Idi na sadržaj

Nacionalni park Pelister

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Nacionalni park Pelister
IUCN kategorija II
(nacionalni park)
LokacijaPlanina Baba
Najbliži gradBitolj, Sjeverna Makedonija
Koordinate40°57′00″N 21°14′00″E / 40.95000°N 21.23333°E / 40.95000; 21.23333
Površina171,50 km2
Osnovano1948. (SFRJ)[1]
2007. (Sjeverna Makedonija)
Nacionalni park Pelister
Petoigličasti bor molika (Pinus peuce) na Pelisteru

Nacionalni park Pelister je zaštićeno područje na planini Babi u jugozapadnom dijelu Sjeverne Makedonije. Administrativno pripada opštinama Bitolj (73%) i Resen (27%). Područje se prvenstveno odlikuje alpskim karakteristikama i s najvišim vrhom Pelisterom (2601 m).

Ime Pelister vodi porijeklo iz prahistorijskog doba, od starohelenskih jezika, kada su ovo područje naseljavala plemena Pelagonci i Linkestidi. Jedna je varijanta da je ime kovanica od bel-ister = pelister. Riječ ister i danas u makedonskom jeziku se koristi za označavanje nečeg što je istjerano, uzvišeno, bilo po visini, bilo u more i sl. Na sličan način je i naziv poluostrva Istra, a staro ime za Dunav je Ister. Postoji i mišljenje da ime potiče od petoigličastog bora (pet iglica - pet listova).[2]

Nacionalni park Pelister proglašen je zakonom koji je donio Prezidijum Narodne Republike Makedonije 20. 11. 1948. godine. U decembru 2007. proglašen je poseban zakon po kojem su dijelovi Babe proglašeni za nacionalni park. Javna ustanova nacionalni park Pelister je zadužen za zaštitu i upravljanje.

Najzaslužniji za dobivanje statusa je petoigličasti bor - molika (latinski: Pinus peuce) koji je otkrio njemački botaničar August Griesebach 1839. god. Molike ima i na drugim planinama Balkana, ali je njena zajednica ovdje najkompaktnija. Na livadima su brojno prisutne i biljke: pelisterska nebeska rosa, čuvarkuća i pelisterski kaćun.

Hidrologija

[uredi | uredi izvor]

Pelister ima razvijenu hidrografsku mrežu sa brojnim izvorima, potocima i planinskim rijekama. Sa vrhova planina spuštaju se 23 vodena toka, a najduži je rijeka Šemnica (46 km.). Dio voda teče prema Prespenskom jezeru i pripada jadranskom slivu dok drugi preko Pelagonije odlazi u Egejsko more. U parku su i dva glacijalna jezera na međusobnoj udaljenosti od 2 km, Veliko (4,2 ha) i Malo jezero, poznati kao Pelisterske oči.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "Zaštićena područja u Sjevernoj Makedoniji". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2016.
  2. ^ Nacionalni park Pelister - pelister.com - Pristupljeno 29.11.2021