K wobsahej skočić

Postpozicija

Z Wikipedije

Ako postpozicija se woznamjenjaju słowa, kótarež na rozdźěl wót prepozicijow za słowom stoje, na kótaremž wóni se póśěguju.

  • zogola dla (+ genitiw)


W Nimšćinje wěsty pad za nomen pominaju:

  • einem Bericht zufolge (+ datiw) "pó rozpšawje"
  • der Einfachheit halber (+ genitiw) "jadnorosći dla, dla jadnorosći"
  • meiner Meinung nach (+ datiw) "pó mójom měnjenju"
  • den Fluss entlang (+ akuzatiw) "podłu rěki; pó rěce"
  • des Geldes wegen (+ genitiw) "pjenjez dla, dla pjenjez"

Někotare postpozicije jich pad změnja, jolic ako prepoziciju pśed póśěgowym słowom stoje:

  • zufolge eines Berichts (+ genitiw) "pó rozpšawje"
  • entlang dem Fluss (+ datiw, rědko tež + genitiw) "podłu rěki; pó rěce"

Postpozicije teke w drugich rěcach wustupuju, pśi comž někotare rěce postpozicije mimo prepozicije wužywaju, mjaztym až druge rěcy maju jano postpozicije.


Slědujuce rěcy někotare postpozicije mimo prepozicijow maju:

  • Łatyński:
    • honoris causa pó słowje „cesć dla“ = cesći dla
  • Engelski:
    • long time ago pó słowje „dłujki cas pśed“ = pśed dłujkim casom)


Slědujuce rěcy postpozicije mimo někotarych prepozicijow maju:

  • Finski (Wóni zwětšego z genitiwom, wótergi z partitiwom stoje.):
    • minun kanssa (z genitiwom) = pó słowje „mnjo z“ = ze mnu
    • ikkunan vieressä (z genitiwom) = pó słowje „wokna pódla“ = pódla wokna
    • sinua varten (z partitiwom) = pó słowje „tebje za“ = za tebje
  • Lappski: (Wóni pśecej z genitiwom stoje.)[1]
    • dálu luhtte = pó słowje „doma pśi/wót“ = pśi domje; wót doma
    • váriid guvlui = pó słowje „górow w směrje“ = w směrje górow; k góram
    • biilla vuolde = pó słowje „awta pód“ = pód awtom; pód awto


Slědujuce rěcy jano postpozicije maju:

  • Hindi:
    • मेज़ पर mez par „na bliźe“: मेज़ mez „blido“, पर par „na“
    • भाई के लिए bhāī ke liye „za bratša“: भाई bhāī „bratš“, के लिए ke liye „za“
  • Nepalski: म घर मा वस्छू Ma ghar maa basčhu = pó słowje „Ja dom w bydlim“ = Bydlim w domje.
  • Armeński:[2]
    • mekneluc arradź (z ablatiwom) = pó słowje „wótjězd pśed“ = pśed wótjězdom
    • tangarani mot' (z genitiwom) = pó słowje „muzej njedaloko“ = njedaloko muzeja
    • atorri wra (z genitiwom) = pó słowje „stoł na“ = na stole
    • kachakic durs (z ablatiwom) = pó słowje „město zwenka“ = zwenka města
  • Japansce:
    • その後で sono ato de = pó słowje „to pó“ = pó tom až
    • そこで soko de = pó słowje „tam wót“ = wottam
    • どこへ doko e „źo k“ = źo
  • Korejański:
    • 한국 Hanguk e „Koreja k“ = ku Koreji
  • Hungorski:
    • az asztal alatt = pó słowje „blido pód“ = pód blidom
    • a ház előtt = pó słowje „dom pśed“ = pśed domom
    • kutya nélkül = pó słowje „pjas bźez“ = bźez psa
    • a ház mellett = pó słowje „dom pódla“ = pódla doma
  • Mongolski:[3]
    • номын дор (z genitiwom) = pó słowje „knigły pód“ = pód knigłach
    • ширээн дээр (z nominatiwom) = pó słowje „blido na“ = na bliźe
    • үүнээс гадна (z ablatiwom, ale pśi pronomenach z fleksiskim zdonkom) = pó słowje „to mimo“ = mimo togo
    • чам руу (z nominatiwom, ale pśi pronomenach z fleksiskim zdonkom) = pó słowje „ty k“ = k tebje
  • Baškirski:[4]
    • минең менән = pó słowje „ja z“ = ze mnu
    • Тимур кеүек = pó słowje „Timur kaž“ = kaž Timur
  • Enciski:[5]
    • d'a ńin = pó słowje „zemja na“ = na zemi
    • ńine = pó słowje „bom na“ = na bomje
    • ńi' = pó słowje „bom na“ = na bom
  • Guaraniski:
    • che rógape = pó słowje „ja dom w“ = w mójom domje
    • ka'aguýrupi = pó słowje „lěs/góla pśez“ = pśez lěs, pśez gólu

Ale teke mortwa rěc Hetitišćina jo postpozicije měła, kótarež se su zwětšego z datiwom-lokatiwom wužywali:[6]

  • suhhi ser = pó słowje „kšywo na“ = na kšywje
  • suhhi sara = pó słowje „kšywo na“ = na kšywo
  1. Kauderwelsch Band 192, Samisch für Lappland, Wort für Wort, 1. nakład, 2005, ISBN 3-89416-630-7, boka 56 a 57
  2. Kauderwelsch Band 119, Armenisch Wort für Wort, 1. nakład, 1999, ISBN 3-89416-321-6, boki 68, 78-80 (Ale tam se transliteracija pó Nimšćinje wužywa.)
  3. Vietze: Lehrbuch der Mongolischen Sprache, ISBN 3-324-00242-7, boki 52, 75, 76
  4. Margarete I. Ersen-Rasch: Baschkirisch, Lehrbuch für Anfänger und Fortgeschrittene, Harrassowitz, 2099, ISBN 978-3-447-05730-1, boki 50, 51
  5. Michael Katzschmann, János Pusztay: Jenissej-Samojedische (Enzisches) Wörterverzeichnis, Helmut Buske Verlag Hamburg, 1978, ISBN 3-87118-340-7, boki 144
  6. W.B. Lockwood: Überblick über die indogermanischen Sprachen, Gunter Narr Verlag Tübingen, 1979, ISBN 3-87808-100-6, bok 308