Σταυροφορία των παιδιών

Η Σταυροφορία των παιδιών έγινε την άνοιξη του 1212, όταν χιλιάδες παιδιά από την Γερμανία και την Γαλλία ξεκίνησαν για να παν στους άγιους τόπους.

Η πορεία του γερμανικού τάγματος

Ο Νίκολαους, ένας πολύ νεαρός από την Κολωνία και αρχηγός του γερμανικού τάγματος, ισχυρίζονταν ότι κάποιος άγνωστος, που κατά την γνώμη του ήταν ο ίδιος ο Ιησούς, του έδωσε την εντολή να πάει στους άγιους τόπους. Του είχε υποσχεθεί μάλιστα, ότι στον δρόμο του δεν θα έβρισκε κανένα εμπόδιο. Ακόμα και η Μεσόγειος θα άνοιγε δρόμο για να περάσει.

Στο τάγμα των Γερμανών πήραν μέρος 20.000 οπαδοί, μικρά παιδιά και νεολαία ως επί το πλήστον, αλλά και ενήλικες και γέροι. Στην πορεία τους πέρασαν κατά μήκος του Ρήνου από τις πόλεις Μάιντς, Βορμς, Σπάιερ και το Στρασβούργο. Επειδή δεν έφεραν τρόφιμα ήταν αναγκασμένοι να ζητιανεύουν. Οι κάτοικοι όμως δεν είχαν να τους δώσουν τίποτα, αφού όλοι πεινούσαν λόγω του υγρού χειμώνα που είχε περάσει και της ξηρασίας που ακολούθησε την άνοιξη. Όποιον έπιαναν να κλέβει τον τιμωρούσαν σκληρά ή τον σκότωναν. Έτσι τα παιδιά έφτασαν ταλαιπωρημένα και πεινασμένα στις Άλπεις, και τις διέσχισαν στο βουνό Μοντενίσιο τον χειμώνα του 1212, όπου και πέθαναν τα μισά σχεδόν από τις κακουχίες.

Τελικά, σχεδόν 7.000 παιδάκια κατόρθωσαν να βγουν στην Μεσόγειο, ενώ αρχηγός τους ήταν ακόμα ο Νίκολαους. Εκεί όμως, φτάνοντας στην Γένοβα συνειδητοποίησαν ότι το θαύμα με τα νερά της Μεσογείου ήταν αδύνατο να γίνει. Πολλά από τα παιδιά τότε απογοητεύθηκαν και αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω. Στον δρόμο του γυρισμού τα περισσότερα αρρώστησαν και πέθαναν από την πείνα ή σκοτώθηκαν από ληστές.

Ο Νίκολαους όμως δεν απογοητεύτηκε και συνέχισε την πορεία του. Συνοδευόμενος από μερικές χιλιάδες οπαδούς του έφτασε στην Πίζα. Εκεί μερικές εκατοντάδες παιδιά επιβιβάστηκαν σε δύο καράβια, που μπάρκαραν λίγες μέρες αργότερα με προορισμό την Άκρα. Φράνοντας στον προορισμό τους σκοτώθηκαν όλοι από τοξότες. Ο Νίκολαους όμως που είχε ξεμείνει πίσω στην Ιταλία και περιπλανιόταν με 1200 που τον ακολουθούσαν. Μερικοί έμειναν για πάντα εκεί βρίσκοντας καταφύγιο σε διάφορες οικογένειες, άλλοι πέθαναν. Οι υπόλοιποι τελικά αποφάσισαν να παν στην Ρώμη και να απευθυνθούν στον Πάπα Ιννοκέντιο Γ΄ για να τον παρακαλέσουν να τους απαλλάξει από τον όρκο των Σταυροφόρων που είχαν ορκιστεί. Ο Πάπας αντί να τους απαλλάξει εντελώς, τους έδωσε αναβολή μέχρι να ενηλικιωθούν. Το τάγμα των Γερμανών έφτασε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1212 θλιβερά αποδεκατισμένο μέχρι το Μπρίντιζι όπου και τερμάτισε. Κανένας από τους οπαδούς του Νίκολαους δεν έφτασε στον προορισμό του στους Άγιους Τόπους. Ακόμα και αυτοί που μπαρκάρισαν με πλοία και με προορισμό την Παλαιστίνη έπεσαν θύματα πειρατών και σκοτώθηκαν.

Η πορεία του γαλλικού τάγματος

Αρχηγός του γαλλικού τάγματος ήταν ο Στεφάν από την Cloyes-sur-le-Loir. Εκεί ξεκίνησε το τάγμα 30.000 οπαδών την πορεία του, και πέρασε από την Ορλεάνη, την Λυών και την Μασσαλία. Τα παιδιά μπάρκαραν με επτά καράβια των δύο εμπόρων Hugo Ferreus και Wilhelm de Posquere. Δύο από τα καράβια βούλιαξαν έξω από την Σαρδηνία. Τα υπόλοιπα πέντε αντί να φτάσουν στην Ιερουσαλήμ βγήκαν στην βόρεια Αφρική και τα παιδάκια πουλήθηκαν σκλάβοι. Ένας χαλίφης μάλιστα αγόρασε τετρακόσια παιδάκια.

Ιστορικές πηγές

Λίγες ιστορικές πηγές υπάρχουν. Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν, ότι ο γερμανικός μύθος του μαγεμένου αυλού προέρχεται από την Σταυροφορία των παιδιών. Διαδραματίζεται στο μεσαιωνικό Χάμελιν και έχει για υπόθεση την αρπαγή όλων των παιδιών της πόλης από έναν ξένο που τα μάγεψε με τον ήχο της φλογέρας του και τον ακολούθησαν.

Σύμφωνα με τον Peter Raedts, που είναι καθηγητής μεσαιωνικής ιστορίας στο Catholic University of Nijmegen, υπάρχουν περίπου 50 αναφορές από ιστορικές πηγές της εποχής της Σταυροφορίας των παιδιών. Τα κείμενα αυτά είναι πολύ ισχνά και είναι απλά λίγες προτάσεις, έως μισή σελίδα το καθένα.^[1] Σύμφωνα με τον Raedts οι πηγές αυτές είναι τριών ειδών:

σύγχρονες πηγές της εποχής που γράφτηκαν έως το 1220
κατοπινές πηγές που γράφτηκαν μεταξύ 1220 και 1250, και οι ιστορικοί που πιθανόν να έζησαν την εποχή της Σταυροφορίας των παιδιών κατέγραψαν τις αναμνήσεις τους
πηγές που γράφτηκαν μετά το 1250 από συγγραφείς που διατήρησαν με αυτόν τον τρόπο την παράδοση, χωρίς όμως να έχουν ζήσει την εποχή των διαδραματιζομένων.

Ο Raedts θεωρεί αξιόπιστες μόνο 20 ιστορικές πηγές που συντάχθηκαν έως το 1250.

Βιβλιογραφία

K. Arnold: Kinderkreuzzug. In: Lexikon des Mittelalters. Bd. 5, 1991. S. 1150–1151.
Ulrich Gäbler: Der "Kinderkreuzzug" vom Jahre 1212. In: Schweizerische Zeitschrift für Geschichte (ZSG) Nr. 28, 1978. S. 1-14 (Digitalisat)
George Zabriskie Gray: The Children's Crusade. An episode of the thirteenth century. Hurd and Houghton, New York 1872. (Digitalisat)
Wolf-Dietrich Hauschild: Lehrbuch der Kirchen- und Dogmengeschichte. Band 1. Alte Kirche und Mittelalter. 2., überarb. Aufl., Gütersloh 2000. (§ 9 Nr. 8.4.2 = S. 541.)
Michael Menzel: Die Kinderkreuzzüge in geistes- und sozialgeschichtlicher Sicht. In: Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters 55 (1999), S. 117-156.
P. Raedts: The Children’s Crusade of 1212. In: Journal of Medieval History. Nr. 3, 1977.
Jonathan Riley-Smith: Kreuzzüge. In: Theologische Realenzyklopädie (TRE). Bd. 20, 1990. (S. 1-10, zum Kinderkreuzzug; S. 2, 13-15 zum allgemeinen Hintergrund große Teile des Artikels.)
Thomas Ritter: Sehnsucht nach dem Paradies. Ancient-Mail-Verlag, Groß-Gerau 2003. ISBN 3-935910-06-1 (populärwissenschaftlich)
Thomas Ritter: Im Namen des Herrn - die Kreuzzüge der ungeliebten Kinder. König, Greiz/Thür. 2005. ISBN 3-934673-07-4.
Der weite Weg der Kinder. In: GEOlino Nr. 07, Juli 2004. ISSN 1618-8942
(Ιταλικά) Cardini Franco, Del Nero Domenico, La crociata dei fanciulli, Giunti Editore, 1999, ISBN 88-09-21770-5

Παραπομπές

↑ Raedts, P (1977). «The Children's Crusade of 1212». Journal of Medieval History 3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Kinderkreuzzug της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

[raedts-1] Raedts, P (1977). «The Children's Crusade of 1212». Journal of Medieval History 3.

[1]