Idi na sadržaj

Čerkezi

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Čerkezi

Čerkezi su narod koji nastanjuje sjevernokavkaski region, uglavnom sjever Karačaj-Čerkezije (11% ukupnog stanovništva) i četiri sela u Adigeji: Khodz, Blechepsin, Koshekhabl, Ulyap.

Čerkezi govore kubansko-zelenčučkim dijalektom kabardinskoga jezika.

Zvanično Besleni iz Karačaj-Čerkezije su također svrstani u čerkesku zajednicu iako govore bitno različitim kabardijanskim dijalektom, koji je na neki način spona između istočnog i zapadnog čerkeskog jezika.

Ovaj narod ubraja se među najstarije kavkaske narode,a pored brojnih evropskih putopisaca, pominju ga čak i starogrčki pisci pod imenom Kerkesi.

Nakon Krimskog rata (1853-56) carska Rusija se usredsrijedila da po kratkom postupku riješi problem kavkaskih naroda. Poslije vojnih uspjeha ruske carske vojske protiv Murida, pod vođstvom šejha Šamila Dagestanija koji se 1859. godine povlači iz borbe u Meku, nastaje izuzetno težak period za kavkaske muslimanske narode. Nudi im se prijelazak preko rijeke Kubana ili napuštanje rodne kavkaske zemlje. Kavkaska ruska vojska dovodi u pomoć odrede Kozaka koji nastavljaju teror nad nedužnim stanovništvom ove oblasti.

Već slijedeće godine počinje masovni odlazak oko milion Čerkeza na teritorije Osmanskog carstva koje ih prihvata i nastanjuje. Visoka Porta je osnovala tri muhadžirske komisije: anadolsku, bliskoistočnu i balkansku. Oko 400 hiljada njih biva nastanjeno po Bugarskoj (trakijski dio), Rumuniji (naročito u oblasti Dobrudža), Grčkoj, Makedoniji, Kosovu (na nizinskim oblastima) i Sandžaku. Nažalost iz razloga što su bili vidljiv otežavajući faktor prodora panslavizma na Balkanu, što u smislu kulture i civilizacije, što u smislu vojne sile koja je ugušila sve nacionalne ustanke protiv aktuelne osmanske vlasti, bili na zahtjev pobjedničke strane u Rusko-turskom ratu (1877-78) raseljeni sa Balkana u Anadoliju i Bliski istok uz zabranu za povratak.

Danas ih ima uglavnom u Turskoj, Ruskoj Federaciji, Jordanu, Siriji i zapadnoj Evropi.