Neidio i'r cynnwys

Uno'r ddwy Iemen

Oddi ar Wicipedia
Uno'r ddwy Iemen
Enghraifft o'r canlynoldigwyddiad Edit this on Wikidata
Dyddiad22 Mai 1990 Edit this on Wikidata

Proses wleidyddol oedd uno'r ddwy Iemen a ddigwyddodd ar 22 Mai 1990, gan greu Gweriniaeth Iemen.

Cafodd y wlad ei rhannu ers y 1830au, pan gafodd Aden a'r tiroedd cyfagos yn ne Iemen eu meddiannu gan yr Ymerodraeth Brydeinig. Roedd y gogledd dan reolaeth Ymerodraeth yr Otomaniaid hyd at chwalu'r ymerodraeth honno yn y 1920au. Parhaodd y de dan lywodraeth y Prydeinwyr, fel Trefedigaeth Aden ac Undeb yr Emiradau Arabaidd Deheuol. Cychwynnodd gwrthryfel dros annibyniaeth yn y de ym 1963, a gadawodd lluoedd Prydeinig y wlad ym 1967. Sefydlwyd Gweriniaeth Pobl Iemen, neu Dde Iemen, dan nawdd yr Undeb Sofietaidd. Ers hynny, bu ymdrechion i uno'r ddwy weriniaeth ynghyd â gwrthdaro rhyngddynt.

Ym 1979 arwyddwyd cytundeb rhwng y ddau arlywydd i sefydlu cyd-bwyllgor cyfansoddiadol. Daeth yr uniad yn agosach ym 1988, yn sgil dadfilwroli'r ffin rhwng y gogledd a'r de.[1]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]