолькавымі, і парадкуюцца паводле наступных у слове літар.

Ужываюцца два дыякрытычныя знакі:

• «птушачка» (U+030C);
• апостраф («верхняе адваротнае 9», U+0300, камбінаваны, ці U+2035, звычайны).

Правілы транслітарацыі (паводле дадатку 1 гэтае Інструкцыі)

А а	A а	Аршанскi - Aršanski
Б б	B b	Бешанковiчы - Biešankovičy
В в	V v	Вiцебск - Viciebsk
Г г	H h	Гомель - Homieĺ, Гаўя - Наùjа
Д д	D d	Добруш - Dobruš
Е е	Je je	Ельск - Jеĺsk, Бабаедава - Babajedava
	iе	Лепель - Liepieĺ
Ё ё	Jo jo[1]	Ёды - Jody, Вераб`ёвiчы - Vierabjovičy
	io[2]	Мёры - Miory
Ж ж	Ž ž	Жодзiшкi - Žodziški
З з	Z z	Зэльва - Zeĺva
І і	I i	Iванава - Ivanava, Iўе - Iùje
Й й	J j	Лагойск - Lahojsk
К к	K k	Круглае - Kruhlaje
Л л	L l	Любань - Liubań
М м	M m	Магiлёў - Mahilioù
Н н	N n	Нясвiж - Niasviž
О о	O o	Орша - Orša
П п	P p	Паставы - Pastavy
Р р	R r	Рагачоў - Rahačoù
С с	S s	Светлагорск - Svetlahorsk[sic]
Т т	T t	Талачын - Talačyn
У у	U u	Узда - Uzda
Ў ў	Ǔ ŭ	Шаркаўшчына - Šarkaŭščyna
Ф ф	F f	Фанiпаль - Fanipaĺ
Х х	Ch ch	Хоцiмск - Chocimsk
Ц ц	C c	Цёмны Лес - Ciоmny Lies
Ч ч	Č č	Чавусы - Čavusy
Ш ш	Š š	Шумiлiна - Šumilina
`(апостраф)	не перадаецца	Раз`езд - Razjezd
Ы ы	Y y	Чыгiрынка - Čyhirynka
Ь ь	`	Чэрвень - Červien`
Э э	E e	Чачэрск - Čačersk
Ю ю	Ju ju[1]	Юхнаўка - Juchnaùka, Гаюцiна - Hajucina
	iu[2]	Любонiчы - Liuboničy
Я я	Ja ja[1]	Ямнае - Jamnaje, Баяры - Bajary
	iа[2]	Вязынка - Viazynka, Bаляр`яны - Valiarjany

Заўвагі:

Вонкавыя спасылкі

• 8/16668 О внесении изменений и дополнений в Инструкцию по транслитерации географических названий Республики Беларусь буквами латинского алфавита
• Афіцыйная сеціўная пляцоўка UNCEGN [1]