Saltu al enhavo

Etila salikato

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Etila salikato
etila salikato
Plata kemia strukturo de la Etila salikato
etila salikato
Tridimensia kemia strukturo de la Etila salikato
Etila salikato nature ĉeestas en la Solanum lycopersicum.
Alternativa(j) nomo(j)
  • Etila estero de la salikata acido
  • Etila hidrokso-benzoato
Kemia formulo
C9H10O3
CAS-numero-kodo 118-61-6
ChemSpider kodo 21105897
PubChem-kodo 8365
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo kun aromata odoro
Molmaso 166,176 g·mol−1
Denseco 1,131g cm−3
Fandpunkto 1,2 °C
Bolpunkto 234 °C[1]
Refrakta indico  1,5296
Ekflama temperaturo 107 °C
Solvebleco Akvo:0,25 g/L
Mortiga dozo (LD50) 1320 mg/kg (buŝe)[2]
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R22 R36/37/38
Sekureco S24/25 S26 S36/37/38
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H302, H305, H319, H412
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P264, P270, P272, P301+312, P305, P330, P351, P501[3]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Etila salikatoC9H10O3 estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la salikata acido kaj etila alkoholo, blanka kristalsolidaĵo kun balzama odoro, uzata kiel odorigagento. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer kun sulfata acido kiel katalizilo. Etila salikato estas malmulte solvebla en akvo, sed estas solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj plejmulto el la organikaj solvantoj.

Etila salikato ankaŭ uzatas en parfumfabrikado kaj medicinaĵoj pro ĝiaj antifungaj, antibakteriaj kaj antioksidigaj proprecoj. Ĝi reakcias kun acidoj kaj alkoholoj liberigante grandan kvanton da energio kaj varmo. Fortaj oksidigaj acidoj povas kaŭzi eksplodan reakcion sufiĉe altan por ekbruli la produktojn de la reakcio. Granda amaso da varmo ankaŭ liberiĝas per interagado de la estero kun kaŭstikaj solvaĵoj.

Etila salikato nature trovatas en multaj fruktoj kaj plantoj tiaj kiaj framboj, tomatoj, ruĝaj vinoj, Vasconcellea pubescens, Physalis peruviana krom aliaj alkoholaj drinkaĵoj.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]

salikata acido+etanoloetila salikato+akvo

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]

salikata anhidrido+etanoloetila salikato+salikata acido

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]

kloroetano+salikata acidoetila salikato+klorida acido

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]

natria salikato+kloroetanoetila salikato+natria klorido

Sintezo 5

[redakti | redakti fonton]

metila salikato+etila benzoatoetila salikato+metila benzoato

Sintezo 6

[redakti | redakti fonton]

etila benzoato+salikata acidoetila salikato+benzoata acido

Sintezo 7

[redakti | redakti fonton]

metila salikato+etanoloetila salikato+metanolo

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Hidrolizo de la etila salikato:

etila salikato+akvoetanolo+salikata acido

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]
  • Sapigo de la etila salikato:

etila salikato+natria hidroksidoetanolo+natria salikato

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]

etila salikato+benzoata acidoetila benzoato+salikata acido

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado per alkohola transigo inter etila salikato kaj metanolo:

etila salikato+metanolometila salikato+etanolo

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]
  • Reduktigo de la etila salikato:

etila salikatosalikata aldehido+etanolo

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]

etila salikato+amoniakosalikatamido+etanolo

Reakcio 7

[redakti | redakti fonton]

etila salikato+klorida acidosalikata acido+kloroetano

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]